Mr. Hobbs Takes A Vacation

Ο κύριος Χομπς αποφασίζει να πάει διακοπές. Αυτό που θα ήθελε είναι να πάει μόνος με τη γυναίκα του για να ξενοιάσει και να ηρεμήσει. Αλλά, όπως κάθε χρόνο, θα μαζευτεί όλη η οικογένεια και θα έχει να αντιμετωπίσει: τις δυο μεγάλες του κόρες με τα μωρά τους και τα προβλήματα με τους γαμπρούς, τη μικρή του κόρη με τις εφηβικές της ανησυχίες και τον αποξενωμένο μικρό γιο που είναι μονίμως κολλημένος με την τηλεόραση. Όλα αυτά μέσα σε μία παραθαλάσσια μονοκατοικία, που κι αυτή έχει ουκ ολίγα προβλήματα!

Διαχρονικά προβλήματα παιδιών που παιδεύουν γονείς (στις μέρες μας, αντί για κόλλημα με τηλεόραση, βάλτε κόλλημα με playstation, ipad κ.ο.κ.). Ευχάριστη, οικογενειακή ταινία το Mr. Hobbs Takes A Vacation, από τον σεναριογράφο Nunnally Johnson και τον σκηνοθέτη Henry Koster, με τον αγαπημένο James Stewart και την πάντα όμορφη Maureen O'Hara. Σκηνοθέτης και πρωταγωνιστής συνεργάστηκαν για τρίτη φορά (από τις πέντε συνολικά). Πιο διάσημο έργο τους, πάντως, παραμένει ο υπερμεγέθης κούνελος Harvey. Για την ιστορία, σημειώνουμε και το βραβείο ερμηνείας στο Βερολίνο για τον κ. Στιούαρτ για τον ρόλο του Χομπς.

Le Soupirant (Εγώ και οι γυναίκες)

Στην πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, ο Pierre Etaix υποδύεται τον ντροπαλό, επίδοξο... μνηστήρα, Le Soupirant, έναν απεγνωσμένο ερωτικά νεαρό που ψάχνει να βρει με αδέξιους τρόπους και αποτυχημένα φλερτ τον έρωτα της ζωής του. Στο πρώτο μισό του έργου θα μπλέξει με μία δυναμική και αλκοολική γυναίκα, την οποία δεν θα μπορεί να χειριστεί και στο δεύτερο μισό θα την "πατήσει" για μια διάσημη τραγουδίστρια. Ως συνήθως, δεν βλέπει ότι το ταίρι που του ταιριάζει είναι μπροστά στα μάτια του και μέσα στο ίδιο του το σπίτι, δηλ. τη νεαρή σουηδέζα που φιλοξενούν οι γονείς του (μία κλασικά καταπιεστική μητέρα και ένας κρυφομπεκρής πατέρας).

Με ελάχιστους διαλόγους και σαφείς επιρροές απο το κινηματογραφικό σύμπαν του Ζακ Τατί, ο Ετέξ σκηνοθετεί πετυχημένα γκαγκς και απογειώνει αυτή την απλοϊκή κωμωδία παρεξεγήσεων. Σ'αυτή την ταινία υπάρχουν όλα τα χαρακτηριστικά στοιχεία του (πρώην μίμου) Ετέξ, που είδαμε και στις υπόλοιπες τρεις ταινίες που σκηνοθέτησε μέσα στο διάστημα της δεκαετίας του '60. Όλο το έργο του Ετέξ (μικρού και μεγάλου μήκους) αποκαταστάθηκε και κυκλοφόρησε ξανά το 2010, μετά από ένα μεγάλο χρονικό διάστημα όπου τα έργα του ήταν εξαφανισμένα.

David and Lisa

Μία σχετικώς άγνωστη ταινία για την οποία ενδιαφερθήκαμε λόγω του πρωταγωνιστή, του Keir Dullea, του ηθοποιού που έμεινε στην κινηματογραφική ιστορία από τη Οδύσσεια του Διαστήματος του Κιούμπρικ. Η ιστορία μας εδώ παρουσιάζει τον πανέξυπνο νεαρό David που εισάγεται σε ειδικό σχολείο έφηβων ψυχασθενών, επειδή παθαίνει κρίσεις όταν τον αγγίζουν. Εκεί θα γνωρίσει τη Λίζα, μια ελαφρώς διαταραγμένη κοπελιά που μιλάει με στίχους και ρίμες. Μεταξύ τους θα αναπτυχθεί μια ιδιαίτερη φιλία που θα καλμάρει τις ψυχολογικές τους διαταραχές. Η περίεργη σχέση όμως του David με την οικογένειά του, οι δυσκολίες προσαρμογής στο κοινωνικό περιβάλλον και οι εφηβικές ανησυχίες θα αποτελέσουν κάποιες από τις αιτίες που θα οξυνθούν τα προβλήματα στο ψυχιατρείο. Η λύση θα έρθει στο τέλος όταν οι δύο πρωταγωνιστές αποφασίσουν να αντιμετωπίσουν κατάφατσα το πρόβλημά τους.

