Champion (Φλογισμένα πάθη)

Το κυνήγι για χρήμα και δόξα σε άλλο ένα έργο με θέμα το μποξ. Από φτωχός και καταφρονημένος, ο Kirk Douglas θα γίνει πετυχημένος και πλούσιος μέσα από σκληρή δουλειά και αφού έχει «φάει» πολλές μπουνιές. Αφού καταφέρει να γίνει πρωταθλητής, θα πρέπει να πάει με τα νερά του συστήματος και των διαπλεκόμεων για να παραμείνει στην κορυφή. Έτσι, με τη στάση του, θα διώξει από δίπλα του τον αδελφό του (Arthur Kennedy) και τον μάνατζερ του και θα αποξενωθεί με όλους. Ο ρόλος του πρωταγωνιστή στο σκληρό δράμα Champion του 1949 δεν είναι και τόσο συμπαθητικός. Σκηνοθεσία από τον Mark Robson σε μία ανεξάρτητη (έξω από τα μεγάλα στούντιο) παραγωγή του Stanley Kramer. Υποψήφιοι για όσκαρ τα δύο «αδέρφια», για α’ και β’ ανδρικό ρόλο αντίστοιχα. Σε γενικές γραμμές, θυμίζει το Body and Soul με τον John Garfield από το 1947. Την ίδια χρονιά πάντως κυκλοφόρησε το (ακόμα καλύτερο) The Set-Up. Μετά από τρία μόνο χρόνια καριέρας σε δεύτερους ρόλους, αυτός ήταν ο πρώτος πρωταγωνιστικός ρόλος του Douglas που τον έκανε διάσημο και τον έχρισε σταρ.

Body and Soul (Δάφνες στο ρινγκ)

Η άνοδος και η πτώση ενός μποξέρ. Από την αφάνια και τις υποβαθμισμένες φτωχικές συνοικίες, στα μεγάλα σαλόνια και τον τίτλο του πρωταθλητή. Μαζί με την επιτυχία όμως, θα έρθει η έκλυτη ζωή, τα μεγάλα έξοδα, η αποξένωση με την οικογένεια, με τη μελλοντική σύζυγό του και τον καλύτερό του φίλο. Στο τέλος, θα ενδώσει στους όρους των παραγόντων που εξουσιάζουν και ελέγχουν το άθλημα και θα τον πείσουν να «στήσει» τον τελευταίο του αγώνα. Κλασικό το θέμα της ταινίας Body and Soul, της πρώτης σκηνοθετικής δουλειάς του Robert Rossen σε μια μεγάλη παραγωγή της United Artists. Σημειώστε: φωτογραφία από James Wong Howe, ο Robert Aldritch σε ρόλο βοηθού σκηνοθέτη, σε ένα ορίτζιναλ σενάριο του Abraham Polonsky. Όλη όμως η ταινία στηρίζεται στους ώμους του σπουδαίου John Garfield, που χάθηκε πρόωρα το 1952 σε ηλικία 39 ετών από καρδιακό επεισόδιο.

Θα θυμόμαστε επίσης το έργο ως τη σύμπραξη μερικών σπουδαίων καλλιτεχνών, που λίγα χρόνια μετά βρέθηκαν στη μαύρη λίστα του ΜακΚάρθι και ουσιαστικά οι καριέρες τους έλαβαν άδοξο τέλος: σημειώστε τους Polonsky, τον ίδιο τον Garfield και την Anne Rever (που υποδύεται στο έργο τη μητέρα του).

