Orfeu Negro (Ο Ορφέας στον Άδη)

Μια ταινία που ταιριάζει (ως ένα βαθμό) με τη σημερινή μέρα. Και εννοούμε την έναρξη του καρναβαλιού, για όσους δεν κατάλαβαν. Στην ταινία Orfeu Negro του 1959, ανάμεσα στα άλλα, βλέπουμε πώς κυλάει η ζωή στο Ποτάμι του Ιανουαρίου (Ρίο ντε Τζανέιρο δηλαδή) της Βραζιλίας και κυρίως πώς ζούσανε το καρναβάλι πριν από πενήντα χρόνια σχεδόν. Δεν έχουν αλλάξει και πολλά πράματα από τότε και δυστυχώς αυτό ισχύει και για τη ζωή των άπορων και φτωχών της πόλης. Από ό,τι φαίνεται πάντως, η διασκέδαση και ο χορός δεν πρόκειται να σταματήσουν ποτέ και για κανένα λόγο.

Ο Μαύρος Ορφέας όμως δεν είναι μια ταινία για το καρναβάλι. Τα κουστούμια και οι μασκαρέτες είναι μερικά από τα εργαλεία του συγγραφέα/στιχουργού Vinicius de Moraes να διηγηθεί τη μυθική ιστορία του Ορφέα και της Ευρυδίκης και να την τοποθετήσει στο σήμερα. Το έργο τιτλοφορούνταν Orfeu da Conceição και το μετέφερε στη μεγάλη οθόνη —με εντυπωσιακό τρόπο θα λέγαμε— ο γάλλος σκηνοθέτης Marcel Camus. Η ταινία ήταν λογικό να κάνει αίσθηση στην εποχή της με φυσικό επακόλουθο να κερδίσει το Χρυσό Φοίνικα στο φεστιβάλ των Καννών και το βραβείο όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας. Να πούμε, τέλος, ότι αυτή η συμπαραγωγή της Γαλλίας-Βραζιλίας έκανε μόδα και τη μουσική μπόσα-νόβα σε όλο τον κόσμο εκείνη την εποχή!

This Island Earth

Διασκεδαστικό b-movie, sci-fi θεματολογίας. Αν και στη μεγαλύτερη διάρκεια της ταινίας ένα μυστήριο πλανάται και αναρωτιέσαι μαζί με τους πρωταγωνιστές προς τι όλη αυτή η μυστικότητα. Στο τελευταίο μισάωρο της ταινίας όμως παρελαύνουν μπροστά από τα μάτια μας διαστημικά σκάφη, μακρινοί γαλαξίες, ένας πλανήτης σε πόλεμο, ένας φανταστικός κόσμος έτη φωτός πιο μπροστά σε εξέλιξη έτοιμος προς εξαφάνιση. Η ταινία This Island Earth του 1955 έχει ένα... φευγάτο σενάριο αλλά δεν παύει να είναι μια ευχάριστη οπτική πανδαισία εικόνων. Αυτό φαίνεται κι από αρκετές μελλοντικές κινηματογραφικές και (κυρίως) τηλεοπτικές δημιουργίες του είδους, ειδικότερα αυτά της δεκαετίας του '60.

Pickpocket (Ο πορτοφολάς)

Ο κινηματογραφικός κόσμος του Ρομπέρ Μπρεσόν αποτελείται (ή κυριαρχείται;) από την απλότητα. Λιτή σκηνοθεσία με έμφαση στις ψυχολογικές αποχρώσεις, χρήση ερασιτεχνών ηθοποιών, με φυσικό φωτισμό και ελάχιστη μουσική υπόκριση· σχεδόν ημι-ντοκυμαντερίστικο ύφος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Πορτοφολάς του 1959. Μια απλή ταινία γύρω από το πάθος του πρωταγωνιστή, το οποίο ξεκίνησε για βιοποριστικούς λόγους και κατέληξε ως μανία. Στη μέση υπάρχει και ένα λάβ στόρι που εκδηλώνεται φανερά μόνο στο τέλος. Μια ταινία που φαντάζει ψυχρή αλλά είναι γεμάτη συναίσθημα. Ο Μπρεσόν δεν θέτει κανόνες (ηθικούς, κοινωνικούς), δεν κατακρίνει τον ήρωα του, απλά τον παρατηρεί. Με τα έντονα κοντινά πλάνα σκέφτεσαι ότι ο σκηνοθέτης προσπαθήσει να διαπεράσει την επιφάνεια του απλού φαίνεσθαι με σκοπό να διεισδύσει στο βάθος των σκέψεων του πρωταγωνιστή του.

Ο άνθρωπος είναι τόσο πρόστυχος που όλα τα συνηθίζει στο τέλος έχει πει ο Ντοστογιέφκσι διά στόματος Ρασκόλνικοφ (άσχετο!). Αν και όσο περνούσε η ώρα, η ταινία μου έφερνε στο μυαλό τον Παίχτη του μεγάλου Ρώσου συγγραφέα και γενικά την «ένιωθα» ότι θα μπορούσε να είναι βγαλμένη μέσα από τα έργα του.

Last Train from Gun Hill

Kirk Douglas εναντίον Anthony Quinn. Αν και η πολυαναμενόμενη μονομαχία έρχεται στο τέλος, η ταινία Το Τελευταίο Τρένο από το Γκαν Χιλ του 1959 μας κράτησε το ενδιαφέρον αλλά δεν μας ενθουσίασε κιόλας. Στο ενδιάμεσο πάντως βλέπουμε την προσπάθεια του Douglas να βρει τους δύο δολοφόνους της γυναίκας του. Η έρευνά του τον οδηγεί στους κόλπους της συμμορίας του μεγαλοκτηματία και παλιόφιλού του, που δεν είναι άλλος από τον Quinn. Εκεί θα ανακαλύψει ότι ο ένας που ψάχνει είναι ο γιος του Quinn και έτσι τα πράματα θα περιπλέξουν θανάσιμα.

Ο σκηνοθέτης John Sturges χειρίζεται άνετα το έργο του. Εξάλλου είχε ξανασυνεργαστεί με τον Douglas στο Αίμα στον Πράσινο Βάλτο. Η ταινία όμως δεν είναι και καμιά σπουδαία για το είδος της αφού θέματα εκδίκησης και αυτοδικίας έχουμε δει ουκ ολίγα. Και έκπληξη μου προξένησε το γεγονός ότι η σκηνή στο ξενοδοχείο είναι σε μεγάλο βαθμό κοπιαρισμένη από την προ διετίας παραγωγή (δηλαδή του 1957) 3:10 to Yuma (όχι το καινούριο ριμέικ), που είναι σαφώς καλύτερη. Anyway...

The Great Race (Η μεγάλη κούρσα γύρω από τον κόσμο)

Φαίνεται ότι ο Blake Edwards μετά τις επιτυχίες των δύο ροζ πάνθηρων είπε να εντρυφήσει ακόμα περισσότερο στην κωμωδία και από κει και έπειτα οι δραματικές ταινίες αποτέλεσαν παρελθόν. Η ταινία The Great Race είναι (σε σημεία) διασκεδαστική και αρκούντως κωμική. Ο Jack Lemmon υπερβάλει εαυτόν και δημιουργεί μια γελοιοδέστατη κωμική περσόνα που θυμίζει λίγο... Λουί ντε Φινές! Εδώ τον βρίσκουμε να ξανασυνεργάζεται με τον Tony Curtis, μετά το Μερικοί το Προτιμούν Καυτό. Εδώ μπορείτε επίσης να απολαύσετε τη Natalie Wood σε έναν από τους ελάχιστους κωμικούς ρόλους που έχει παίξει. Η παρούσα ταινία όμως έχει κάποια προβλήματα που (στα δικά μου μάτια) δεν της επιτρέπουν να απογειωθεί και να αποτελεί κλασική αναφορά. Κατά κύριο λόγο φταίει η μεγάλη της διάρκεια: λίγο περισσότερο από δυόμιση ώρες! Αναγκαστικά, σε τόσο μεγάλη χρονική διάρκεια, πολλά αστεία και γκανγκς δεν βγάζουν γέλοιο. Τα περισσότερα αστεία φυσικά αποτελούν φόρο τιμής στον βουβό κινηματογράφο. Μεταξύ άλλων, έχουμε έναν μεγάλο καβγά μέσα σε ένα σαλούν στην Άγρια Δύση και έναν μεγάλο τουρτοπόλεμο, που λέγεται ότι ήταν και ο μεγαλύτερος που κινηματογραφήθηκε χρησιμοποιώντας πάνω από 300 τούρτες! Και περιττό να πω ότι η ταινία μου θύμησε περισσότερο το Γύρο του Κόσμου σε 80 Ημέρες και ως ένα βαθμό και το Είναι ένας τρελός, τρελός, τρελός κόσμος, ειδικότερα με το πεντάλεπτο μουσικό διάλειμμα στη μέση της ταινίας και τη μουσική τέλους που έχουν χρησιμοποιηθεί και από τις προγενέστερες αυτές ταινίες (ειδικά η δεύτερη αξίζει πάντως τη θέασή της)! Το θέμα της ταινίας μας βασίστηκε στην αληθινή ιστορία της μεγάλης κούρσας γύρω από τον κόσμο που έγινε το 1908 και έλαβαν μέρος... έξι αυτοκίνητα! Να κλείσω λέγοντας ότι η εμπορική αποτυχία αυτού του επικού φιλμ πήρε σβάρνα δυστυχώς και τον Edwards, ο οποίος ξαναείδε φως χάρη στο Ροζ Πάνθηρα (πάλι) τη δεκαετία του '70.