Η μικρή b-movie με τίτλο David and Lisa απέσπασε υποψηφιότητες καλύτερης σκηνοθεσίας και σεναρίου και ήταν συνυποψήφια την ίδια χρονιά μαζί με τη μεγαλεπήβολη (και αγαπημένη) παραγωγή του Λόρενς της Αραβίας. Αποτελεί μία από τις πρώτες ανεξάρτητες παραγωγές που κατάφεραν να τρυπώσουν στην πεντάδα των όσκαρ. Η σκηνοθεσία ήταν του Frank Perry και το σενάριο της συζύγου του Eleanor Perry, ένα ζευγάρι που γύρισε αρκετά ακόμα ανεξάρτητα έργα τη δεκαετία του '60 (και διάφορα άλλα στα 70's) χωρίς μεγάλη επιτυχία.

The Notorious Landlady (Η μυστηριώδης κυρία με τα μαύρα)

Ένας πυροβολισμός, μια υποψία φόνου και ένα πτώμα που εξαφανίστηκε. Έτσι ξεκινάει το έργο The Notorious Landlady και όλες οι υποψίες είναι εναντίον της συζύγου που υποδύεται η γοητευτικότατη Kim Novak. Αλλά επειδή το σενάριο ανήκει στον Blake Edwards και πρωταγωνιστεί ο Jack Lemmon, μπορείτε πολύ εύκολα να υποθέσετε ότι δεν πρόκειται καθόλου για δραματικό έργο· είναι μια χαριτωμένη κομεντί, με λίγες δόσεις μαύρου χιούμορ αλλά και πινελιές αγωνίας, ένα εργάκι που σε κερδίζει το ενδιαφέρων από την πλοκή του, από την αναζήτηση της αλήθειας (τη λύση του μυστηρίου) αλλά και το σμίξιμο του πρωταγωνιστικού ζεύγους. Ίσως θα ήταν καλύτερα να τελείωνε η ταινία μετά τη σεκάνς στο δικαστήριο, επειδή μετά άρχισε να κάνει κοιλιά. Ευτυχώς υπήρχε και η σκηνή σλάπστικ κωμωδίας στο τέλος (το χαρακτηριστικό καροτσο-ανθρωπο-κυνηγητό) και επανέφερε το χαμόγελο στη θέση του και έσωσε το τέλος της ταινίας. Σε χαρακτηριστικό ρόλο βρίσκουμε τον Fred Astaire, χωρίς να χορεύει διόλου. Τη σκηνοθεσία υπογράφει ο Richard Quine που συνεργάστηκε αρκετές φορές με τον Lemmon, αλλά και με το ίδιο πρωταγωνιστικό ζευγάρι στο προγενέστερο Bell, book and candle.

Lonely Are the Brave (Ο ασύλληπτος επαναστάτης)

Αντισυμβατικό, μετά-μοντέρνο γουέστερν που μας παρουσιάζει έναν αναχρονιστικό πρωταγωνιστή που δεν θέλει να ενταχθεί στο σύγχρονο περιβάλλον. Πρωταγωνιστής ο Kirk Douglas στο ρόλο του τελευταίου καουμπόι, που μπαίνει επίτηδες στη φυλακή μόνο και μόνο για να ελευθερώσει το φίλο του και σύζυγο της νεαρής Gena Rowlands. Όταν δραπετεύσει, θα βρεθεί κυνηγημένος από τον Walter Matthau. Ο πρώτος θα πάρει το άλογό του και φύγει προς τα βουνά και ο δεύτερος, ως αρχηγός της αστυνομίας, θα τον κυνηγάει με όλα τα μέσα: αυτοκίνητα, ελικόπτερα, πεζικό. Ο Ντάγκλας αγόρασε τα δικαιώματα του βιβλίου "Brave Cowboy", ο Dalton Trumbo έγραψε το σενάριο, ο Jerry Goldsmith συνέθεσε τη μουσική της ταινίας (για πρώτη φορά στην καριέρα του μετά από κάποιες τηλεοπτικές δουλειές) και ο σκηνοθέτης David Miller υπέγραψε την καλύτερη ταινία του. Ο ίδιος ο Κερκ θεωρεί το Lonely Are the Brave ως το αγαπημένο του έργο και ο γιος Μάικλ τη θεωρεί ως την καλύτερη ταινία του πατέρα του. Αναζητήστε ένα μικρό αριστούργημα, που κάποια στοιχεία του φέρνουν στο μυαλό το Πρώτο αίμα, αλλά ποιοτικά δεν έχει καμία σχέση το ένα με τ' άλλο.