Golden Boy

Ο εικοσάχρονος William Holden στην πρώτη του ταινία υποδύεται το νεαρό μουσικό ταλέντο στο βιολί που αποφασίζει να ασχοληθεί επαγγελματικά με το μποξ για να βγάλει γρήγορα εύκολο χρήμα. Αυτό το γεγόνος θα τον φέρει σε κόντρα με τον μεσήλικα πατέρα του, που υποδύεται εκπληκτικά ο Lee J. Cobb όντας τότε μόλις 27 χρονών! Ο μάνατζερ (Adolphe Menjou) και η κοπέλα των δημοσίων σχέσεων και ερωμένη του (Barbara Stanwyck) θα τον ανέβασουν σκαλί-σκαλί και θα τον φέρουν στην επιτυχία. Μια επιτυχία που θα έρθει κυρίως από το πείσμα του μικρού, ένα πείσμα που θα δημιουργηθεί εξαιτίας του ανεκπλήρωτου έρωτά του για την Stanwyck. Το περίεργο αυτό τρίγωνο θα διαλυθεί όταν στη μέση μπει ένας γκάνγκστερ και αναλάβει το μάνατζμεντ. Ο πρωταγωνιστής μας θα πιέζεται ψυχολογικά από όλες τις μεριές και η λύτρωση θα έρθει από ένα τραγικό γεγονός που θα προκύψει από την τελευταία του νίκη στο ριγνκ.

Σκηνοθετημένη με επαγγελματισμό από τον Rouben Mamoulian, η ταινία Golden Boy βασίστηκε στο ομότιτλο θεατρικό του Clifford Odets και θέλει εμμέσως πλην σαφώς να τονίσει όλα τα αρνητικά αυτού του αθλήματος όπως τους μάνατζερ που εκμεταλλεύονται και ξεζουμίζουν τους αθλητές, τη δίψα των θεατών για βία και αίμα. Ο σκηνοθέτης προσθέτει κάποιες κωμικές πινελιές στο έργο και η ροή του κυλάει αβίαστα, αλλά το υπερβολικό μελό στο τέλος της ταινίας περισσότερο τη μειώνει παρά της δίνει... κύρος. Η σεκάνς πάντως του αγώνα στο ρινγκ είναι καλοστημένη, με τους αθλητές να χτυπιούνται ρεαλιστικά και με τους θεατές να αντιδράνε ίσως και παραπάνω από γραφικά! Ο Holden και η Stanwyck θα ξανασυνεργάζονταν αρκετά χρόνια μετά στο Executive Suite.

Sailor Beware (2 ναύτες και 1 κορίτσι)

Αυτή είναι η πετυχημένη συνταγή των ταινιών του ζεύγους Martin & Lewis: να βρίσκονται σε κάποιο χώρο έξω απ'τα νερά τους και, προσπαθώντας να προσαρμοστούν, να τα κάνει ο ένας λίμπα και ο άλλος να τους βγάζει ασπροπρόσωπους με το τραγούδι. Με στρατιωτικό θέμα πάλι, αλλά στο ναυτικό αυτή τη φορά, βρίσκουν πολλούς τρόπους να βγάλουν γέλιο, χάρη στο νευρόσπαστο που ακούει στο όνομα Jerry Lewis. Sailor Beware φωνάζει ο τίτλος της ταινίας, επειδή έρχεται ο Λιούις και θα τα φέρει όλα άνω-κάτω! Απλοϊκή κωμωδία για να περάσετε ευχάριστα το απόγευμά σας. Περιλαμβάνει και μια σκηνή με μποξ, βάζοντάς μας σε σκέψεις: για να γίνεις διάσημος κωμικός πρέπει έχεις μια ταινία (ή μια σεκάνς) στο ενεργητικό σου με θέμα το μποξ; Βλέπε Τσάπλιν, Βέγγος κ.λ.π. Τέλος, όσοι είναι παρατηρητηκοί ίσως δουν και το νεαρό James Dean σε πολύ μικρό ρόλο.

Kid Galahad (Χαλύβδινοι άνδρες)

