The Uninvited (Το σπίτι του μυστηρίου)

Δύο αδέρφια αγοράζουν στοιχειωμένο σπίτι στην αγγλική ύπαιθρο, με μία νεαρή γειτονοπούλα να «επηρεάζεται» από το πνεύμα της προηγούμενης ιδιοκτήτριας που πέθανε υπό μυστήριες συνθήκες. Το ζευγάρι θα αναζητήσει λύση στο μυστήριο με τη βοήθεια της ψυχιάτρου που ξέρει πολλά, κρύβει περισσότερα και λέει λίγα. Τυποποιημένο έργο της εποχής, με καλούτσικα εφέ για την εποχή του (ο διευθυντής φωτογραφίας Charles Lang προτάθηκε για όσκαρ) και με ενδιαφέρουσα πλοκή, αλλά φυσικά δεν ξεφεύγει από γραφικότητες και σεναριακές ευκολίες. Αρχικά, προοριζόταν για τον Άλφρεντ Χίτσκοκ, αλλά επειδή δεν "έδεσε το γλυκό", ανέλαβε ο Lewis Allen. Η ταινία The Uninvited ήταν μεγάλη επιτυχία της εποχής, αλλά δεν έχει κάτι παραπάνω να προσθέσει στο είδος (ειδικά για έναν σημερινό θεατή), απευθύνεται μόνο στους φανατικούς του παλιού κινηματογράφου και του Ray Milland που πρωταγωνιστεί. Για την ιστορία να πούμε ότι βασίζεται στο μυθιστόρημα Uneasy Freehold της Dorothy Macardle (που στις ΗΠΑ κυκλοφόρησε ως Uninvited).

A Canterbury Tale

Καθώς πηγαίνουν για προσκύνημα στον ιστορικό καθεδρικό του Canterbury, οι ζωές τριών ανθρώπων (ένας Άγγλος στρατιωτικός, ένας Αμερικανός φαντάρος και μία κοπέλα) διασταυρώνονται στο διπλανό χωριό, όταν κατεβαίνουν από το τρένο σε λάθος στάση. Ακολουθεί μία ιστορία τύπου-ντετέκτιβ για την ανεύρεση του Glue Man, του ανθρώπου που πετάει κόλλες στα μαλλιά νεαρών γυναικών. Στο ενδιάμεσο, τα αστεία με τις διαφορετικές λέξεις των Βρετανών και Αμερικανών για τα ίδια πράματα αλλά και των διαφορετικών συνηθειών δίνουν και παίρνουν. Και μετά τη λύση του μυστηρίου, οι εκπλήξεις στις ζωές τους, όταν φθάνουν τελικά στο Canterbury, μπορούν να ερμηνευτούν, από τον καθένα προσωπικά, και ως μικρά θαύματα.

Το δίδυμο των Powell και Pressburger υπογράφει το σενάριο, τη σκηνοθεσία και την παραγωγή του A Canterbury Tale, άλλης μίας κορυφαίας ταινίας φιαγμένη μέσα στον πολέμο χωρίς καμία σκηνή μάχης και πολέμου. Παράλληλα, παρατηρούμε και τη ζωή της αγγλικής υπαίθρου κατά τη διάρκεια του πολέμου. Και το δυναμικό μοντάζ που κάνει άλμα 600 χρόνων στην αρχή της ταινίας, από τον αετό του 14ου αιώνα στο αεροπλάνο του σήμερα, μας έφερε στο μυαλό το αντίστοιχο του Κιούμπρικ στην Οδύσσεια του διαστήματος (από το κόκκαλο-όπλο στο διαστημόπλοιο).