The Spiral Road (Ο αμαρτωλός των νότιων θαλασσών)

Μέσα στην ίδια χρονιά που μας έδωσε ο Robert Mulligan το πιο γνωστό του έργο To kill a mockingbird, σκηνοθέτησε άλλη μια ταινία κι αυτή βασισμένη σε γνωστό βιβλίο. Ήταν το The Spiral Road, μια επική ιστορία του πραγματιστή, άθεου γιατρού Rock Hudson, που βάζει το καθήκον πάνω κι απ'τη γυναίκα του Gena Rowlands (σε μια από τις πρώτες της κινηματογραφικές εμφανίσεις), και που μέσα στις ζούγκλες της Ινδονησίας τελικά θα αγαπήσει το Θεό. Σκηνοθέτης και ηθοποιός ξανασυνεργάζονται ένα χρόνο μετά το κωμικό Come September. Συμπρωταγωνιστής ο μεγάλος σε εκτόπισμα (ερμηνείας αλλά και βάρους) ηθοποιός Burl Ives που ξεχωρίζει και ενίοτε κλέβει την παράσταση. Μετά τα μελοδράματα του Ντάγκλας Σερκ, μπορείτε να δείτε τον Rock Hudson σε άλλη μια δραματική ταινία με αξιώσεις. Μια μεταφορά ενός βιβλίου στη μεγάλη οθόνη έχει πάντα κάποια μειονεκτήματα και η μεγάλη διάρκεια αυτής εδώ της ταινίας μπορεί να σας αποθαρρύνουν, αλλά τελικά είναι ένα ενδιαφέρον έργο που δεν το βαριέσαι εύκολα.

The Loneliness of the Long Distance Runner (Ο επαναστάτης)

Οι Γάλλοι είχαν τη νουβέλ-βαγκ, οι Άγγλοι το free-cinema. Το δεύτερο αποτέλεσε την αφετερία του νέου βρετανικού κύματος με ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα να αποτελεί η ταινία με τον μακροσκελή τίτλο The Loneliness of the Long Distance Runner, που βασίστηκε σε ένα διηγηματάκι του Alan Sillitoe. Ο Tony Richardson υπέγραψε τη σκηνοθεσία, ένα χρόνο πριν τον οσκαρικό θρίαμβο του Tom Jones. Πρωταγωνιστής ο νεαρός και άγνωστος στο κοινό τότε Tom Courtenay. Παρακολουθούμε την είσοδό του σε αναμορφωτήριο για τη ληστεία ενός φούρνου και την μετεξέλιξή του σε δρομέα μεγάλων αποστάσεων. Ο προϊστάμενος του αναμορφωτηρίου Michael Redgrave βλέπει το ταλέντο του και γίνεται ξαφνικά ο προστατευόμενός του, με σκοπό να διεκδικήσει ο πρωταγωνιστής μας τη νίκη εναντίον ενός γειτονικού κολλεγίου αρρένων. Μέσα από φλασμπάκ μαθαίνουμε όλα τα οικογενειακά βάρη του προβληματισμένου νέου: ο πατέρας προ των πυλών του Άδη, η μητέρα να γκομενιάζει, σε ένα σπίτι χωρίς να υπάρχουν λεφτά αλλά ούτε και όρεξη για εύρεση εργασίας. Κύκλους κάνει η ζωή και οι ανησυχίες της τότε νεολαίας (δουλειά αλλά και ανεμελειά, γυναίκες αλλά και απαισιοδοξία για τον μέλλον) είναι παρόμοιες με τα σημερινά παιδιά, πενήντα χρόνια μετά. Επαναστάτης χωρίς αιτία... made in UK.

Tsubaki Sanjûrô

Μετά το διάσημο Γιοζίμπο, ο Κουροσάβα παρουσιάζει το Σαντζούρο, μια δεύτερη ταινία σαμουράι με έναν μοναχικό ήρωα που τα βάζει με όλους, απλώς πρόκειται για μια πιο διασκεδαστική και πιο ανάλαφρη περίπτωση. Εννιά νεαροί, «αμούστακοι» σαμουράι προσπαθούν να ξεμπλέξουν από μια συνωμοσία που μπορεί να στοιχίσει ακόμα και τη ζωή τους. Θα τους βοηθήσει ο απίστευτα βαριεστημένος, αργόσχολος, πάντα πεινασμένος, που εμφανίστηκε από το πουθενά, σαμουράι Σαντζούρο που υποδύεται ο Τοσίρο Μιφούνε. Θα αποτελέσει τον μέντορα τους, βάζοντάς τους να σκέφτονται πιο διεξοδικά και λύνοντας προβλήματα ή δύσκολες καταστάσεις με το μυαλό. Αυτός πάντως θα αφήνει πίσω του μόνο πτώματα, σαν υπερμαχητής, και όπως στο Γιοζίμπο, θα παίξει και ένα διπλό παιχνίδι με τους κακούς της υπόθεσης. Σκηνοθεσία για σεμινάριο, στήσιμο πλάνων, μοντάζ, ερμηνείες, δίνουν τα διαπιστευτήρια τους για άλλη μια φορά. Μερικές απίστευτα εύστοχες κωμικές πινελιές νοστιμίζουν το έργο, αλλά προσθέστε και ένα αρκετά σπλάτερ φινάλε, που σοκάρει με τη γραφική του βία, πόσω μάλλον τη χρονιά του 1962 που κυκλοφόρησε.