Μεγαλοπαράγοντας του μποξ (ο πολύς Edward G. Robinson) που δε δέχεται μύγα στο σπαθί του, ανακαλύπτει στο πρόσωπο (ή, καλύτερα, στις γροθιές) ενός επαρχιώτη το νέο αστέρι του μποξ που θα φτάσει μέχρι τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή. Το χεράκι της έβαλε και η Bette Davis, η φίλη του Robinson που φαίνεται να τον γουστάρει και λίγο. Αυτή εξάλλου του έδωσε το προσωνύμιο Kid Galahad, ως υπερασπιστής του ασθενούς φύλου. Ο Robinson θα τον εκπαιδεύσει και θα τον ρίξει στα βαθειά προσπαθώντας ταυτόχρονα να τα βάλει με το κύκλωμα του παράνομου στοιχήματος και τη συμμορία του Humphrey Bogart. Όταν ο νεαρός μποξέρ ερωτευτεί την αδερφή του Robinson, την οποία προσέχει σαν τα μάτια του, θα του «γυρίσει το μάτι» και θα θελήσει να τον προδώσει στον τελευταίο αγώνα για τον τίτλο του πρωταθλητή. Ο Michael Curtiz υπογράφει (και) αυτήν την αθλητική-γκανγκστερική ταινία, ο (σχεδόν) μόνιμος σκηνοθέτης της Warner των δεκαετιών του '30 και του '40. Ενδιαφέρουσα η ταινία, αλλά χαρακτηριστική της δεκαετίας του '30 με τις ερμηνευτικές τις υπερβολές. Γυρίστηκε σε ριμέικ το '41 με τον Bogart πρωταγωνιστή αλλά διαφορετικό τίτλο (The Wagons Roll at Night) και λίγο αλλαγμένο στόρυ και ξανά το 1962 ως μιούζικαλ με πρωταγωνιστή τον Elvis Presley.

The Champ (Ο πρωταθλητής)

Ο πρώην πρωταθλητής του μποξ και νυν αλκοολικός, που υποδύεται ο Wallace Beery, προσπαθεί να πιάσει την καλή με ένα σωρό πλάγιους τρόπους, με στοιχήματα στα ζάρια ή παίζοντας στο ιππόδρομο και ταυτόχρονα προσπαθεί να μεγαλώσει το μικρό του γιο. Ο μικρός τον έχει ίνδαλμα και τον αποκαλεί συνέχεια The Champ. Η σεναριογράφος Frances Marion έγραψε την ιστορία αυτού του παρηκμασμένου μποξέρ με τον Wallace Beery στο μυαλό της, του οποίου η καριέρα εκείνη την εποχή ήταν αρκετά φθίνουσα. Κέρδισε, ή να πούμε καλύτερα, μοιράστηκε το όσκαρ α' ανδρικού ρόλου με τον Fredric March εκείνη τη χρονιά. Η ταινία σκηνοθετήθηκε από τον παλαίμαχο King Vidor, είναι μια από τις καλύτερές του (μέσα από ένα σύνολο δεκάδων έργων), έχει έντονο μελοδραματικό χαρακτήρα και ξεχωρίζει για την αρκετά ρεαλιστική καταγραφή της φτωχικής ζωής των πρωταγωνιστών, όπως επίσης και για τη φοβερή χημεία πατέρα και γιου. Ο μικρός Jackie Cooper έγινε αμέσως παιδί-σταρ, το πρώτο της δεκαετίας του '30, που μας έδωσε πολλά ταλαντούχα παιδιά. Εσείς μπορεί να τον θυμάστε από το ρόλο τού Πέρι Γουάιτ (48 χρόνια μετά!), του διευθυντή της εφημερίδας του Κλαρκ Κεντ της σειράς ταινιών Superman με τον Christopher Reeve!

The Harder They Fall (Έπεσαν σκληρά)

Ο ιμπρεσάριος αγώνων μποξ Rod Steiger βρίσκει από την Νότια Αμερική έναν αγαθό γίγαντα που εντυπωσιάζει με την εμφάνισή του, αλλά είναι σχεδόν άσχετος με το άθλημα. Πείθει τον άνεργο δημοσιογράφο Humphrey Bogart να αναλάβει τις δημόσιες σχέσεις για να τον κάνει σταρ. Κι όλα αυτά με σικέ αγώνες χωρίς να ξέρει τίποτα ο γίγαντας. Όταν όμως έρθει η ώρα να αντιμετωπίσει τον παγκόσμιο πρωταθλητή, αφήνεται στην τύχη του καθώς πλέον τα έχει βγάλει τα λεφτά του.