Phantom Lady

Μηχανικός κατηγορείται ότι σκότωσε τη γυναίκα του. Το μόνο του άλλοθι είναι μία γυναίκα με περίεργο καπέλο που συνάντησε και γνώρισε σε ένα μπαρ, με την οποία πήγε και παρακολούθησε μαζί της το ίδιο βράδυ μια θεατρική παράσταση. Μόνο που δεν ξέρει το όνομά της και οι μάρτυρες που τους είδαν μαζί (μπάρμαν, ταξιτζής, μουσικός στο θέατρο) αρνούνται ότι τον είδαν με κάποια γυναίκα. Το δικαστήριο δεν χρονοτριβεί και τον καταδικάζει. Η υπάλληλος του γραφείου του, που είναι τσιμπημένη μαζί του, αποφασίζει να αναζητήσει αυτή την άγνωστη, την Phantom Lady, αλλά θα πρέπει να ξεκινήσει από τους μάρτυρες που έκαναν τα στραβά μάτια. Στο πλευρό της θα σταθεί ο αστυνομικός που συνέλαβε τον αρχιτέκτονα, επειδή κι αυτός νιώθει ότι κάτι δεν πάει καλά με την υπόθεση. Και ο σκηνοθέτης Robert Siodmak έχει στα χέρια του όλα τα καλά στοιχεία ενός θρίλερ μυστηρίου με αποχρώσεις φιλμ-νουάρ. Και αν βάλετε στην άκρη κάποιες μέτριες ερμηνείες, όλα κυλάνε πολύ ατμοσφαιρικά και μυστηριωδώς όμορφα μέχρι τη στιγμή που αποκαλύπτεται στο κοινό η ταυτότητα του δολοφόνου (λίγο μετά τη μέση του έργου), οδηγώντας την ταινία σε γνώριμα και δυστυχώς προβλέψιμα χιτσκοκικά μονοπάτια. Πρωταγωνιστεί η ψιλο-άγνωστη με τα πανέμορφα μάτια Ella Raines και σε χαρακτηριστικό δεύτερο ρόλο ο καρατερίστας Elisha Cook Jr., που κοπανάει ανελέητα τα τύμπανα σε ένα ωραίο jazz τζαμάρισμα σε κάποιο καταγώγι της εποχής!

Meet Me In St. Louis (Το τραγούδι της αγάπης)

Η μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία της MGM εκείνη την εποχή ήταν το Meet Me In St. Louis. Μάζεψε τα περισσότερα χρήματα από οποιαδήποτε άλλη, τα τελευταία 20 χρόνια που γίνονταν μετρήσεις εισιτηρίων, με εξαίρεση το «Όσα παίρνει ο άνεμος» φυσικά. Ο Vincente Minnelli σκηνοθετεί μιούζικαλ με επίκεντρο μια πολυπληθέστατη οικογένεια στο Σεντ Λούις των αρχών του 20ου αιώνα. Η ταινία χωρίζεται σε τέσσερα κομμάτια, όσες κι οι εποχές που περνάνε. Τα κορίτσια σκαρφίζονται τρόπους να φλερτάρουν τα αγόρια, τα μικρά παιδάκια περιμένουν τη γιορτή του Χαλογουίν και ο πατέρας σκέφτεται το ενδεχόμενο να μετακομίσουν στη Νέα Υόρκη. Απλές ιστορίες, όπως σε κάθε οικογένεια. Η Judy Garland είναι η μόνη διάσημη ανάμεσα στο καστ. Σημειώστε ότι η σεκάνς του διάσημου τραγουδιού στο τρόλεϊ, το "The Trolley Song", κινηματογραφήθηκε με την πρώτη! Η μικρή Margaret O'Brien κλέβει την παράσταση και η Ακαδημία την τίμησε με ένα ειδικό όσκαρ, καλύτερου παιδιού/ηθοποιού! Από... κανονικές υποψηφιότητες κέρδισε τέσσερις: μουσικής, τραγουδιού (του προαναφερθέντος), έγχρωμης φωτογραφίας και σεναρίου. Αγαπημένη ταινία των αμερικανών για τα Χριστούγεννα, επειδή ένα μεγάλο κομμάτι της είναι τοποθετημένο στις γιορτινές εκείνες μέρες, αλλά και επειδή είναι ρομαντική και συγκινητική. Τι περισσότερο μπορεί να θέλεις από ένα Χολιγουντιανό μιούζικαλ της δεκαετίας του '40;