Birdman of Alcatraz (Ο βαρυποινίτης του Αλκατράζ)

Η αληθινή ιστορία του ισόβια φυλακισμένου Robert Stroud, που έζησε 54 χρόνια στη στενή και τα περισσότερα απ'αυτά στην απομόνωση (!). Μέσα στο κελί του, όμως, ένα σπουργίτι του έδωσε το νόημα της ζωής του· να ασχολείται με τα πουλιά, να τα τρέφει και να τα μεγαλώνει. Θα φθάσει μάλιστα σε σημείο να ανακαλύψει φάρμακα για τα πουλιά, να γράψει συγγράματα και να γίνει διάσημος ορνιθολόγος. Αλλά, μέχρι το τέλος της ζωής του θα παραμείνει πίσω από τα σίδερα. Η ταινία Birdman of Alcatraz ίσως είναι η καλύτερη του σκηνοθέτη John Frankenheimer, έχοντας επίσης έναν απίστευτο (για άλλη μια φορά) Burt Lancaster στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Μια ταινία για την ελευθερία και τη φυλακή, για το να ασχολείσαι με αυτό που πραγματικά αγαπάς, για τη ματαιότητα της ανθρώπινης ζωής αλλά και για τον ανθρώπινο εγωισμό, όπως φαίνεται από τον στενοκέφαλο διευθυντή φυλακής Karl Malden αλλά και την υπερπροστατευτική μητέρα του Thelma Ritter. Υπήρξε υποψήφια για τρία όσκαρ ερμηνειών (του Lancaster, της μητέρας και του συγκρατούμενου Telly Savalas) και ενός για την πολύ καλή ασπρόμαυρη φωτογραφία. Αν και θα έπρεπε το έργο να ονομάζεται birdman of Leavenworth, αφού στη φυλακή του Λέβενγουορθ ήταν τα περισσότερα χρόνια έγκλειστος και εκεί ασχολήθηκε με τα πουλιά. Όταν μεταφέρθηκε στο Αλκατράζ, του απαγορεύτηκε να έχει οτιδήποτε μέσα στο κελί του και έκατσε και ασχολήθηκε με τη συγγραφή. Την βάζει πού και πού η κρατική τηλεόραση, οπότε πιστεύω ότι θα την έχετε δει ή θα την πετύχετε όταν ξαναπροβληθεί.

Hemingway's Adventures of a Young Man (Ο μεγάλος τυχοδιώκτης)

Πώς θα ήταν αν κάποιος είχε «ζήσει» όλα αυτά που γράφει στα διηγήματά του ο Ernest Hemingway; Κάτι τέτοιο μάλλον σκέφτηκαν και δημιούργησαν το έργο Hemingway's Adventures of a Young Men. Τις περιπέτειες δηλαδή ενός νεαρού με όλο το υπόβαθρο και τα χαρακτηριστικά του Χεμινγουέι. Παιδί που μεγαλώνει στην επαρχία, μέσα σε ένα καταπιεστικό οικογενειακό περιβάλλον, με όνειρα να δουλέψει ως δημοσιογράφος στη Νέα Υόρκη. Το σκάει και ξεκινάει με τα πόδια, με ώτοστοπ ή ως λαθρεπιβάτης στο τρένο να διασχίσει τη μισή ήπειρο. Γνωρίζεται με λογής-λογής κόσμου, φτάνει στο Μεγάλο Μήλο, δουλεύει γκαρσόνι για να βγάλει το προς το ζην, μέχρι που εμφανίζεται η ευκαιρία να πάει να πολεμήσει στην Ευρώπη του Α' παγκοσμίου πολέμου στο πλευρό των Ιταλών. Αυτό το τελευταίο είναι το μισό κομμάτι της ταινίας κι αυτές οι τρομακτικές εμπειρίες του πολέμου είναι που θα διαμορφώσουν το απαισιόδοξο του χαρακτήρα του. Μια ηλιαχτίδα φωτός θα έρθει από τη νοσοκόμα που τον φροντίζει (βλ. Αποχαιρετισμός στα όπλα) αλλά και πάλι happy-end δεν υπάρχει.

Ενδιαφέρουσα η ταινία του σπουδαίου σκηνοθέτη Martin Ritt με πανέμορφη φωτογραφία, που σίγουρα δεν τη βαριέσαι αλλά χάνει κάπου τη μπάλα λόγω μεγάλης διάρκειας και αρκετών «ξεχειλωμένων» σκηνών. Τα διάφορα μηνύματα που θέλει να περάσει τα έχουμε δει και σε άλλα έργα και —ακόμα καλύτερα— τα έχουμε διαβάσει και στα βιβλία του μεγάλου συγγραφέα. Συμμετέχουν διάφοροι γνωστοί ηθοποιοί στους δεύτερους ρόλους όπως ο Arthur Kennedy και η Jessica Tandy (ακόμα και τότε έπαιζε την ηλικιωμένη, η γνωστή σας ως κυρία... Ντέιζι) ως γονείς του νεαρού, ο Paul Newman σε μικρό ρολάκι, ο Ricardo Montalban και ο Eli Wallach οι συμπρωταγωνιστές του στο μέτωπο της Ιταλίας.