Η ταινία The Harder They Fall είναι μια απίστευτα κυνική και σκληρή ταινία για τον κόσμο του μποξ. Μέσα από τα παρασκήνια βλέπουμε όλα τα ψέματα, τις δωροδοκίες, τους στημένους αγώνες, την εκμετάλλευση γενικά του αθώου από ένα διεφθαρμένο σύστημα. Οι χαρακτήρες του έργου δεν έχουν κανέναν ηθικό φραγμό και δεν σταματούν πουθενά, δεν έχουν επίσης καθόλου τύψεις, εκτός ίσως από τον Bogey που στο τέλος αντιλαμβάνεται το μέγεθος της σαπίλας στην οποία έχει περιέλθει. Θα λέγαμε ότι είναι ένα «κατηγορώ» που απευθύνεται σε όλον τον κόσμο και όχι μόνο στο χώρο του αθλητισμού. Θα πρόσθετα ότι είναι πάντα επίκαιρη σε αυτό το κράτος που λέγεται Ελλαδιστάν. Απολαύστε, επίσης, δύο μεγάλους ηθοποιούς· τον ερμηνευτικό ογκόλιθο Steiger και τον Bogey στην τελευταία του ταινία, όπου φαίνεται ότι προσπαθεί σκληρά να κρύψει την αρρώστια του. Δυναμική σκηνοθεσία από τον Mark Robson με αρκετά σκληρές σκηνές πυγμαχίας για την εποχή (είμαστε στο 1956, έτσι). Ο σκηνοθέτης εξάλλου βρίσκεται σε γνωστά λημέρια, καθώς το 1949 είχε πάλι ασχοληθεί με το συγκεκριμένο άθλημα στην ταινία Champion και πρωταγωνιστή εκεί τον Kirk Douglas.

Somebody Up There Likes Me (Εμείς οι ζωντανοί)

Με αρκετές μικρές συμμετοχές σε διάφορες τηλεοπτικές σειρές και μια αποτυχημένη πρώτη κινηματογραφική εμφάνιση, κανείς δεν πίστευε εκείνη την εποχή ότι ο Paul Newman θα είχε τέτοια εξέλιξη. Η ταινία όμως του 1956 Εμείς οι ζωντανοί αποτέλεσε την αφετηρία της λαμπρής καριέρας του Newman χάρη στην εκπληκτική του ερμηνεία, βιώνοντας κυριολεκτικά το ρόλο του πυγμάχου Rocky Graziano. Να σημειώσουμε εδώ ότι κανονικά θα πρωταγωνιστούσε ο James Dean, αν δεν σκοτωνόταν στο αυτοκινητικό ατύχημα ένα χρόνο πριν. Η ταινία βασίζεται στην αυτοβιογραφία του Rocky και μας μεταφέρει στα πρώτα και δύσκολα χρόνια της ζωής του, τότε που έμπλεκε συνέχεια σε καβγάδες με τις συμμορίες, μπαινόβγαινε στα ιδρύματα, την κοπάνησε απ'το στρατό και πέρασε από στρατοδικείο. Στην πορεία κατάλαβε ότι οι γροθιές του είναι αρκετά καλές ώστε να του αποφέρουν κάποιο σταθερό εισόδημα στη ζωή του, παρόλο που αρχικά σιχαινόταν το άθλημα του μποξ εξαιτίας του αποτυχημένου παρελθόντος του επίσης μποξέρ πατέρα του. Η γνωριμία του με τη μέλλουσα γυναίκα του Norma θα τον βάλει στον ίσιο δρόμο και ο μοναδικός σκοπός της ζωής του θα είναι να κατακτήσει τον τίτλο του πρωταθλητή.

Έχοντας βέβαια ως σεναριογράφο τον Ernest Lehman και σκηνοθέτη τον Robert Wise, η ταινία δε θα μπορούσε να είναι λιγότερη από καλή. Επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον περισσότερο στις δραματικές συγκρούσεις του ήρωα και λιγότερο στις πυγμαχικές, η κάμερα ακολουθεί τη διαδρομή και την προσπάθεια του ήρωά μας να συγχωρέσει το παρελθόν του και να βρει τη δικιά του αγαλλίαση.