The Train

Περιπέτεια με νεύρο από τον John Frankenheimer σε άλλη μια συνεργασία του με τον Burt Lancaster. Πρωταγωνιστής όμως της ταινίας Το Τρένο θα λέγαμε ότι είναι το ίδιο το τρένο. Πάνω σ' αυτό έχουν τοποθετήσει οι Ναζί τους πολιτιστικούς θησαυρούς της Γαλλίας (πίνακες, αγάλματα κλπ) με σκοπό να τους μεταφέρουν (πες και κλέψουν) στη Γερμανία. Ο Lancaster όμως με τη βοήθεια των αντιστασιακών θα προσπαθήσει να αναχαιτήσει την πορεία του ή τουλάχιστον να το καθυστερήσει μέχρι να καταφτάσουν οι συμμαχικές δυνάμεις. Λίγοι διάλογοι και πολύ δράση σ' αυτήν την ταινία παραγωγής 1964. Φυσικά, όλες οι σκηνές είναι έξοχα δομημένες και ενορχηστρωμένες από τον Frankenheimer, που υπογράφει εδώ άλλη μια καλή ταινία, βγαλμένη μέσα από την πιο ποιοτικά δημιουργική δεκαετία του. Τώρα, αν σας θυμήσει λίγο το La Bataille du rail του René Clément, αυτό είναι μια άλλη ιστορία για συζήτηση!

The Defiant Ones (Όταν σπάσαμε τις αλυσίδες)

Ο ελληνικός τίτλος φαντάζει πιο εμπορικός, λέω γω τώρα, απ'το να μεταφράσουν απλώς την ταινία The Defiant Ones ως είναι, δηλαδή οι ανυπάκοοι! Η δραματική περιπέτεια παραγωγής 1958 του Stanley Kramer είναι μια μικρή σε διάρκεια αλλά μεγάλη σε συγκινήσεις ταινία. Κυρίως για το αντιρατσιστικό της θέμα σε μια περίεργη εποχή για την Αμερική, η ταινία αξίζει τη θέασή της. Και φυσικά ποιος άλλος θα έπαιζε πέρα από τον Sidney Poitier. Μαζί του αλυσοδεμένος βρίσκεται ο Tony Curtis σε ρόλο νεαρού τραμπούκου. Μαζί οι δυο τους θα πρέπει να αφήσουν στην άκρη τις οποιεσδήποτε διαφορές και θα πρέπει επίσης να συνεργαστούν ώστε να μπορέσουν να ξεφύγουν από τις διωκτικές αρχές. Εκεί βρίσκουμε άλλο ένα δίδυμο που συγκρούεται για κάθε απόφαση που πρέπει να παρθεί· ο σκεπτόμενος σερίφης και ο επιπόλαιος αρχηγός της αστυνομίας.

Ο Poitier με αυτήν την ερμηνεία κέρδισε την πρώτη υποψηφιότητά του για όσκαρ α' ανδρικού ρόλου και έγινε ο πρώτος μαύρος άντρας που το πετύχαινε αυτό. Βέβαια, μην ξεχνάμε το πρώτο όσκαρ σε μαύρη γυναίκα το 1939, στην Hattie McDaniel για το ρόλο της Μάμι στο Όσα Παίρνει ο Άνεμος. Υποψηφιότητα και στον Tony Curtis μαζί με άλλες έξι υποψηφιότητες (συμπεραλαμβανωμένων και αυτά για ταινία, σκηνοθεσία). Η ταινία, από σύνολο 9, κέρδισε μόνο αυτά του καλύτερου σεναρίου και καλύτερης ασπρόμαυρης φωτογραφίας.

All the King's Men (Όλοι οι άνθρωποι του βασιλιά)

Άλλο ένα οσκαρικό έργο που είδαμε πριν λίγο καιρό είναι το All the King's Men (1949) και αναρωτηθήκαμε: προς τι η δημιουργία του περσινού ριμέικ με τους Sean Penn, Jude Law και λοιπούς; Το ριμέικ αναπαριστά (όμορφα) τη δεκαετία του '30, η παλιά ταινία όμως την παρουσιάζει λες και ήταν χθες! Λίγα χρόνια και ένας πόλεμος πέρασαν μόνο! Το ριμέικ πάσχισε να ακολουθήσει περισσότερο τα γραφόμενα του βιβλίου, αλλά ουσιαστική διαφορά δεν είδαμε. Το βιβλίο στο οποίο βασίστηκε η ταινία ήταν το ομώνυμο και βραβευμένο με Πούλιτζερ του Robert Penn Warren. Για την υπόθεση δε θα πω τίποτα· λογικά θα έχετε δει κάποια από τις δυο ταινίες. Σε αυτούς που έχουν δει μόνο τη νεότερη προτείνω να ρίξουν μια ματιά και στην παλιότερη. Μόνο ένα ιστορικό κουτσουμπολιό: είχε προτείνει ο Rossen τον πρωταγωνιστικό ρόλο στον John Wayne αλλά αυτός, αφού διάβασε το σενάριο, αρνήθηκε αγανακτισμένα, λέγοντας ότι είναι αντι-πατριωτικό! Μωρέ μπράβο! Ο Broderick Crawford που τον αντικατέστησε τσίμπησε το όσκαρ α' ανδρικού ρόλου και ο Rossen μπορεί να έχασε αυτό της σκηνοθεσίας, κέρδισε όμως ως παραγωγός το όσκαρ καλύτερης ταινίας! Επιπλέον υποψηφιότητα β' ανδρικού ρόλου για τον νεαρό John Ireland, που είχε δεκάδες συμμετοχές σε ταινίες, κυρίως σε b-movies.

Becket

Ποτέ μου δεν ήμουνα φανατικός των σαιξπηρικών ταινιών ή των α-λα-σαιξπηρικών ταινιών. Στη δεύτερη κατηγορία ανήκει η ταινία που είδαμε και αναφέρεται στον κύριο Μπέκετ. Μια ακόμα ταινία που πραγματεύεται τη σχέση εκκλησίας και κράτους στη μεσαιωνική Αγγλία χρησιμοποιώντας την αληθινή ιστορία της σχέσης του Μπέκετ με τον βασιλιά Ερρίκο το 2ο. Με τη διαφορά όμως ότι εδώ βλέπουμε τη μεγάλη φιλία που είχαν οι δύο πρωταγωνιστές (υπάρχει και μια υπόνοια κρυφο-ομοφυλοφιλίας στον Ερρίκο μήπως;) και τη σύγκρουση που θα προκύψει όταν ο καθένας τους θα ακολουθήσει το δρόμο του καθήκοντος απ' αυτόν της καρδιάς και της φιλίας τους.