Carnival of Souls

Μία από τις πιο κλασικές ταινίες της... δεύτερης κατηγορίας αποτελεί πλέον η μοναδική μεγάλου μήκους δημιουργία του Herk Harvey με τίτλο Carnival of Souls. Για άλλους, αποτελεί τον πρωταθλητή των b-movie έργων. Αν κάποιος κάτσει να το δει ως ένα σοβαρό έργο, τότε θα απογοητευτεί οικτρά από τις μετριότατες και άνευρες (και... βγάλε) ερμηνείες. Αν όμως κάτσει να το δει χωρίς απαιτήσεις, θα τον κερδίσει η μυστηριακή ατμόσφαιρα, θα τον ανατριχιάσει η μουσική του εκκλησιαστικού οργάνου και η μιάμιση ώρα της προβολής δεν θα πάει χαμένη. Υποκειμενικός τρόμος, ατμοσφαιρική ταινία με μυστήριο, ένας περίεργος τύπος που στοιχειώνει την πρωταγωνίστρια, μια πρωταγωνίστρια που ώρες-ώρες χάνει την αίσθηση του αληθινού κόσμου, είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά που έκαναν αργότερα διάσημη την ταινία. Στην εποχή της, φυσικά, είχε μηδενική αναγνώριση. Με τα χρόνια απέκτησε την ταμπέλα καλτ και οι θαυμαστές του έργου αυξήθηκαν. Τα δικαιώματά του έργου έχουν εκπέσει και έτσι μπορείτε να τη βρείτε ελεύθερα σε διάφορες εκδοχές. Η εκδοχή, όμως, της Criterion απλά δεν παίζεται από εικόνα και ήχο.

Experiment in Terror (Επιχείρηση «Τρόμος»)

Πέρα από τις κωμικές ταινίες, ο Blake Edwards ασχολήθηκε και με μερικά «σοβαρά» πρότζεκτ. Ειδικότερα τη χρονιά του 1962 παρουσίασε δύο διαφορετικές ταινίες συγκριτικά με την ως τότε φιλμογραφία του. Η πρώτη ήταν η κορυφαία δραματική ταινία για τον αλκοολισμό Days of Wine and Roses και η δεύτερη το αστυνομικό θρίλερ με τίτλο Experiment in Terror. Μια ταινία στην οποία η πρωταγωνίστρια Lee Remick παίρνει την τρομάρα της ζωής της από έναν άγνωστο τύπο· της την πέφτει μέσα στο ίδιο της το σπίτι και την απειλεί με τη ζωή της αν δεν ληστέψει η ίδια την τράπεζα που δουλεύει. Αυτή θα ειδοποιήσει το FBI και ο αστυνομικός Glenn Ford θα αναλάβει την υπόθεση. Και από κει και έπειτα παρακολουθούμε την αναζήτηση του δράστη με δόλωμα την Remick στο Σαν Φρανσίσκο της δεκαετίας του '60. Ρεαλιστική σκηνοθεσία σε φυσικούς χώρους, έξοχη ασπρόμαυρη φωτογραφία και μουσική από τον μόνιμο συνεργάτη Henry Mancini. Η ταινία μας δεν έχει υπερβολές, δεν έχει παλικαρισμούς, δεν έχει περιττούς διαλόγους και έχει ένα σωστό ψυχολογικό προφίλ του επίδοξου τρομοκράτη. Και τέλος, η κλιμάκωση της αγωνίας γίνεται σε μια κορυφαία σεκάνς μέσα στο στάδιο κατά τη διάρκεια του αγώνα μπέιζμπολ. Το λιγότερο, ενδιαφέρουσα.

Υ.Γ.: Οι σινεφίλ θα βρούνε μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία στο έργο που έχουν ξαναδεί σε ταινίες... του David Lynch!

That Touch of Mink (Η ωραία και ο εκατομμυριούχος)

Ο σεφ που δημιούργησε την πετυχημένη συνταγή των ρομαντικών κομεντί της Doris Day, ο (βραβευμένος και με όσκαρ σεναρίου) σεναριογράφος Stanley Shapiro, δημιούργησε άλλη μια ταινία που φυσικά μοιάζει λίγο-πολύ με τις προηγούμενες επιτυχίες (βλ. Pillow Talk και Lover Come Back). Δίπλα στην ξανθιά σταρ αυτή τη φορά ο παλαίμαχος Cary Grant, ενώ άνετα θα μπορούσε να είναι πάλι ο πολύ πιο νεαρός τότε Rock Hudson, συμπρωταγωνιστής της σε άλλες τρεις πετυχημένες ταινίες. Στην περίπτωσή μας εδώ, στο έργο That Touch of Mink έχουμε (όπως λέει και ο ελληνικός τίτλος) έναν πολυεκατομμυριούχο, ο οποίος μια βροχερή μέρα κάνει μπλιόντα με το αμάξι του την άνεργη (αλλά ωραία) Day. Αυτή πηγαίνει να του ζητήσει το λόγο αλλά τελικά τον ερωτεύεται με την πρώτη ματιά. Η έλξη είναι αμοιβαία κι αυτός την παίρνει μαζί του σε ταξίδι με το ιδιωτικό του τζετ. Η ιστορία έχει αρκετά μπλεξίματα, ερωτικά μπερδέματα του τύπου «άλλο σκέφτομαι και θέλω αλλά άλλο λέω και πράττω» και ούτω καθεξής. Όπως και στις άλλες ταινίες, κι εδώ υπάρχει ο δευτεραγωνιστής χαρακτήρας, ο φίλος του πρωταγωνιστή που λέει την αλήθεια καθαρά και ξάστερα και είναι αυτός που πετάει τις καλύτερες ατάκες. Ο πολύ καλός ηθοποιός Gig Young έχει αυτόν τον καθαρό κωμικό ρόλο που βοηθάει την ταινία να αναπνεύσει, επειδή κατά τ'άλλα κυλάει σε ήρεμα, χαλαρά νερά. Σε γενικές γραμμές, θα την ευχαριστηθείτε αν την παρακολουθήσετε χωρίς απαιτήσεις, βλέποντας το στυλ και τη φινέτσα μιας άλλης εποχής. Ειδικότερα, το γυναικείο φύλο δε θα χορταίνει να βλέπει τα φορέματα και τις γούνες που θα αλλάζει η Day!