None but the Lonely Heart (Στο διάβα της ζωής)

Βαρύ μελόδραμα, μουχλιασμένο από την υγρασία και την ομίχλη του Λονδίνου, με τον Cary Grant πρωταγωνιστή στη ταινία None But the Lonely Heart που του έδωσε τη δεύτερη και τελευταία υποψηφιότητα για όσκαρ α’ ανδρικού ρόλου για το ρόλο ενός νέου άντρα που θέλει να ζήσει τη ζωή του όπως αυτός τη θέλει και να τριγυρίζει στον κόσμο χωρίς να εξαρτάται από κανέναν. Όταν επιστρέφει στο σπίτι, πάντα κοντραρίζεται με τη χήρα μητέρα του. Επειδή «στρωμένη» δουλειά έχει, αλλά αυτός έχει αλλού το μυαλό του και δε θέλει να συμβιβαστεί με δουλειά και οικογένεια, έτσι όπως προστάζει η επιταγή της κοινωνίας. Θα προτιμήσει να συνάψει σχέσεις με μια νεαρή που είναι μπλεγμένη με τον λονδρέζικο υπόκοσμο, παρά με την νεαρή μουσικό από τη γειτονιά του που τον αγαπά. Όταν μάθει ότι η μητέρα του είναι άρρωστη από ανίατη ασθένεια, θα κάτσει να δουλέψει και να φροντίσει το μαγαζί. Το μπλέξιμο του με τους περιθωρειακούς τύπους θα βαθύνει και θα έρθει η στιγμή που θα πρέπει να αποφασίσει τελικά τι θα κάνει με τη ζωή του: θα ακολουθήσει το δρόμο της «αμαρτίας» (με τα εύκολα λεφτά και τον κίνδυνο) ή της «αρετής» (με τη συμβιβασμένη ζωή του απλού πολίτη);

Γνωστό και πολυπαιγμένο ίσως το θέμα, αλλά εδώ παρουσιάζεται εντελώς μελοδραματικά, με πολλή καλή εξέλιξη της πλοκής. Αναμενόμενο ίσως το τέλος, αλλά ανθρώπινη και συγκινητική η τελική σεκάνς. Για την ερμηνεία της μητέρας, η Ethel Barrymore απέσπασε το όσκαρ δεύτερου γυναικείου ρόλου, στην πρώτη της κινηματογραφική επανεμφάνιση έντεκα χρόνια μετά. Χάρη σ'αυτό το έργο, παράτησε το Μπρόντγουεϊ και τη Νέα Υόρκη και μετακόμισε στο Χόλιγουντ για μια δεύτερη κινηματογραφική καριέρα. Μια εντελώς διαφορετική ταινία για τον κύριο Γκραντ, που ίσως αξίζει για αυτόν και μόνο το λόγο. Ο Barry Fitzgerald προσθέτει άλλη μια χαρακτηριστική δευτεραγωνιστική συμμετοχή και ο ελληνικής καταγωγής George Coulouris έχει το ρόλο του αντιπάλου, ας πούμε, του Γκραντ. Η ταινία βασίστηκε στο ομότιτλο βιβλίο του Richard Llewellyn, και το σενάριο και τη σκηνοθεσία υπέγραψε ο θεατρικός συγγραφέας Clifford Odets, στην πρώτη του απόπειρα να καθίσει πίσω από την κάμερα.