The Set-Up (Βασανισμένα κορμιά)

Βασισμένο σε ένα ποίημα (;) με τον ίδιο τίτλο του Joseph Moncure March, γραμμένο το 1928, η ταινία The Set-Up του 1949 είναι η πρώτη «μεγάλη» ταινία του Robert Wise, με τον Robert Ryan σε έναν από τους πρώτους του (και καλύτερους) πρωταγωνιστικούς ρόλους. Στα 72 λεπτά της ταινίας βλέπουμε σε αληθινό χρόνο το πείσμα ενός «ηλικιωμένου» μποξέρ (Νικοπολίδη του μποξ) που επιμένει και προσπαθεί να διεκδικήσει κάτι καλύτερο από μαυρισμένα μάτια, κόντρα στη θέληση της αγαπητικιάς του η οποία προσπαθεί να τον πείσει να σταματήσει το άθλημα. Στον αγώνα που είναι να δώσει οσονούπω, θα δώσει όλο του το είναι, χωρίς να γνωρίζει όμως ότι είναι ήδη στημμένος από έναν μαφιόζο και τους ίδιους τους προπονητές του, κανονισμένο έτσι ώστε να πέσει ο ίδιος στο καναβάτσο. Μόνο που έχουν ξεχάσει να του το πουν. Μια από τις καλύτερες ταινίες με θέμα το βίαιο αυτό άθλημα. Η μαγκιά του Γουάιζ φαίνεται σε όλο της το μεγαλείο, καθώς αποτυπώνει πολύ ρεαλιστικά αυτόν τον ιδιαίτερο μικρόκοσμο· από τους ίδιους τους διψασμένους για διάκριση αθλητές και τους προπονητές μέχρι τους διψασμένους για βία θεατές.
Λίγα λόγια για την ταινία από τον ίδιο τον Γουάιζ: «Ήταν μια δουλειά την οποία όλοι οι συντελεστές αγκαλιάσαμε με αγάπη και που εξακολουθώ να θεωρώ ως μια από τις αγαπημένες μου ταινίες. Οι κριτικές που έλαβε στις ΗΠΑ ήταν ως επί το πλείστον καλές, το μεγαλύτερο μέρος της δημοσιότητας μονοπώλησε, παρ όλα αυτά, τότε το Champion, μια άλλη πυγμαχική ταινία που κυκλοφόρησε ο φίλος μου ο Μαρκ Ρόμπσον την ίδια περίπου περίοδο. Το The Set-Up συγκέντρωσε, ωστόσο, εξαιρετικές κριτικές στην Ευρώπη, κέρδισε κι ένα βραβείο στο φεστιβάλ των Καννών και θα θυμάμαι τον Μπίλι Γουάιλντερ και τον Γιαν Νεγκουλέσκο να μου λένε ότι αν η ταινία μου είχε γυριστεί στη Γαλλία ή στην Ιταλία, θα είχε κερδίσει όλους τους διθυράμβους του κόσμου από τους Αμερικανούς κριτικούς».

City for Conquest (Ιππότες του υποκόσμου)