Hell Is for Heroes

Τη δεκαετία του '60 οι πολεμικές ταινίες γνώρισαν μια έξαρση. Είχε περάσει αρκετός χρόνος από το τέλος του Β' Παγκοσμίου πολέμου και διάφορες, νέες κινηματογραφικές ματιές ήρθαν στο προσκήνιο. Από τις καλύτερες και πιο ενδιαφέρουσες αποτελεί η Hell Is for Heroes που παρουσίασε το 1962 ο Don Siegel. Ωμή βία και ρεαλιστική αναπαράσταση χαρακτηρίζουν το έργο που θέλει μια μικρή διμοιρία φαντάρων να υπερασπίζεται την εμπροσθοφυλακή, απέναντι σε πανίσχυρη στρατιά γερμανών, περιμένοντας να επιστρέψει η μονάδα τους. Για να μην φανεί στους εχθρούς ότι είναι μόνοι τους, σκαρφίζονται διάφορα κόλπα για να παραπλανήσουν τους γερμανούς. Πρώτο όνομα φυσικά ο Steve McQueen, με συμπαραστάτες τον James Coburn και τον τραγουδιστή Bobby Darin (τον οποίο θα δούμε και σε άλλο πολεμικό έργο αργότερα). Ιθύνων νους όμως πίσω από όλο το πρότζεκτ ήταν ο σεναριογράφος Robert Pirosh που είχε υπηρετήσει στο μέτωπο και είναι αυτός που έγραψε το '49 το Battleground του Wellman και δημιούργησε τη σειρά "Combat" ένα χρόνο μετά την Κόλαση για τους ήρωες. Αναμνήσεις από την πρώτη γραμμή πυρός... Περιττό να πω ότι απευθύνεται αποκλειστικά σε αντρικό κοινό το έργο.

Billy Budd

Η ταινία Billy Budd αποτελεί μια παραγωγή του μεγάλου Peter Ustinov σε όλα (σχεδόν) τα επίπεδα. Μετέφερε σε σενάριο το ομότιτλο θεατρικό, το οποίο με τη σειρά του ήταν βασισμένο στο βιβλίο "Billy Budd, Foretopman" του Herman Melville (του συγγραφέα του «Μόμπι Ντικ» ντε), ένα έργο που έμεινε μισοτελειωμένο από τον συγγραφέα όταν πέθανε το 1891 και εκδόθηκε μόλις το 1924. Ο Ουστίνοφ ανέλαβε επίσης τη σκηνοθεσία και το ρόλο του καπετάνιου του πολεμικού πλοίου HMS Avenger.

Όπως καταλαβαίνετε, πρόκειται για μια θαλασσινή περιπέτεια του 18ου αιώνα. Βρισκόμαστε στο 1797 και οι Βρετανοί βρίσκονται σε πόλεμο με τους Γάλλους. Στο πλοίο στρατολογείται με το ζόρι ο νεαρός Billy Budd, που τον υποδύεται ο Terence Stamp στον πρώτο του κινηματογραφικό ρόλο. Εκεί θα συναντήσει την κακία του ναυτικού οπλονόμου (master-at-arms) που έχει τη μορφή του Robert Ryan. Ο πρώτος έχει τόσο ανιδιοτελή ψυχή, αγαπάει και βοηθάει όλον τον κόσμο και τον αγαπάνε όλοι. Ο δεύτερος είναι απλά μοχθηρός και θέλει μόνο να βρίσκει τρόπους ώστε να στέλνει τον κόσμο για μαστίγωμα. Στη μέση θα βρεθεί ο οξυδερκής καπετάνιος που, αν και κατά βάθος το θέλει, δεν θα μπορέσει να κάνει τίποτα για να βελτιώσει την κατάσταση, εφόσον όλα πηγαίνουν σύμφωνα με τους κανονισμούς και δεν υπάρχει τίποτα παράτυπο. Ο Budd έχει ένα μόνο ελάττωμα: δεν μπορεί να βρει τις κατάλληλες λέξεις για να εκφράσει τα συναισθήματά του κι όταν αυτό συμβαίνει, τραυλίζει δίχως να βγάζει νόημα. Η ταινία είναι μια καλογυρισμένη παραγωγή που παρακολουθείται παραπάνω από ευχάριστα. Πάρα πολύ καλή αναπαράσταση της εποχής και αρκετά συγκινητικό το τέλος, το οποίο θα σας βάλει σε σκέψεις και θα το θυμάστε για καιρό. Ο νεαρός Stamp με αυτήν την πρώτη του εμφάνιση κέρδισε την πρώτη και τελευταία υποψηφιότητα για βραβείο όσκαρ. Το περίεργο είναι πως ήταν υποψήφιος στην κατηγορία β' ανδρικού ρόλου, αν και πρωταγωνιστής.