It Happened Tomorrow

Τι θα γινόταν αν έπεφτε σήμερα στα χέρια σας εφημερίδα με τα... αυριανά νέα; Σας θυμίζει κάτι από την τηλεοπτική σειρά «Πρωινή έκδοση»; Δεν έχετε και άδικο. Εμείς αναφερόμαστε όμως στην ταινία φαντασίας It Happened Tomorrow σε σκηνοθεσία του μεγάλου Γάλλου δημιουργού René Clair, στην καλύτερη ίσως ταινία που μας έδωσε από την αμερικανική περίοδό του. Τοποθετημένη στα τέλη του 19ου αιώνα παρακολουθούμε την περιπέτεια, ή καλύτερα, το μπλέξιμο ενός νεαρού δημοσιογράφου (Dick Powell) από τη στιγμή που θα πέσει στα χέρια του η εν λόγω εφημερίδα μέσω ενός ηλικιωμένου (χμ...) συναδέλφου του. Από τη μία, θα προσπαθήσει να χτίσει τη δημοσιογραφική του καριέρα και, από την άλλη, θα προσπαθεί να φλερτάρει ένα... μέντιουμ, μια πανέμορφη κοπελιά (Linda Darnell) που δεν την αφήνει ο θείος της να έχει πάρε-δώσε με άντρες. Όταν μάλιστα διαβάσει σε ένα φύλλο ότι την επόμενη μέρα... σκοτώνεται, όλα του τα όνειρα θα γκρεμιστούν! Θα μπορέσει να αλλάξει τα προδιεγραμμένα της μοίρας ή άσκοπες θα είναι οι προσπάθειές του;

Τι να πρωτοπούμε για αυτή την φοβερή screwball κωμωδία από τη χρονιά του 1944; Να πούμε για το εκπληκτικό δευτεραγωνιστικό καστ; Ή για το πολύ καλό σενάριο με τις ενδιαφέρουσες ανατροπές; Ή για την απίστευτη σκηνοθεσία του μεσιέ Clair; Να πούμε ότι αξίζει να την αναζητήσετε; Δυστυχώς, ήταν υποψήφια για όσκαρ μόνο στις κατηγορίες καλύτερης μουσικής και καλύτερου ήχου. Τρισήμιση χρόνια μετά τη δημιουργία αυτού του μπλογκ, ανακαλύπτουμε ακόμα ταινίες που μας εντυπωσιάζουν, που αξίζει να ανακαλύψετε.

The Mask of Dimitrios

Το 1941 ο πρωτοεμφανιζόμενος ρουμάνος στην καταγωγή Jean Negulesco είχε την ευκαιρία να φτιάξει το Γεράκι της Μάλτας αλλά τον απέλυσαν και πήρανε στη θέση του τον John Huston. Την τριετία 1941-44 αναλώθηκε να σκηνοθετεί δεκάδες ντοκυμαντέρ και ταινίες μικρού μήκους. Όταν έπεσε στα χέρια του το αστυνομικό μυθιστόρημα του Eric Ambler, βρήκε την ευκαιρία να κάνει την επίσημη εκκίνηση της κινηματογραφικής του καριέρας. Η Μάσκα του Δημητρίου ασχολείται με τα έργα και τις ημέρες ενός κακοποιού από τη Σμύρνη με το όνομα Δημήτριου Μακρόπουλου, που η αφεντιά του αφήνει το στίγμα της στην Αθήνα, τη Σόφια, το Βελιγράδι, καταλήγει στο Παρίσι και βρίσκουν τελικά το πτώμα του στο Βόσπορο. Ο συγγραφέας που ακούει την περίληψη της βιογραφίας του στην Κωνσταντινούπολη (όταν βρουν το πτώμα) σαγηνεύεται από αυτόν τον πραγματικό χαρακτήρα και αποφασίζει να ακολουθήσει την πορεία της ζωής του. Επισκέπτεται όλες τις προαναφερθείσες πόλεις και ψάχνει σε αρχεία και γνωστούς να μάθει όσα περισσότερα μπορεί γι’αυτόν. Ένα οδοιπορικό ξεκινάει στην Τουρκία και τα Βαλκάνια για να καταλήξει στο Παρίσι. Μόνο που τελικά θα βρει περισσότερα απ’όσα έψαχνε, με αποτέλεσμα να βρεθεί ο ίδιος συμπρωταγωνιστής στην ιστορία του Δημήτριου.