Προσπαθώντας να ξεφύγει από τη στάμπα των γκανγκστερικών ρόλων, ο James Cagney επέλεξε να πρωταγωνιστήσει το 1940 στην ταινία City for Conquest. Μια ταινία που σκηνοθετήθηκε ευπρεπέστατα από τον ρωσικής καταγωγής Anatole Litvak. Ο ελληνικός τίτλος είναι λιγάκι άσχετος, αλλά δεν μπορούσαν τότε να πιστέψουν ότι ο Cagney θα εμφανιζόταν σε ρόλο καλού παιδιού! Μια ταινία πάντως που ουσιαστικά είναι μια ταινία για την κατάκτηση του αμερικανικού ονείρου, ανάλογα πάντα από την σκοπιά που το βλέπει ο καθένας. Σίγουρα όλοι στη Νέα Υόρκη προσπαθούν να γίνουν κάποιοι, να πετύχουν κάτι καλύτερο, να ξεφύγουν από τη μιζέρια τους, να πιάσουν την καλή. Όλοι εκτός από τον James Cagney, ο οποίος αυτό που θέλει είναι να ευτυχισμένος. Κι αυτό μπορεί να το πετύχει με απλά πράματα· να έχει μια σταθερή δουλειά, να βοηθήσει τον αδερφό του στις σπουδές του και να παντρευτεί την κοπέλα του. Μόνο που η κοπέλα έχει όνειρα λαμπρής καριέρας στο χορό και αναγκαστικά οι δρόμοι τους χωρίζουν. Ο Cagney το ρίχνει στο μποξ (χωρίς να νοιάζεται γι'αυτό) με μοναδικό σκοπό να βγάλει εύκολα χρήματα με τα οποία θα βοηθήσει τον αδερφό και θα ετοιμάσει σπίτι για τη... νύφη. Η συνέχεια τους επιφυλάσει πολλές εκπλήξεις και αναποδιές που δεν περιγράφονται.
Χαρακτηριστικό δράμα της εποχής και στο σύνολό της μια πολύ καλή ταινία, παρόλο που αγγίζει έντονα το μελόδραμα προς το τέλος, αλλά τι να κάνουμε; Χαρακτηριστικό ρόλο αχώνευτου έχει ο Anthony Quinn και σημειώστε επίσης ότι σ' αυτήν την ταινία κάνει την παρθενική του κινηματογραφική εμφάνιση ο Arthur Kennedy, όπως και ο... Elia Kazan. Μάλιστα! Είναι η πρώτη (απ' τις δύο συνολικά) εμφανίσεις του μπροστά από την κάμερα —λίγα χρόνια πριν πάρει θέση πίσω από αυτήν— και μάλιστα σε χαρακτηριστικό ρόλο ιταλο-αμερικανού κακοποιού!

Here Comes Mr. Jordan (Ο αόρατος μίστερ Τζόρνταν)

Χαριτωμένη η ταινία Here Comes Mr. Jordan του 1941. Ο Robert Montgomery πεθαίνει (πριν την ώρα του) σε αεροπορικό ατύχημα αλλά η ομάδα που είναι υπεύθυνη να τον μεταφέρει στον άλλον κόσμο δεν το έχει γραμμένο στα πρακτικά! Έτσι ο υπεύθυνος Claude Rains αναλαμβάνει να τον γυρίσει πίσω στη Γη και να του βρει κατάλληλο σώμα, καθώς το δικό του έχει αποτεφρωθεί! Αυτό που ακολουθεί είναι... ο χαμός του χαμού! Κωμικά μπλεξίματα, τραγελαφικές καταστάσεις σε μια εμπορική επιτυχία της εποχής, που δεν απαιτεί από το θεατή περισσότερες καλλιτεχνικές αξιώσεις, παρά την απλή διασκέδασή του. Βραβεύτηκε με τα Όσκαρ καλύτερου σεναρίου και Όσκαρ καλύτερης πρωτότυπης ιστορίας, ενώ ήταν υποψήφια για αρκετά ακόμη. Βασίστηκε στο θεατρικό Heaven Can Wait του Harry Segall. Αν ο τίτλος σας λέει κάτι, είναι επειδή ο Warren Beatty γύρισε το ομώνυμο (με το θεατρικό) ριμέικ της ταινίας το 1978. Η ιστορία πάντως έχει μεγάλη απήχηση στο Χόλιγουντ, καθώς το 1947 γυρίστηκε μια (κάπως σαν) συνέχεια με το όνομα Down to Earth και ένα ριμέικ του ριμέικ εν έτη 2001 που λεγόταν κι αυτό Down to Earth με τον Chris Rock. Τρελή έμπνευση αυτό το Χόλιγουντ... Η δικιά μας περίπτωση, πάντως, βρίσκεται και στο ίδερνετ άρκαϊβ προς θέαση και δωρεάν κατέβασμα. Όπως καταλαβαίνετε, κι εδώ τα δικαιώματα της ταινίας έχουν λήξει!