Two for the Seesaw (Στο παιχνίδι της μοναξιάς)

Ανάμεσα στα οσκαρικά West wide story και Μελωδία της ευτυχίας και ένα χρόνο πριν τον τρομαχτικό Στοιχειωμένο πύργο, ο Robert Wise ασχολήθηκε με τη μεταφορά του θεατρικού έργου Two for the Seesaw. Η σωστή μετάφραση θα ήταν «η τραμπάλα θέλει δύο» αλλά προτιμήθηκε από τους έλληνες μεταφραστές ο άνωθεν και πιο ευκολοερμήνευτος τίτλος. Το έργο πρόκειται για τη μοναξιά, την εύρεση του σωστού έταιρου ήμιση, τη σχέση των δύο φύλων, τους όρους με τους οποίους δουλεύει καλύτερα αυτή η σχέση. Ο Robert Mitchum, δικηγόρος στο επάγγελμα, έρχεται στη Νέα Υόρκη από τη μακρινή Ομάχα για να ξεφύγει από το ασφυκτικό περιβάλλον που δημιουργήθηκε με την απόφαση να χωρίσει τη γυναίκα του. Γνωρίζει τη δασκάλα χορού Shirley MacLaine και συνάπτει μαζί της μια περίεργη σχέση εξάρτησης και εξαρτώμενου. Ο καθένας θέλει να γεμίσει το δικό του εσωτερικό «κενό» και να νιώσει χρήσιμος στον άλλο. Όμως, όπως όλες σχεδόν οι ανθρώπινες σχέσεις, έτσι κι στην περίπτωσή μας θα προκύψουν προβλήματα, εγωιστικής φύσης ως επί τω πλείστον. Το μελαγχολικό αυτό έργο θα μπορούσε με λίγη μικρότερη διάρκεια να θεωρηθεί ένα ξεχασμένο διαμαντάκι του παρελθόντος. Είναι έτσι κι αλλιώς μια πολύ καλή ταινία με τους δύο σταρ να κρατάνε ολόκληρη την ταινία στους ώμους τους. Ήταν υποψήφια για όσκαρ φωτογραφίας και τραγουδιού. Ήταν βασισμένο στο θεατρικό που έγραψε ο William Gibson, ο οποίος είδε την ίδια χρονιά ένα δεύτερο έργο του να γίνεται ταινία, το Miracle worker. Τους αντίστοιχους ρόλους στο σανίδι ερμήνευσαν οι Henry Fonda και Anne Bancroft.

Procès de Jeanne d’Arc (Η δίκη της Ζαν ντ’Αρκ)

Η ιστορία της Ιωάννας της Λωραίνης αποτελεί ένα αγαπημένο κινηματογραφικό θέμα για τους Γάλλους. Γιατί όχι, εξάλλου; Εθνική ηρωίδα και αγία (που ανακυρήχθηκε μετά από 500 χρόνια!) αλλά και φαντασμένη που άκουγε φωνές για τους αντιπάλους. Τα μόνα κείμενα που διασώζονται για την περίπτωσή της είναι τα πρακτικά της εκκλησιαστικής δίκης της. Σε αυτό το κομμάτι της ιστορίας επικεντρώνεται ο μεγάλος σκηνοθέτης Ρομπέρ Μπρεσόν και αναπαριστά όσο πιο λιτά και ρεαλιστικά τη Δίκη της Ζαν ντ'Αρκ. Και ενώ η ταινία βασίζεται κατά γράμμα στα κείμενα και έχει πολύ διάλογο (υπερβολικό για Μπρεσόν), παραμένει λακωνική και ουσιώδης αφού έχει διάρκεια μόλις μία ώρα. Πέρα από την τέχνη της εικόνας του Μπρεσόν, η ταινία σε βάζει (για άλλη μια φορά) σε σκέψεις γύρω από την εξουσία της εκκλησίας και αυτό που παρατήρησα εγώ είναι α) η άνεση με την οποία κρίνει και κατακρίνει όποιον δεν είναι αρεστός σ'αυτούς, β) τον ανδροκρατούμενο χώρο της εκκλησίας που δεν μπορεί να δεχτεί τη γυναίκα ούτε ως ίση, γ) τη στενομυαλιά των περισσοτέρων ανθρώπων που συμβαδίζει με αυτή της εκκλησίας από... φόβο και πάθος. Αναρωτιέμαι αν έχει αλλάξει τίποτα τόσα χρόνια μετά...