Καλοφτιαγμένο φιλμ-νουάρ, με έντονη χρήση των φλάσμπακ (για να παρουσιάσει το παρελθόν του Δημήτριου), σκοτεινή φωτογραφία, αδιάφθοροι χαρακτηρές που δεν έχουν ιερό και όσιο. Ο έξοχος Peter Lorre αναλαμβάνει πρωταγωνιστικό ρόλο, έχοντας στο πλευρό του τον Sydney Greenstreet, τον χαρακτηριστικό χοντρό με τον οποίο συμπρωταγωνίστησε και στο Γεράκι της Μάλτας και στην Καζαμπλάνκα και σε άλλες τέσσερις ταινίες εκείνο το διάστημα. Μειονέκτημα φυσικά αποτελεί η ύπαρξη του ίδιου του βιβλίου (εκδόσεις Άγρα) και οι πολλές παραλείψεις σε λεπτομέρειες. Αν και η ταινία ακολουθεί κατά γράμμα την πλοκή και τα διάφορα συμβάντα, το βιβλίο έχει μείνει στην ιστορία ως ένα από τα καλύτερα δείγματα αστυνομικού μυθιστορήματος που ανανέωσε το είδος. Οι αιματηρές περιγραφές από τους φόνους αλλά και οι διάφορες εξιστορήσεις των πολιτικών γεγονότων που έλαβαν χώρα στα Βαλκάνια τα χρόνια του 1920 με 1930, δίνουν στο βιβλίο μια άλλη δυναμική και κερδίζει στη σύγκριση ακόμα και σημερινά έργα.

Passage to Marseille (Δραπέτες της κολάσεως)

Μια παραγωγή της Warner με σκηνοθέτη τον Michael Curtiz με θέμα τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο και πρωταγωνιστές τους Humphrey Bogart, Claude Rains, Peter Lorre και Sydney Greenstreet με μουσική υπόκρουση του Max Steiner. Όχι, δεν πρόκειται για την Καζαμπλάνκα, αλλά για το Passage to Marseille του 1944. Ήθελαν φαίνεται να επαναλάβουν τη συνταγή της Καζαμπλάνκα, αλλά έμειναν στην προσπάθεια. Η ταινία πάντως ξεκινάει ελπιδοφόρα με φλάσμπακ μέσα σε φλάσμπακ μέσα σε φλάσμπακ, παρακαλώ. Η ιστορία των πέντε γάλλων που είχαν καταδικαστεί αδίκως και είχαν σταλεί στο Νησί του Διαβόλου, απέδρασαν με ένα κανό με αρχηγό τον Bogart και σώθηκαν από το γαλλικό πλοίο του Claude Rains για να καταλήξουν αεροπόροι στο πλευρό των βρετανών που βομβαρδίζουν τους Ναζί, κρατάει σε ενδιαφέρων το θεατή αλλά στο τέλος μπορεί να έχει την εντύπωση ότι είδε τρεις-τέσσερις διαφορετικές ταινίες μπολιασμένες σε μία: ταινία απόδρασης από φυλακή, πολεμική ταινία πάνω σε εμπορικό πλοίο, πατριωτική ταινία εμψύχωσης του ηθικού. Αυτό το τελευταίο, εν τέλει, ταιριάζει περισσότερο στο χαρακτήρα της ταινίας, στην οποία μπορείτε να βρείτε θέματα πατριωτισμού έτσι όπως δεν θα τα δείτε πλέον πουθενά την σήμερον ημέρα.

The Lodger (Ο μυστηριώδης δολοφόνος)

Η ιστορία με τον Τζακ τον Αντεροβγάλτη άφησε το στίγμα της στο Λονδίνο, αν όχι σε όλη την Αγγλία. Δεν μπορούσε φυσικά να αφήσει ασυγκίνητο και τον κινηματογράφο. Μια πρώτη απόπειρα είδαμε από τον Χίτσκοκ και την ταινία του από την εποχή του βωβού. Ήταν βασισμένη στο ομότιτλο βιβλίο της κυρίας Marrie Belloc Lowndes. Το 1944 ήρθε η ομιλούσα εκδοχή που λεγόταν κι αυτή The Lodger. Έχει μια μικρή διαφοροποίηση από το πρώτο έργο όσον αφορά την ταυτοποίηση του κακού στο πρόσωπο του ενοίκου. Πολύ γρήγορα στο έργο μας εδώ αντιλαμβανόμαστε ότι ο ένοικος δεν είναι αυτός που δηλώνει και το μυστήριο γύρω από τον δολοφόνο ξετυλίγεται σιγά-σιγά. Αν όμως νομίζετε λοιπόν ότι θα δείτε ένα... προβλέψιμο και βαρετό έργο γράψτε λάθος, διότι η πνιγηρή σκηνοθεσία του John Brahm μαζί με την παρουσία του επιβλητικού Laird Cregar και τις εικόνες ενός ομιχλώδους Λονδίνου προσθέτουν κύρος στην ταινία και μερικούς καλούς λόγους για να τη δείτε.