Μπορώ να πω ότι η ταινία (σχεδόν) μού άλλαξε τη άνωθεν γνώμη που είχα για τις ιστορικού υπόβαθρου ταινίες. Η ταινία βασίστηκε στο θεατρικό Becket or the Honour of God του γάλλου Jean Anouilh, το οποίο ανέβηκε στο Broadway το 1959 με τον Laurence Olivier στο ρόλο του Μπέκετ και τον Anthony Quinn στο ρόλο του βασιλιά. Ο σκηνοθέτης της θεατρικής παράστασης Peter Glenville ανέλαβε και τη σκηνοθεσία της ταινίας το 1964 με τους εκπληκτικούς Richard Burton και Peter O'Toole αυτή τη φόρα στους αντίστοιχους πρωταγωνιστικούς ρόλους αποσπώντας και από τους δύο απίστευτες ερμηνείες. Υποψήφια για 12 όσκαρ, η ταινία κέρδισε μόνο αυτό του διασκευασμένου σεναρίου, χάνοντας τα υπόλοιπα κυρίως από την Ωραία μου Κυρία εκείνη τη χρονιά! Έλεος...

Marty

Η δεύτερη ταινία (αν μετρήσουμε και το Χαμένο Σαββατοκύριακο) που κέρδισε το Όσκαρ καλύτερης ταινίας και το Χρυσό Φοίνικα στο φεστιβάλ των Καννών. Σε μια εποχή που το Χόλιγουντ επένδυε όλο και περισσότερο σε επικά και πανάκριβα έργα ώστε να αντιμετωπίσει την εισβολή της τηλεόρασης, η ταινία Marty του 1955 διέψευσε όλα τα προγνωστικά. Κι αυτό διότι είχε χαμηλότατο προϋπολογισμό, είχε γυρίσματα σε φυσικούς χώρους, είχε έναν σκηνοθέτη που ήρθε κατευθείαν από την τηλεόραση όπως και η ίδια η ταινία στην ουσία, αφού το ίδιο έργο είχε γυριστεί και για την τηλεόραση! Ο Marty είναι ένας ανύπαντρος, 34χρονος, Ιταλο-αμερικανός χασάπης, που ζει ακόμα με τη μητέρα του. Κάνει παρέα με τους φίλους του και ξημεροβραδιάζονται σε μαγαζιά ψάχνοντας για κοπέλες, μόνο που ο Marty έχει αρχίσει να σκέφτεται πλέον και το γάμο, αλλά αρχίζει και απογοητεύεται καθώς βλέπει τα χρόνια να περνάνε και να μην μπορεί να βρει γυναίκα (που να αρέσει και στη μάνα!). Μέχρι που μια μέρα θα γνωρίσει μια μέτριας εμφάνισης κοπέλα και για να την υπερασπιστεί θα πρέπει να αντιμετωπίσει την αρνητικότητα της μητέρας του και τα κασμέρια των φίλων του. Απλή ταινία και ανθρώπινη, μια αποτύπωση ρεαλιστικών καταστάσεων χωρίς φρου-φρου και αρώματα. Και επειδή κάποια πράματα δεν αλλάζουν εύκολα, σίγουρα υπάρχουν άνθρωποι εκεί έξω που μπορούν να ταυτιστούν με τον ήρωα της ταινίας, ακόμα και σήμερα...

Προσθέστε και τα Όσκαρ σκηνοθεσίας για τον Delbert Mann (που μεταπήδησε με επιτυχία θα λέγαμε από την τηλεόραση στον κινηματογράφο), σεναρίου και α' ανδρικού ρόλου για τον Ernest Borgnine και πολλές άλλες υποψηφιότητες.

No Name On The Bullet

Θα μπορούσε η ταινία No Name on the Bullet να λέγεται διαφορετικά: ο δολοφόνος με το αγγελικό πρόσωπο, ας πούμε. Ο λόγος φυσικά για τον πρωταγωνιστή Audie Murphy, έναν νεαρό ηθοποιό, ο οποίος έγινε διάσημος ως ο πιο παρασημοφωρεμένος φαντάρος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, που στην πορεία μεταπήδησε και στον κινηματογράφο. Στο western που αναφερόμαστε (ένα από τα 33 που γύρισε!) υποδύεται έναν πασίγνωστο δεινό πιστολά που σκοτώνει κατά παραγγελία. Η άφιξή του σε μια ήσυχη πόλη θα προξενήσει την αναστάτωση και θα ανησυχήσει κάποιους καλοβολεμένους κατοίκους με σκοτεινό παρελθόν. Το όλο ενδιαφέρον της ταινίας βρίσκεται στις παρεξηγήσεις που δημιουργούνται καθώς ψάχνει ο καθένας να βρει ποιος κάλεσε τον πιστολέρο και αρχίζουν να υποψιάζονται ο ένας τον άλλο, ειδικά αυτοί που έχουν κάποιες προστριβές μεταξύ τους. Τη σκηνοθεσία ανέλαβε ο Jack Arnold που γύριζε τη δεκαετία του '50 το ένα μπι-μούβι μετά το άλλο. Θα έλεγα ότι και η παρούσα ταινία έχει μια δευτεροκλασάτη αίσθηση αλλά, στην τελική, βλέπεται ευχάριστα.

The Life of Emile Zola

Και μιας και πήραμε φόρα, ας ασχοληθούμε και με άλλες οσκαρικές ταινίες. Και, ταυτοχρόνως, λέμε να ασχοληθούμε με άλλη μια κλασικότατη ταινία από τη χρυσή εποχή του Χόλιγουντ. Και αυτή λοιπόν είναι η κλασική Ζωή του Εμίλ Ζολά που κέρδισε το όσκαρ καλύτερης ταινίας το 1937. Και όταν λέμε κλασική εννοούμε ότι η ταινία δεν ξεφεύγει από κανένα στερεότυπο της εποχής. Παρόλα αυτά, η ουσία βρίσκεται εδώ στην ίδια την ιστορία, την προσπάθεια δηλαδή του ατόμου να υπερασπιστεί το δίκαιο και τη ελευθερία του λόγου. Όπως μπορείτε να φανταστείτε, η ταινία επικεντρώνεται στην υπόθεση Ντρέιφους και θα μπορούσε κάλλιστα να ονομάζεται Υπόθεση Ντρέιφους παρά Η Ζωή του Εμίλ Ζολά. Η ταινία παρά τη μεγάλη της ηλικία δεν σε κουράζει και βλέπεται ευχάριστα. Αξίζει κυρίως να απολαύσετε την ερμηνεία του μεγάλου ηθοποιού της εποχής Paul Muni. Και, ταυτοχρόνως, μαθαίνουμε και για κάποια γεγονότα και πραματάκια της εποχής που χρησιμεύουν στο να αυξάνουμε τις εγκυκλοπαιδικές μας γνώσεις!

Mutiny On The Bounty (Η ανταρσία του Μπάουντι)

Η ταινία που κέρδισε το Όσκαρ καλύτερης ταινίας το 1935 είναι η μεγάλη παραγωγή των Irving Thalberg και Albert Lewin που άκουγε στο όνομα Η Ανταρσία του Μπάουντι. Μια ταινία που το κύριο χαρακτηριστικό της ήταν οι δύο μεγάλοι της ερμηνευτές στους πρωταγωνιστικούς ρόλους: του Clark Gable και του Charles Laughton. Μια ταινία που το θέμα της είναι πλέον πασίγνωστο και πολυπαιγμένο, αν αναλογιστεί κανείς τα άλλα δύο ριμέικ που έχουν γίνει· αυτό του 1962 με τους Marlon Brando και Trevor Howard και αυτό του 1984 με τους Mel Gibson και Anthony Hopkins στους αντίστοιχους ρόλους. Η ιστορία βασίστηκε στη δουλειά του συγγραφικού διδύμου των Charles Nordhoff και James Norman Hall, οι οποίοι βασίστηκαν φυσικά στην αληθινή ιστορία της ανταρσίας που έλαβε χώρα το 1789 πάνω στο ομώνυμο βρετανικό πλοίο. Εμείς πάντως επιλέξαμε αυτή την ταινία (ξαναλέω) για να απολαύσουμε τον κύριο (μετέπειτα και Σερ) Laughton στα νιάτα του και επειδή είναι λίγο απίθανο το γεγονός να τη δεις σε καμιά Τι-Βι στις μέρες μας!