Sergeants 3 (Οι 3 λοχίες)

Μια ακόμα παραγωγή του Frank Sinatra στην οποία ξαναμαζεύεται η rat-pack παλιοπαρέα. Μετά την γκανγκστερική κωμωδία και τη ληστεία των καζίνο, ήρθε η ώρα του γουέστερν. Οι Sinatra, Martin, Peter Lawford είναι Οι 3 λοχίες και o Sammy Davis Jr. ο περίεργος τυπάς που τους ακολουθεί συνεχώς. Μπλέκονται σε μια περιπέτεια με μια πολεμοχαρή φυλή Ινδιάνων που λέγονται Ghost Dancers και αυτό που ακολουθεί είναι μια γραφική, βαρετή, φασαριόζικη ταινία. Οι σκηνές της ιστορίας είναι τόσο τυπικές και συνδέονται εντελώς τυπικά, που πιο πολύ μοιάζουν με αυτοτελή σκετς τα οποία ενώθηκαν όπως-όπως! Κάτω του μετρίου...

Sweet Bird of Youth (Γλυκό πουλί της νιότης)

Τέσσερα χρόνια μετά τη Λυσασμένη γάτα, ο Richard Brooks ξαναδιασκευάζει άλλο ένα θεατρικό έργο του Tennesse Williams για τη μεγάλη οθόνη και ξαναχρησιμοποιεί τον Paul Newman ως πρωταγωνιστή. Σημειώστε πως σκηνοθέτης στο θεατρικό σανίδι —όπως και στη Γάτα— ήταν ο Elia Kazan. Αυτή τη φορά όμως οι δύο πρωταγωνιστές του θεατρικού επανέλαβαν τους ρόλους τους και στο πανί. Το Γλυκό πουλί της νιότης αφορά τη ματαιοδοξία του ανθρώπου για δόξα, χρήμα, εξουσία. Ο Newman χρησιμοποιεί το κορμί του για να ανέβει στο χολιγουντιανό στερέωμα. Αυτή, ξεπεσμένη σταρ, χρησιμοποιεί τόνους από μπουκάλια βότκας για να ξεχάσει το παρόν. Επιστρέφει στη γενέτειρά του για να ξανακερδίσει την παλιά του αγαπημένη. Ο αυταρχικός πατέρας της όμως και ισχυρός άντρας της κοινωνίας, που τον είχε πρωτοδιώξει από την πόλη, θα προσπαθήσει πάλι να τον... διαολοστείλει. Ταινία ερμηνειών με τον πατέρα Ed Begley να ξεχωρίζει λόγω κακίας και τελικά να κερδίζει το όσκαρ β' ανδρικού ρόλου. Συνολικά μια δυνατή ταινία, σχετικά πιστή στο αυθεντικό κείμενο, με αρκετή κίνηση της κάμερας και πολλά διαφορετικά πλάνα στους εσωτερικούς χώρους ώστε να εξαφανιστεί (όσο είναι δυνατόν) η θεατρική καταγωγή του έργου. Οι θεατρόφιλοι ίσως εστιάσουν στο γεγονός της απαλοιφής της απαισιοδοξίας που διατρέχει το έργο του Williams, αλλά αυτό δεν μειώνει καθόλου την ταινία μας.

Advise & Consent (Θύελλα στη Γουάσινγκτον)

Ο πρόεδρος της Αμερικής αποφασίζει να διορίσει έναν πολύ καλό επιστήμονα (Henry Fonda) στη θέση του υπουργού εξωτερικών. Η απόφαση θα εγκριθεί μέσω της Γερουσίας. Επειδή όμως η αντίπαλη παράταξη, με πρωτεργάτη τον Charles Laughton, έχει προηγούμενα με τον υποψήφιο θα τον καλέσει σε επιτροπή για να κρίνει αν είναι κατάλληλος για τη θέση. Πλουσιότατο καστ στην πολιτική ταινία Advise & Consent του Ότο Πρέμινγκερ, η οποία σε σημεία (λόγω δίκης) φέρνει στο μυαλό την Ανατομία ενός εγκλήματος. Η ουσία όμως εδώ βρίσκεται στο παρασκήνιο και στα όσα κανονίζονται από πίσω. Ο νεαρός που θα τοποθετηθεί επικεφαλής της επιτροπής θα είναι της ιδίας παράταξης του προέδρου αλλά όταν ανακαλύψει κάποια βρώμικη ιστορία στο παρελθόν του Fonda δεν θα υποκύψει και δεν θα κάνει πίσω για να περάσει η θέληση του προέδρου. Κάπου εκεί λες, «κοίτα τους αμερικανούς, έχουν κότσια». Αλλά μετά αρχίζουν οι απειλές και τα μυστικά που βρίσκονται καλά κρυμμένα (κατά το αγγλικό skeletons in the closet) θα αποκαλυφθούν με τραγικές συνέπειες. Πάει ο ιδεαλισμός, πάνε όλα. Το ειρωνικό τέλος απλά μάς στέλνει αδιάβαστους σ' αυτή την κορυφαία ταινία.

Τελευταία ταινία του ηλικιωμένου Laughton, στην οποία όμως όλοι και κανένας δεν είναι πρωταγωνιστές. Και να ευχαριστήσουμε τον Μπουκάτσα που μας κίνησε την περιέργεια για την εν λόγω ταινία.