Lifeboat

Ολόκληρη ταινία μέσα σε μία βάρκα. Ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα του Άλφρεντ Χίτσκοκ, ο οποίος σκηνοθέτησε όλη την ταινία μέσα σε στούντιο και συγκεκριμένα στο μικρότερο που κατασκεύασε ποτέ το Χόλιγουντ. Όμως έχεις την εντύπωση ότι είναι όντως γυρισμένη στη θάλασσα. Κλειστοφοβική ατμόσφαιρα στο αχανές του ωκεανού, σασπένς και αγωνία για τους λίγους επιζώντες και εντελώς διαφορετικούς μεταξύ τους χαρακτήρες...

...που βρίσκονται παγιδευμένοι σε μια σωστική λέμβο όταν το πλοίο που τους μεταφέρει βυθίζεται από ένα Γερμανικό υποβρύχιο. Ύστερα από κάποιες διαμάχες, περισυλλέγεται και ένας Γερμανός επιζών, ο οποίος όπως αποκαλύπτεται αργότερα είναι ο Ναζί κυβερνήτης του υποβρυχίου, αλλά και ο μόνος που μπορεί να τους βοηθήσει να επιζήσουν με τα λιγοστά εφόδια που έχουν. Η ταινία Lifeboat του 1944 τιτλοφορήθηκε στη χώρα μας με διάφορα ονόματα: Στον ίσκιο του θανάτου, Ναυαγοί, Σωσίβια λέμβος. Η σεναριακή ιδέα βασίστηκε σε μια μικρή ιστορία του συγγραφέα John Steinbeck. Στην εποχή της κατηγορήθηκε ότι έδειχνε με επιείκεια τον Γερμανό αιχμάλωτο (πράγμα που δεν ίσχυε αλλά οι ΗΠΑ βρίσκονται ακόμα στον πόλεμο) και η εμπορική της τύχη έληξε άδοξα. Δεύτερη υποψηφιότητα για όσκαρ σκηνοθεσίας για τον μετρ και υποψηφιότητες για το σενάριο στον Steinbeck και την ασπρόμαυρη φωτογραφία.

The Miracle of Morgan's Creek

Άλλη μια τρελή κωμωδία του Preston Sturges, η τρίτη που γύρισε μέσα στο 1944. Χωρίς να έχει στη διάθεσή του κάποιον μεγάλο κινηματογραφικό αστέρα, ο Sturges γράφει μια πανέξυπνη ιστορία για την οποία ήταν και υποψήφιος για όσκαρ σεναρίου. Η ταινία The Miracle of Morgan's Creek παίζει με όλα τα ταμπού μιας μικρής κοινωνίας και τα διαλύει. Κορίτσια αρκετά ελεύθερων ηθών, σεξ από το πρώτο ραντεβού, ο μπαμπάς να έχει πλήρη άγνοια, ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη και αναγκαστικός γάμος για να σώσουμε τα προσχήματα. Όλα αυτά κατά τη διάρκεια που η Αμερική είναι στον πολέμο. Αυτοί που έχουν πρόβλημα και δεν μπορούν να υπηρετήσουν, θα αναγκαστούν να βγάλουν τα κάστανα από τη φωτιά.