Le Corbeau (Το κοράκι)

Ο γιατρός μιας μικρής επαρχιακής γαλλικής πόλης κατηγορείται ότι πραγματοποιεί εκτρώσεις, με βάση ένα ανώνυμο γράμμα που στάλθηκε στην αστυνομία. Για την ακρίβεια, σχεδόν ανώνυμο, καθώς ο επιστολέας υπογράφεις ως Το Κοράκι. Στην πορεία, περισσότερα γράμματα φτάνουν στην αστυνομία, τα οποία αποδίδουν νέες κατηγορίες σε διάφορα άτομα του χωριού, δημιουργώντας ανησυχία στους κατοίκους. Και καθώς η ταυτότητα του αποστολέα παραμένει άγνωστη και όλο και περισσότερα μυστικά αποκαλύπτονται, ο πανικός αρχίζει να απλώνεται πάνω από το χωριό. Πανέξυπνη ταινία του γάλλου σκηνοθέτη Henri-Georges Clouzot, η οποία γυρίστηκε το 1943 από Γερμανικά Στούντιο που είχαν ιδρυθεί στην κατοχική Γαλλία. Για αυτό το λόγο και για το ότι η ταινία —σύμφωνα με τη Γαλλική Αντίσταση— τάχα δυσφημούσε το γαλλικό πληθυσμό, ο Clouzot και η ταινία διαπομπεύτηκαν μετά το τέλος του πολέμου. Στον Clouzot απαγορεύτηκε να γυρίσει άλλη ταινία διά παντώς! Όλα αυτά κράτησαν μέχρι το 1947 και ο Clouzot επανήλθε δριμύτερος (για καλή μας τύχη)!

The Quiet Earth

Επειδή Νέα Ζηλανδία δεν είναι μόνο ο Πίτερ Τζάκσον και τα δαχτυλίδια του, αξίζει να ανακαλύψετε τη φουτουριστική ταινία The Quiet Earth του 1985. Ο πρωταγωνιστής μας (επιστήμονας σε top-secret υποθέσεις) «ξυπνάει» στον κόσμο που ήξερε, μόνο που αυτός δεν είναι ίδιος. Όλοι οι άνθρωποι και τα ζώα έχουν εξαφανιστεί στη στιγμή και έχουν αφήσει τα πάντα (θερμοσίφωνες, βρύσες, κουζίνες, αυτοκίνητα, αεροπλάνα κλπ) στην τύχη. Στο πρώτο της κομμάτι η ταινία μοιάζει σε πολλά σημεία με τα παρόμοιας θεματικής Last man on Earth και (στο πιο πρόσφατο ριμέικ του) Ζωντανός Θρύλος. Ο ήρωάς μας τριγυρνάει στην πόλη και κάνει ό,τι γουστάρει μέχρι που κάποια στιγμή η αβάσταχτη μοναξιά αρχίζει να τον τρελαίνει (φοβερή η σκηνή της ομιλίας στο μπαλκόνι!). Σε αντίθεση με τις άλλες ταινίες όμως, δεν υπάρχουν ούτε ζόμπι ούτε αρρωστημένα ανθρωποειδή κλπ, δημιουργώντας όμως έτσι μια πιο υπαινικτικά τρομακτική ατμόσφαιρα. Λίγο πριν φλιπάρει θα εμφανιστούν δύο νέοι χαρακτήρες στο έργο (μία κοπέλα και ένας Αβορίγινας) και θα τον βγάλουν απ'το επικίνδυνο μονοπάτι της τρέλας. Από κει και έπειτα οι τρεις τους θα αναζητήσουν τι πήγε στραβά στον κόσμο. Οι επιστημονικές απαντήσεις είναι αρκετά δυσνόητες και (ίσως) για αυτό το λόγο ο σκηνοθέτης Geoff Murphy ακολουθεί περισσότερο τις ψυχολογικές μεταπτώσεις των ηρώων του στο νέο τους περιβάλλον. Το διφορούμενο φινάλε, τέλος, έρχεται για να μας αποτελειώσει και να αποτελεί έναν από τους λόγους που γράφονται αυτές οι γραμμές. Τι έγινε ρε παιδιά;!

Υ.Γ. 1: Διαβάστε επιπλέον για την ταινία εδώ και εδώ!
Υ.Γ. 2: Αυτή είναι η πρώτη ταινία από τη δεκαετία του '80 που σχολιάζουμε. Για διάφορους λόγους, δε νομίζω να υπάρξουν και πολλές άλλες...

The Violent Men (Βίαιοι Άντρες)

Κάτσαμε να δούμε την ταινία The Violent Men χωρίς να έχουμε ιδιαίτερες αξιώσεις. Η ταινία ξεκινάει με χαλαρούς ρυθμούς και μια αίσθηση... μετριότητας. Ένας παλαίμαχος στρατιωτικός του εμφυλίου (Glenn Ford) σκοπεύει να πουλήσει τη γη και να φύγει από την περιοχή με την αρραβωνιαστικιά του. Η βίαιη συμπεριφορά όμως του μεγάλου και ημι-παράλυτου γαιοκτήμονα της περιοχής προς τον κάθε μικροκτηματία θα τον κάνει να αναβάλει την υπόσχεσή του προς την αρραβωνιαστικιά του για να αντιμετωπίσει το θέμα. Όταν το λόγο αναλάβει η βία και μόνο, οι καταστάσεις οδηγούν τον ήρωά μας προς το σημείο όπου δεν υπάρχει επιστροφή. Και από κει και πέρα η ταινία απογειώνεται και λέμε τι παίζει εδώ ρε φίλε;. Ο στρατιωτικός θα τους πληρώσει με το ίδιο νόμισμα αλλά με πολύ πιο έξυπνο τρόπο. Από την άλλη, τα ενδοοικογενειακά προβλήματα του γαιοκτήμονα (ψέματα και απιστίες, ζήλιες και απληστίες) θα αποκαλυφθούν με τον πλέον τραγικό τρόπο. Στο ρόλο της συζύγου και για άλλη μια φορά σε ρόλο δολοπλόκας γυναίκας, που φαίνεται ότι της ταιριάζει, βρίσκουμε την Barbara Stanwyck. Η ταινία μπορεί να χαρακτηριστεί ως ταινία εκδίκησης, αλλά στην ουσία είναι κάτι πολύ περισσότερο. Θα λέγαμε ότι είναι ένα μικρό δείγμα της ιστορίας του πώς κατακτήθηκε και χτίστηκε η Αμερικανική Δύση: η οποία χτίστηκε επί πτωμάτων και η γη της ποτίστηκε με αίμα.

The Miracle Worker (Το θαύμα της Άνι Σάλιβαν)

Απίστευτης συγκινητικής δύναμης η ταινία του 1962 The Miracle Worker. Το θαύμα της Άνι Σάλιβαν (όπως είναι ο ελληνικός τίτλος) είναι η προσπάθεια της δις Σάλιβαν να διδάξει ένα μικρό κοριτσάκι το οποίο γεννήθηκε τυφλό και κουφό. Δηλαδή ανήμπορο να ακούσει ή να δει τους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσε να επικοινωνήσει με το περιβάλλον του. Όταν η δασκάλα πρωτοφτάνει στο σπίτι βρίσκει τη μικρή τόσο κακομαθημένη όσο και ένα μωρό παιδί. Έτσι την αντιμετώπιζαν οι γονείς για να έχουν το κεφάλι τους ήσυχο. Και μιας και βρισκόμαστε στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, η δασκάλα μας —πέρα από τις δυστροπίες της μικρής— έχει να αντιμετωπίσει και τις κοινωνικές προκαταλήψεις της εποχής.

Απίστευτες ερμηνείες από την Anne Bancroft (την μετέπειτα κυρία... Ρόμπινσον) και τη 16χρονη Patty Duke που δίκαια απέσπασαν τα βραβεία Όσκαρ α' και β' γυναικείου ρόλου αντίστοιχα. Η ιστορία βασίστηκε στην αυτοβιογραφία της Helen Keller The Story of My Life. Ο θεατρικός συγγραφέας William Gibson (καμία σχέση με τον συνονόματο sci-fi συγγραφέα) με βάση την αυτοβιογραφία έγραψε το θεατρικό που ανέβηκε με τις ίδιες κυρίες στο Broadway το 1960 και το σενάριο της ταινίας δύο χρόνια αργότερα. Σκηνοθετήθηκε από τον Arthur Penn ο οποίος με αυτήν τη δεύτερη μόλις του ταινία έδωσε δείγματα γραφής ενός μεγάλου και ώριμου σκηνοθέτη.