Τέτοια πράγματα ούτε κατά διάνοια δεν θέλανε να βλέπουνε οι συντηρητικοί της εποχής! Η ταινία όμως αποτέλεσε μέγαλη εμπορική επιτυχία στην εποχή της. Όσον αφορά το... θαύμα, θα πρέπει να περιμένετε μέχρι το τέλος της ταινίας για να το μάθετε.

The Woman in the Window (Η γυναίκα της βιτρίνας)

Φιλμ νουάρ με δόσεις μελοδράματος ή το ανάποδο; Η ταινία The Woman in the Window αποτελεί την πρώτη συνεργασία του σκηνοθέτη Fritz Lang με τον Edward G. Robinson (η δεύτερη είναι η Σκύλα που ακολούθησε ένα χρόνο μετά) στο ρόλο ενός μεσήλικα καθηγητή που θα πάθει την πλάκα του με μια όμορφη αλλά άγνωστή του γυναίκα. Η γνωριμία του μαζί της όμως θα έχει αναπάντεχη εξέλιξη, όταν θα εισβάλλει στο σπίτι της ο βίαιος εραστής της. Όντας σε αυτοάμυνα, ο καθηγητής θα τον σκοτώσει με ένα ψαλίδι και πάνω στην ταραχή τους θα αποφασίσουν να ξεφορτωθούν το πτώμα και να κάνουν τους... «ψόφιους κοριούς».

Μέσα σε λίγες ώρες, ο κόσμος του συντηρητικού καθηγητή γκρεμίζεται από αυτή τη γνωριμία του με τη μοιραία γυναίκα. Αυτό που ακολουθεί είναι μία ενορχηστρωμένη κάθοδος προς ένα βλοσυρό τέλος. Η αγωνία του ήρωά μας εντείνεται καθώς βρίσκεται (ας πούμε) αναγκασμένος να παρακολουθήσει τις έρευνες που κάνει ο εισαγγελέας και φίλος του για την ανεύρεση του δολοφόνου. Με αργά αλλά σταθερά βήματα, οδηγείται ολοένα και περισσότερο προς τη σύλληψη, αφού τα λάθη που κάνει είναι πολλά. Η Joan Bennett (εδώ σε έναν από τους καλύτερους ρόλους της) μαζί με τον κακό της υπόθεσης Dan Duryea και τον Robinson πρωταγωνίστησαν όλοι μαζί και στην επόμενη ταινία του Lang, τη Σκύλα όπως προείπαμε. Ο Raymond Massey συμπληρώνει το καστ στο ρόλο του οξυδερκούς εισαγγελέα. Το σενάριο της ταινίας έγραψε ο πολύ καλός Nunnally Johnson, προερχόμενο από το διήγημα "Once Off Guard" του J.H. Wallis.

Murder, My Sweet

Το σκληρό και κυνικό σύμπαν το Raymond Chandler αποτυπώνεται και στην ταινία Murder, My Sweet παραγωγής 1944 σε σκηνοθεσία Edward Dmytryk. Αν και βασίστηκε στο διήγημα Farewell, My Lovely, οι παραγωγοί αποφάσισαν να αλλάξουν τον τίτλο ώστε να μην νομίσει το κοινό ότι πρόκειται για μιούζικαλ! Κι αυτό επειδή ο πρωταγωνιστής Dick Powell ήταν γνωστότερος για τις κωμικές και ανάλαφρες ταινίες που είχε κάνει κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '30. Στο ρόλο του Philip Marlowe πάντως δεν τα πηγαίνει και άσχημα. Μην περιμένετε φυσικά κάτι αντίστοιχο του κυρίου Bogart. Διατηρεί πάντως όλα τα χαρακτηριστικά του χαρακτήρα που δημιούργησεο Chandler, έχοντας και την απαραίτητη κωμική δόση. Όσον αφορά την υπόθεση της ταινίας, καλύτερα δείτε την από μόνοι σας γιατί το μπέρδεμα είναι εγγυημένο· στο σύμπαν του Chandler βρισκόμαστε άλλωστε.