Laura (Λάουρα)

Φιλμ νουάρ, ταινία μυστηρίου με ολίγη από αστυνομικό θρίλερ και μελόδραμα. Η Laura (Λώρα προφέρεται, καθώτι αμερικάνικη η ταινία, αλλά οι μεταφραστές την περάσανε για... γερμανίδα!) πεθαίνει, εξαφανίζεται και μετά ανασταίνεται σε αυτό το εξαίσιο φιλμ από το 1944. Η ιστορία μας κινείται κυρίως στο στυλ whodunit, με τον νετέκτιβ Dana Andrews να προσπαθεί να λύσει την υπόθεση. Από τις διηγήσεις που ακούει (και μεις βλέπουμε σε φλάσμπακ) αρχίζει να γοητεύεται από τη Λώρα σε τέτοιο βαθμό που αρχίζει να την ερωτεύεται! Ποια είναι αυτή η Λώρα όμως; Και τι ρόλο έπαιξαν στη ζωή της και στο φόνο της οι τρεις πιο κοντινοί της άνθρωποι; Οι οποίοι είναι ένας διανοούμενος συγγραφέας που καταχράζεται την εξουσία του τύπου, ο αρραβωνιαστικός της που την πέφτει σε ό,τι πλούσιο θυληκό κυκλοφορεί και η θεία της που ζει στον κόσμο της. Μια ταινία για τα ανθρώπινα πάθη, τη ζήλια, τον έρωτα και τις φαντασιώσεις...

The Fountainhead (Χαλύβδινες ψυχές)

Ενδιαφέρουσα ταινία για αρχιτέκτονες, μηχανικούς, δημοσιογράφους και όχι μόνο. Βασικά, θα λέγαμε ότι είναι μια ταινία για το να είσαι άνθρωπος, να χρησιμοποιείς το μυαλό σου, να μην είσαι πρόβατο. Ο Gary Cooper είναι αρκούντως πειστικός στο ρόλο του αρχιτέκτονα Howard Roark του οποίου οι ιδέες είναι αντίθετες με τα κοινά γούστα. Αυτός επιμένει στις ιδέες του και συναντάει την απόρριψη, ακόμα και τον πόλεμο από την 4η εξουσία, τον τύπο (πάλι μπροστά μας!). Δεν γίνεται «εμπορικός» και μένει τελικά άνεργος. Ο επιμένων όμως νικά και έτσι στην πορεία θα βρει ανθρώπους που κατανοούν το πνεύμα του, θα τον εμπιστευτούν και θα τον συμπαρασταθούν. Βασισμένη στο πετυχημένο βιβλίο της Ayn Rand "The Fountainhead" του 1943 (μπορείτε να το βρείτε ως «Κοντά στον Ουρανό» από τις εκδόσεις Ωκεανίδα), η ταινία Χαλύβδινες Ψυχές (όπως αποδόθηκε στα ελλίνικος) υμνεί τη διαφορετικότητα και την ελευθερία της έκφρασης, εκθειάζει τον σκεπτόμενο άνθρωπο και την αρχιτεκτονική. Με χάλασε (λίγο όμως) ο τρόπος με τον οποίο ο Cooper ρητόρευσε τον απολογητικό του λόγο στο δικαστήριο· υπερβολικά απαθέστατος και παθητικός.

Διαβάστε και εδώ ακόμα μια ενδιαφέρουσα και, φυσικά, πιο πληρέστερη τοποθέτηση για την ταινία.

State of the Union (Μετανοώ)

Το ζευγάρι Spencer Tracy - Katharine Hepburn (και πραγματικό ζευγάρι στη ζωή) αποφασίζει να κατέβει στην πολιτική αρένα και να διεκδικήσει το Λευκό Οίκο μετά την προτροπή μιας πλούσιας ιδιοκτήτριας εφημερίδας και πρώην γκόμενας του Tracy (η Angela Lansbury, η γνωστή συγγραφέας-ντετέκτιβ, εδώ στα νιάτα της). Κι αυτό διότι ο πρωταγωνιστής μας είναι ένας τίμιος άνθρωπος που ενδιαφέρεται για το κοινό καλό, λέει τα πράματα έξω απ' τα δόντια και έχει απύχηση στο λαό, αλλά όχι στην άρχουσα τάξη. Διάφορα συμφέροντα όμως και εμπλοκές σε περίεργες καταστάσεις, θα τον αναγκάσουν να «πουλήσει» τις ιδέες του και την ιδεολογία του για να αρέσει και στους κεφαλαιοκράτες. Το αποτέλεσμα θα είναι να απομακρυνθεί από αυτά που πιστεύει και να φτάσει σε σημείο να απομακρυνθεί και από τη γυναίκα του. Επειδή όμως πρόκειται για μια ταινία του Frank Capra, ο ήρωάς μας στο τέλος θα φτάσει σε οριακό σημείο αλλά θα βρει το σθένος να πει την αλήθεια και να... μετανοήσει για τα προηγούμενά του λάθη και ψέματα. Εξ ου και ο ελληνικός τίτλος: μετανοώ γιατί πώς αλλιώς να μεταφράσεις το State of the Union; Βασίστηκε στο βραβευμένο με Πούλιτζερ έργο των Russel Crouse και Howard Lindsay, οπότε ξέρετε ότι από διαλόγους και πλοκή είμαστε καλά. Οι ηθοποιοί με τη σειρά τους δίνουν τα ρέστα τους, οπότε... δείτε (ή ξαναδείτε) σε αυτήν την ταινία του 1948 —για άλλη μια φορά— τη σχέση πολιτικής και δημοσιογραφίας. Τελικά, κάποια πράματα είναι διαχρονικά!

Forbidden Planet (Απαγορευμένος πλανήτης)

Με το νεαρό (και όχι ασπρομάλλη ακόμα) Leslie Nielsen σε έναν από τους πρώτους του πρωταγωνιστικούς ρόλους, η ταινία Forbidden Planet είναι άλλη μια ταινία επιστημονικής φαντασίας της δεκαετίας του '50. Καταλαβαίνετε τι σημαίνει αυτό για την «ποιότητα» των ειδικών εφέ, φυσικά. Το ενδιαφέρον εδώ βρίσκεται στη σεναριακή ιδέα, η οποία βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην Καταιγίδα του Shakespeare. Ναι, καλά διαβάσατε. Ένα διαστημόπλοιο με γήινους επισκέπτεται έναν μακρινό πλανήτη στον οποίο είχαν μείνει για να ζήσουν χρόνια πριν ένας καθηγητής με την κόρη του και την ερευνητική του ομάδα. Αυτό που θα ανακαλύψουν όμως ξεπερνά την οποιαδήποτε φαντασία τους. Και μιλάμε για έναν εξαιρετικά προηγμένο πολιτισμό που (αυτο)καταστράφηκε, για μυστηριώδεις φόνους και λοιπά και λοιπά.

Μπορεί να φαντάζει (αρκετά) παλιομοδίτικη, θα έλεγα όμως ότι βλέπεται άνετα. Στα συν προσθέστε τα καλοφτιαγμένα σκηνικά και την υποβλητική ηλεκτρονική μουσική. Πάντως, να σημειώσουμε ότι ήταν η πρώτη ταινία που εμφάνιζε τους γήινους να έχουν κατασκευάσει και να χρησιμοποιούν ιπτάμενους δίσκους για τα διαστημικά ταξίδια τους. Πολλοί αισιόδοξοι ήταν οι συγγραφείς της ιστορίας...

The Knack... and How To Get It

Πώς να το αποκτήσετε; Ποιο; Το Νακ! Η αγγλική παραγωγή του 1965 μπορούμε να πούμε ότι αποτελεί μια ενδιαφέρουσα αποτύπωση του Λονδίνου της δεκαετίας του '60, των λεγόμενων swinging sixties και της ανεμελιάς εκείνης της εποχής. Ο Richard Lester (μετά τις ταινίες με τους Beatles) παίρνει το αγγλικό χιούμορ, το ανακατεύει με τα κινηματογραφοικά γκανγκ και στο τέλος προσθέτει μια αρκετή δόση σουρεαλισμού! Η ταινία που μας προκύπτει είναι απολαυστικότατη, διασκεδαστική, με ευρυματική σκηνοθεσία· λεζάντες να πετάγονται από το πουθενά, σκηνές α λα βουβός κινηματογράφος, ηλικιωμένοι να σχολιάζουν τα δρώμενα σαν χορός από ελληνική τραγωδία κλπ. Λογικό ήταν να εντυπωσιάσει τότε τις Κάννες και να κερδίσει το Χρυσό Φοίνικα. Η ιστορία της με λίγα λόγια: τρεις συγκάτοικοι συναγωνίζονται για το ποιος θα κατακτήσει μια νεοφερμένη κοπέλα (με τα γουρλωτά μάτια) στο Λονδίνο. Ο ένας είναι γόης και γυναικοκατακτητής ντράμερ, ο άλλος ντροπαλός δασκαλάκος και ο τρίτος ένας ουδέτερος καλλιτέχνης. Η ταινία βασίστηκε στο θεατρικό της Ann Jellicoe και το τζαζάτο μουσικό θέμα γράφτηκε από τον John Barry.

The Professionals (Οι επαγγελματίες)

Οι Επαγγελματίες είναι οι: Lee Marvin (ηγετική μορφή), Burt Lancaster (σπεσιαλίστας στα εκρηκτικά), Robert Ryan (ειδικός στα άλογα) και Woody Strode (ιχνηλάτης και δεινός... τοξοβόλος). Η αποστολή τους είναι να εισχωρήσουν μέσα στα εδάφη του Μεξικού για να πάρουν πίσω τη μεξικανή γυναίκα (η Claudia Cardinale σε παρολίγον ρόλο γλάστρας) ενός πλούσιου βλαχο-αμερικανού, την οποία έχει αρπάξει(;) ένας επαναστάτης (ο Jack Palance αγνώριστος). Το αποτέλεσμα είναι ένα δίωρο υπερθέαμα, μια χορταστικότατη περιπέτεια με κάποιες κωμικές πινελιές, ένα γουέστερν που διαδραματίζεται στη δεύτερη δεκαετία του 20ου αιώνα. Μέσα στον ατελείωτο καταιγισμό από πυροβολισμούς και εκρήξεις, ο πολύ καλός σκηνοθέτης Richard Brooks δείχνει τα διαπιστευτήριά του, μεταφέροντας το μυθιστόρημα A Mule for the Marquesa του Frank O'Rourke στο πανί με περισσή ευκολία, θαρρείς. Λες και ήθελε να κάνει ένα θορυβώδες έργο ένα χρόνο πριν ετοιμάσει το επόμενό του, το αριστουργηματικό Εν Ψυχρώ. Ο Robert Ryan μοιάζει σαν να προετοιμαζόταν για τα επόμενα έργα του πάλι με συνεργασίες, το Και οι 12 Ήταν Καθάρματα (και πάλι με τον Lee Marvin) και την Άγρια Συμμορία, το requiem του κινηματογραφικού είδους του western.

Suddenly (Οι τρομοκράτες)

Κοίτα τι μπορεί να ανακαλύψει κανείς σε μικρά κανάλια... Εννιά χρόνια πριν τη δολοφονία του John Kennedy, η ταινία Suddenly του 1954 πραγματεύεται την απόπειρα της δολοφονίας του προέδρου των ΗΠΑ, όταν αυτός θα κάνει μια στάση στη μικρή (και φανταστική) πόλη Suddenly της Καλιφόρνια. Ο Frank Sinatra σε έναν σκληρό και σκοτεινό ρόλο ηγείται της ομάδας που θέλει να δολοφονήσει τον πρόεδρο και ο Sterling Hayden υποδύεται το σερίφη της μικρής πόλης που θα προσπαθήσει να του σταθεί εμπόδιο. Από την αρχή της ταινίας, όλη η δράση μεταφέρεται σε κλειστούς χώρους και, πιο συγκεκριμένα, στο σπίτι όπου έχουν εισβάλει οι κακοποιοί και έχουν στήσει το sniper για τη «δουλειά». Η ταινία αποκτάει έτσι έναν ενδιαφέρων κλειστοφοβικό χαρακτήρα ο οποίος συμβάλλει θετικά στην αύξηση του σασπένς. Όπως επίσης και η χρήση του (σχεδόν) ρεαλιστικού χρόνου στα χνάρια του Τρένου θα σφυρίξει τρεις φορές μέσα στη μικρή της διάρκεια (73 λεπτά) βοηθάει την ταινία να διατηρήσει την αγωνία της και φυσικά να μην γίνει φλύαρη.

Τα δικαιώματα της ταινίας έχουν εκπέσει, οπότε μπορείτε να τη βρείτε, να την κατεβάσετε και τη δείτε εύκολα εδώ.

Le Doulos (Ο χαφιές)

Με την έξοδό του από τη φυλακή, ο Μορίς (Serge Reggiani) σχεδιάζει μια καινούρια «δουλειά» και ζητάει βοήθεια —μεταξύ άλλων— από το φίλο του Σιλιάν (Jean-Paul Belmondo). Δεν γνωρίζει όμως ότι αυτός είναι πληροφοριοδότης της αστυνομίας, ότι είναι δηλαδή ο Χαφιές.

Η αποτύπωση του γαλλικού υπόκοσμου γίνεται με μαεστρία από τον κορυφαίο σκηνοθέτη του γαλλικού film-noir, Jean-Pierre Melville. Κλέφτες και αστυνόμοι σε λεπτές ισορροπίες και ανάμεσά τους ο ρυθμιστικός παράγοντας είναι ένας, ο πληροφοριοδότης. Κάτι που φαίνεται ότι θα συγκινεί γενεές και γενεές, αν αναλογιστούμε τις ταινίες που έχουν γυριστεί μέχρι σήμερα. Αρκεί να θυμηθείτε και τον οσκαρικό Scorsese! Η ηθική του σήμερα όμως δεν ταιριάζει καθόλου στην ιστορία μας που έρχεται από το μακρινό 1962, όπου γνωρίζεις ποιες είναι οι θέσεις και τα πιστεύω των αντι-ηρώων μας, εκτός ίσως από αυτές του Belmondo, οι πράξεις του οποίου σε αφήνουν μέσα σε μια σύγχυση και δεν ξέρεις προς ποια πλευρά κλίνει. Ωσότου έρθει το τέλος...

Δείτε/κρύψτε το τρέιλερ.

Signore & signori

Η ιταλική ταινία του 1965 με τον άνωθεν τίτλο, Signore & signori (κυρίες και κύριοι, δηλαδή), πώς λέτε να μεταφράστηκε στην Ελλάδα; Τα πουλιά, οι μέλισσες και οι Ιταλοί! Το ίδιο και στην Αγγλία! Οι Γάλλοι προτίμησαν το Ωραίες κυρίες, κατεργάρηδες άντρες! Όπως και να 'χει, αποτελεί ένα από τα καλύτερα δείγματα της ιταλικής κωμωδίας της δεκαετίας του '60. Συγκεκριμένα, παρακολουθούμε τρεις διαφορετικές ιστορίες με κοινό όμως θέμα: ο έρωτας, το φλερτ, το ερωτικό γαϊτανάκι των παντρεμένων ζευγαριών. Σημειώστε: όχι όμως μεταξύ τους. Η ταινία ξεκινάει λίγο χαλαρά με την πρώτη ιστορία, στην οποία ουσιαστικά γνωρίζουμε τα 5-6 ζευγάρια που θα μας απασχολήσουν σε όλες τις ιστορίες. Ο σκοπός είναι να «μπεις» στο κλίμα και αυτό συμβαίνει εύκολα, πιστεύω. Η δεύτερη και μεγαλύτερη σε διάρκεια ιστορία όμως απογειώνει την ταινία και την κάνει πραγματικά άξια προς θέαση. Φτάνοντας στο τρίτο μέρος, απλώς γελάς βλέποντας και μόνο πώς συμπεριφέρονται αυτοί οι μεγάλοι σε ηλικία άντρες που το μυαλό το έχουν μόνο στον ποδόγυρο! Η ταινία κέρδισε το Χρυσό Φοίνικα στο 20ο φεστιβάλ των Καννών του 1966 (εξ ημισείας έστω με το Ένας άντρας και μια γυναίκα του Claude Lelouch) και μάλλον η πρόεδρος της επιτροπής Sophia Loren έπαιξε το ρόλο της γι' αυτό.

Υ.Γ.: Εκπληκτικής έμπνευσης —να πω και διαχρονική;— η σκηνή με τις ωτασπίδες! Αφιερωμένη σε ομοιοπαθείς παντρεμένους!

Jeux Interdits (Απαγορευμένα παιχνίδια)

Τα Απαγορευμένα παιχνίδια (1952) του René Clément είναι ίσως μια από τις πιο συγκινητικές ταινίες με θέμα τον πόλεμο. Η ιστορία ξεκινάει με τους Γάλλους να εγκαταλείπουν το Παρίσι μετά την εισβολή των Γερμανών και να οδεύουν προς το νότο. Η μικρή Πολέτ χάνει τους δύο γονείς της όταν το προσφυγικό καραβάνι βομβαρδίζεται από τους Γερμανούς. Με το νεκρό σκυλάκι της αγκαλιά, βρίσκει καταφύγιο σε μια αγροτική οικογένεια και πιάνει φιλίες με το δεκάχρονο Μισέλ. Μαζί θα θάψουν το νεκρό ζωάκι σ' έναν εγκαταλειμμένο μύλο. Αυτό θα μετατραπεί σαν το αγαπημένο τους παιχνίδι και έτσι θα προσθέσουν κι άλλα νεκρά ζωάκια, βάζοντας στο καθένα από ένα σταυρό που έχουν κλέψει από το νεκροταφείο του χωριού, φτιάχνοντας έτσι ένα κρυφό κοιμητήριο ζώων. Όταν όμως μαθευτεί το «παιχνίδι» τους, o πατέρας του Μισέλ θα αναγκαστεί να καταστρέψει το κοιμητήριο και να δώσει την Πολέτ στο ορφανοτροφείο.

Η παιδική αθωώθητα προσπαθεί να βρει τον τρόπο να αντιμετωπίσει το εχθρικό περιβάλλον και -κυρίως- το θάνατο. Και πώς να το κάνουμε άλλωστε; Αυτή η παιδική αθωώτητα βρίσκει πάντα τον τρόπο να εισχωρεί στην καρδιά μας και να μας επηρεάζει. Χρυσός Λέοντας στο φεστιβάλ της Βενετίας για αυτήν την εκπληκτικά λιτή, ανθρώπινη και συγκινητική ταινία. Υποψηφιότητα για όσκαρ σεναρίου στον François Boyer (διαβάστε και την περιπέτεια του σεναρίου του). Και άλλες δύο λέξεις για να κλείσουμε: εκπληκτική ταινία...

The Man from Earth

Μετά την προτροπή του φίλου μου Νίκου, κάτσαμε και είδαμε με πολλή περιέργεια την ταινία The Man from Earth (παραγωγής 2007), καθώς ο ντόρος που έχει δημιουργηθεί στο ίδερνετ είναι μεγάλος. Πρόκειται για μια ανεξάρτητη ταινία επιστημονικής φαντασίας χωρίς καθόλου εφέ, γυρισμένη σε φυσικούς χώρους με ψηφιακές κάμερες· βασικά, διαδραματίζεται μέσα σε ένα σαλόνι. Θα μπορούσαμε να την χαρακτηρίσουμε ταινία... δωματίου. Θα μπορούσε επίσης να μεταφερθεί άνετα στο θέατρο. Έπειτα, μη δίνεται σημασία στην αφίσα της ταινίας, η οποία είναι παραπλανητική. Επίσης, δε θέλω να σας περιγράψω την υπόθεση και καλύτερα να μη δείτε ούτε κάποιο τρέιλερ, επειδή αξίζει να καθίσετε να την απολαύσετε χωρίς να γνωρίζετε πολλά-πολλά, να «αφεθείτε» στους αργούς ρυθμούς της και να «μπείτε» στη μαγεία της. Ίσως πιάσετε τους εαυτούς σας να κρέμονται από τα χείλη των ηθοποιών. Ακούγομαι υπερβολικός (αν μπορούσατε να με ακούσετε, λέμε τώρα...). Καλύτερα: μπορεί να σας φαίνονται όλα αυτά υπερβολικά αλλά εμένα με κέρδισε η απλή αυτή ιστορία, που βασίστηκε στο ομώνυμο γραπτό του Jerome Bixby, έναν sci-fi συγγραφέα που δούλεψε στο Star Trek, στο Twilight Zone και συνέλαβε το Fantastic Voyage. Σημειωτέον, ξεκίνησε να γράφει την ιστορία τη δεκαετία του '60 και την ολοκλήρωσε λίγο πριν πεθάνει το 1998. Σκηνοθετήθηκε από κάποιον Richard Schenkman, του οποίου το βιογραφικό έχει δουλειές στην τηλεόραση και στο MTV. Θα λέγαμε ότι αποτελεί μία από τις εξαιρέσεις του κανόνα που θέλει τους σκηνοθέτες video-clips να γυρίζουν ηλίθια έργα.

Υ.Γ.: Προετοιμαστείτε πάντως για πολύ επιστημονικό μπλα-μπλα!

The Offence (Αυτή είναι η ιστορία μου)

Μια από τις λίγες βρετανικές παραγωγές αποτελεί η ταινία The Offence (Αυτή είναι η ιστορία μου) του 1972 και μια από τις πιο άγνωστες δημιουργίες του σπουδαίου σκηνοθέτη Sidney Lumet. Ο Sean Connery, σε έναν ιδιαίτερα σκοτεινό ρόλο, υποδύεται έναν αστυνομικό ντετέκτιβ που ασχολείται με μια υπόθεση κακοποίησης ανηλίκων. Καθώς ανακρίνει τον μοναδικό ύποπτο, το συσσωρευμένο μίσος και ο θυμός για το επάγγελμά του θα βγει στην επιφάνεια και θα τον «φλιπάρει»! Η αντίδρασή του θα είναι βίαιη και θα εκδηλωθεί στο πρόσωπο του υπόπτου, τον οποίο θα τραυματίσει θανάσιμα.

Η ταινία βασίστηκε στο πετυχημένο θεατρικό "This Story of Yours" του John Hopkins. Ο Lumet, από την πλευρά του, μας εξιστορεί το όλο θέμα με έξυπνο, μπερδεμένο τρόπο. Ξεκινάμε με τη σκηνή της βιαιότητας, στη συνέχεια βλέπουμε την αστυνομική ιστορία για το πώς φτάσαμε ως εκεί, μετά «πηδάμε» στην ανάκριση του ίδιου του Connery από τον Trevor Howard (μήπως και μάθουμε την αλήθεια), η οποία θα έρθει στην τελική σκηνή όπου θα δούμε ολόκληρη την περιβόητη ανάκριση του υπόπτου από τον Connery. Θα λέγαμε ότι είναι μια δύσκολη ταινία, γνήσιο τέκνο της δεκαετίας του '70, ό,τι πρέπει δηλαδή για εμάς τους σινεφίλ. Πραγματικά, σπουδαίος ο Connery, ο οποίος κρατάει στις πλάτες του όλο το φιλμ. Σημειώστε ότι είχε επιλέξει μόνος του αυτό το έργο χάρη στο συμβόλαιο που είχε κάνει για να γυρίσει το νέο φιλμ του Τζέιμς Μποντ, Diamonds Are Forever.

The Heiress (Η κληρονόμος)

Η Κληρονόμος (1949) του σπουδαίου αμερικανού σκηνοθέτη William Wyler δεν είναι μια απλή ρομαντική ταινία εποχής. Θα λέγαμε ότι είναι κυρίως μια ψυχολογική ταινία για τις προβληματικές σχέσεις πατέρα-παιδιού. Πλούσια και άβγαλτη κορασίσα φτάνει σε ηλικία γάμου και γνωρίζει έναν τυχοδιώκτη νεαρό. Αποφασίζουν να παντρευτούν κόντρα στις επιθυμίες του πατέρα της, που βλέπει στο πρόσωπο του νεαρού τον καιροσκοπισμό. Αυτός όμως θα πάρει τα λεφτά που χρειάζεται και θα την παρατήσει λίγο πριν το γάμο. Όταν επιστρέψει ύστερα από λίγα χρόνια, η κληρονόμος μας θα τον... πληρώσει με το ίδιο νόμισμα.

Το σενάριο βασίστηκε στο ομώνυμο θεατρικό έργο, το οποίο βασίστηκε στο μυθιστόρημα "Washington Square" του Henry James. Οι τέσσερις βασικοί ηθοποιοί δίνουν εντυπωσιακές ερμηνείες· βραβείο όσκαρ α' γυναικείου ρόλου στην Olivia de Havilland. Ο Wyler «χτίζει» μια εντυπωσιακή ταινία. Και αυτή η... τηλεγραφική παράγραφος κλείνει με την προτροπή να διαβάσετε και τι λέει ο φίλος μας ο mpoukatsas για την ταινία.

Gentleman's Agreement (Συμφωνία κυρίων)

Η Συμφωνία Κυρίων του 1947 ήταν η μεγάλη επιτυχία του Elia Kazan, που του έδωσε τη δυνατότητα να μπορεί να ασχολείται και να κινηματογραφεί από κει και έπειτα με όποιο θέμα ήθελε. Έχουμε και λέμε: όσκαρ καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας και β' γυναικείου ρόλου και υποψηφιότητες σε άλλες πέντε κατηγορίες. Ο Gregory Peck υποδύεται έναν δημοσιογράφο που αναλαμβάνει να γράψει μια σειρά άρθρων με θέμα τον αντισημιτισμό. Για να έχει τις σωστές εμπειρίες αποφασίζει να παρουσιαστεί ο ίδιος σαν Εβραίος. Τότε είναι όμως που θα γνωρίσει από πρώτο χέρι το πραγματικό πρόσωπο της προκατάληψης και της μισαλλοδοξίας, του φανατισμού και της στενομυαλιάς...

Βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα της Laura Z. Hobson που είχε εκδοθεί την ίδια χρονιά, η ταινία ασχολείται με έναν δύσκολο θέμα, μόλις δύο χρόνια μετά τον πόλεμο. Ασκεί δριμύ κριτική στον κοινωνικό και θρησκευτικό ρατσισμό και πετυχαίνει να τρίξει τα δόντια στη... βλακεία που δέρνει τους ανθρώπους! Το λυπηρό στην όλη υπόθεση είναι ότι 60 χρόνια μετά δεν έχουν αλλάξει και πολλά πράματα στον κόσμο μας...

The Left Handed Gun (Ο δραπέτης των επτά πολιτειών)

Παίζοντας ο Paul Newman με τη μέθοδο του Actors Studio και έχοντας πλάνα διαρκείας εστιασμένα στα πρόσωπα και στις εκφράσεις τους από τον πρωτοεμφανιζόμενο (κινηματογραφικά πάντα) σκηνοθέτη Arthur Penn, η ταινία The Left Handed Gun δεν είναι ένα συνηθισμένο western της εποχής. Εν έτη 1958 ο Penn δίνει το στίγμα του για τις μετέπειτα μεγάλες ταινίες που θα γυρίσει. Ο Newman δίνει μια υπερβολική ερμηνεία στο ρόλο του Billy the Kid, αλλά στο φινάλε δεν μας χαλάει καθόλου. Η ταινία είναι ίσως και η πρώτη κινηματογραφική δουλειά που ασχολείται σοβαρά με το μύθο του Billy the Kid. Όπως καταλαβαίνετε, δίνει περισσότερο βάρος στον ψυχολογικό τομέα, τονίζοντας τα χαρακτηριστικά του ταραγμένου νεανία και αυτό οφείλεται κυρίως στη θεατρική καταγωγή του έργου, μιας και ήταν διασκευή του θεατρικού του Gore Vidal. Ο ρόλος του Μπίλι ήταν φτιαγμένος και ραμμένος για τον James Dean, μόνο που αυτός μας άφησε χρόνους. Σε γενικές γραμμές το έργο είναι ενδιαφέρων και σε σημεία πολύ καλό, μόνο που θα μου επιτρέψετε, από τις ταινίες με θέμα τον Billy the Kid, να προτιμήσω τον Πατ Γκάρετ και Μπίλι δε Κιντ του Sam Peckinpah.

Ashes of Time

Η Ashes of Time, παραγωγής 1994, είναι μια ασιατική ταινία πολεμικών ταινιών, που φυσικά δεν είναι άλλη μια κοινή ταινία πολεμικών τεχνών, κι αυτό διότι είναι μια δημιουργία του Wong Kar-Wai, του αγαπημένου σκηνοθέτη της Ερωτικής Επιθυμίας και του 2046. Η ταινία χρειάστηκε δύο χρόνια να γυριστεί με τον Wong να ταλαιπωρεί ηθοποιούς και τεχνικούς. Το αποτέλεσμα είναι φυσικά μια... ταινία του Wong Kar-Wai, ό,τι κι αν σας λέει αυτό. Η έντονη χρήση του voice-over και η μη γραμμική αφήγηση θα δυσκολέψει τη θέασή σας· ίσως στο τέλος να χάσετε τη μπάλα. Κάπου στη μεσαιωνική Κίνα, ένας πληρωμένος δολοφόνος και ο... εργοδότης του ερωτεύονται την ίδια γυναίκα και από κει και πέρα δείτε μόνοι σας την ταινία για να βγάλετε τα όποια συμπεράσματα. Να ξέρετε ότι ίσως χρειαστούν και περισσότερες από μία θεάσεις της για να την κατανοήσετε κάπως. Θα μου πείτε, εδώ βλέπουμε Lynch, στον Wong θα κολλήσουμε! Η ταινία πάντως μπορούμε να πούμε ότι διαθέτει το καλύτερο κινέζικο καστ ηθοποιών. Αν προσθέσουμε και τις εκπληκτικές εικόνες του διευθυντή φωτογραφίας Christopher Doyle, τότε νομίζω ότι η θέασή της είναι (σχεδόν) επιβεβλημένη.

The Parallax View (Υπόθεση πάραλαξ)

Ο κύριος Pakula πήρε φόρα τη δεκαετία του '70 και γύριζε τη μία φοβερή ταινία μετά την άλλη. Στην Υπόθεση Πάραλαξ του 1974, ο Warren Beatty γίνεται μάρτυρας της δολοφονίας ενός πολιτικού μαζί με άλλους επτά δημοσιογράφους. Όταν οι υπόλοιποι δημοσιογράφοι αρχίζουν να πεθαίνουν από μυστηριώδη «ατυχήματα», ο φίλος μας θα αρχίσει να αμφισβητεί την επίσημη εκδοχή της αστυνομίας για αυτά τα ατυχήματα. Έτσι θα αρχίσει να ερευνά βάζοντας σε κίνδυνο τον εαυτό του. Η έρευνα αυτή θα τον οδηγήσει στην τρομακτική αλήθεια που ούτε μια παρανοϊκή φαντασία δεν θα μπορούσε να υποψιαστεί...

Η ταινία αποτελεί μία από τις πρώτες και καλύτερες ιστορίες που ασχολείται με το αγαπημένο σπορ των αμερικανών (και όχι μόνο, όπως βλέπουμε και δω στις μέρες μας), τις θεωρίες συνωμοσίας. Και καθώς βρισκόμαστε μέσα στη δεκαετία του '70, ο πεσιμισμός, η απαισιοδοξία και η αμφισβήτηση είναι τα κύρια χαρακτηριστικά που απορρέουν μέσα από αυτό το εκπληκτικό πολιτικό θρίλερ. Μια must-see ταινία, θα έλεγα...

Hondo

Hondo είναι το όνομα του πρωταγωνιστή John Wayne στην ομώνυμη ταινία του 1953. Την οποία ταινία πολλοί θεωρούν (διάφοροι κριτικοί δηλαδή) ως το καλύτερο western του Wayne που δεν είναι σκηνοθετημένο από τον John Ford ή τον Howard Hawks. Είναι μικρό σε διάρκεια (83 μόλις λεπτά), κάτι το οποίο σημαίνει ότι έγινε μάλλον μόνο και μόνο για να πουλήθει ως εμπορικό προϊόν. Έλα όμως που η ταινία μας προέκυψε μια από τις πιο φιλο-ινδιάνικες ταινίες της εποχής. Αν στο όλο σύνολο με τα απαραίτητα πιστολίδια και κυνηγητά προσθέσετε κάποιες τραγικές καταστάσεις που τυχαίνουν στον ήρωα μας, τότε το όλο αποτέλεσμα γίνεται όλο και πιο ελκυστικό. Και φαντάζομαι ότι αν βρισκόταν κάποιος άλλος στην καρέκλα του σχετικώς άγνωστου σκηνοθέτη John Farrow, θα μιλούσαμε για ένα μεγάλο έργο. Η μοναδική μου ένσταση βρίσκεται στην επίπεδη ερμηνεία της πρωτοεμφανιζόμενης (κινηματογραφικά) Geraldine Page, η οποία παρεμπιπτόντως ήταν και υποψήφια για όσκαρ! Ίσως το κατάλαβε και η ίδια (ή και το ίδιο το χόλιγουντ) και η επόμενη ταινία που έκανε (και ουσιαστικά ξεκίνησε και η καριέρα της) ήταν το 1961!