Laura (Λάουρα)

Φιλμ νουάρ, ταινία μυστηρίου με ολίγη από αστυνομικό θρίλερ και μελόδραμα. Η Laura (Λώρα προφέρεται, καθώτι αμερικάνικη η ταινία, αλλά οι μεταφραστές την περάσανε για... γερμανίδα!) πεθαίνει, εξαφανίζεται και μετά ανασταίνεται σε αυτό το εξαίσιο φιλμ από το 1944. Η ιστορία μας κινείται κυρίως στο στυλ whodunit, με τον νετέκτιβ Dana Andrews να προσπαθεί να λύσει την υπόθεση. Από τις διηγήσεις που ακούει (και μεις βλέπουμε σε φλάσμπακ) αρχίζει να γοητεύεται από τη Λώρα σε τέτοιο βαθμό που αρχίζει να την ερωτεύεται! Ποια είναι αυτή η Λώρα όμως; Και τι ρόλο έπαιξαν στη ζωή της και στο φόνο της οι τρεις πιο κοντινοί της άνθρωποι; Οι οποίοι είναι ένας διανοούμενος συγγραφέας που καταχράζεται την εξουσία του τύπου, ο αρραβωνιαστικός της που την πέφτει σε ό,τι πλούσιο θυληκό κυκλοφορεί και η θεία της που ζει στον κόσμο της. Μια ταινία για τα ανθρώπινα πάθη, τη ζήλια, τον έρωτα και τις φαντασιώσεις...

Μικρές μπουκίτσες από Alfred Hitchcock

Είπε ο κύριος Hitchcock το 1944 να βοηθήσει λίγο τη χώρα του (το Ηνωμ. Βασίλειο) και τα υπουργεία προπαγάνδας Αγγλίας-Γαλλίας (δεν μιλάμε να τον παίρνανε φαντάρο· θα έβγαινε Ι4 λόγω πάχους)! Και οι δυο ταινίες είναι μικρού μήκους με Γάλλους ηθοποιούς και ιστορίες που αναφέρονται στη γαλλική αντίσταση. Προβλήθηκαν στο Παρίσι αμέσως μετά την απελευθέρωσή του, για να δουν οι Γάλλοι τα προβλήματα που αντιμετώπισε η Αντίσταση κατά τη γερμανική κατοχή.

Η πιο ενδιαφέρουσα από τις δύο είναι η Bon Voyage (δείτε την στο video.google) όπου ένας Άγγλος πιλότος αφηγείται στους αξιωματικούς του τις προσπάθειες διαφυγής από τα κατεχόμενα εδάφη με τη βοήθεια γάλλων αντιστασιακών. Στη συνέχεια όμως βλέπουμε τι πραγματικά συνέβη από διαφορετική οπτική γωνία για να ανακαλύψουμε ότι υπήρχε κάποιος κατάσκοπος στην ιστορία μας. Εδώ έχουμε την τεχνική που θα ακολουθήσει με περισσότερη μαεστρία ο Akira Kurosawa το 1950 στο Rashomon.

Η δεύτερη ταινία λέγεται Aventure Malgache και δεν προβλήθηκε στην εποχή της (δείτε την κι αυτή στο video.google) διότι έδειχνε τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν οι Γάλλοι αντιστασιακοί από τους ίδιους τους Γάλλους, με συνέπεια να μην είναι ιδιατέρως αρεστή.

Double Indemnity

Ξεκινάμε καταρχάς με το μεταφρασμένο τίτλο: Double indemnity = με διπλή ταυτότητα! Μπέρδεψαν μάλλον το identity (ταυτότητα) με το indemnity (αποζημίωση). Εντάξει, λογικό είναι να μπερδευτείς, θα πείτε... αν είσαι άσχετος! Υπάρχει και μια πιο παλιά μετάφραση του τίτλου: κολασμένη αγάπη. Αυτό μάλιστα, είναι πιο κοντά στην υπόθεση μας! Η οποία θέλει έναν ασφαλιστή να γνωρίζεται με μια ωραία και τσαχπίνα κυρία, να ερωτεύονται και μετά να σχεδιάζουν να δολοφονήσουν τον άντρα της κυρίας για να εισπράξουν τις αποζημιώσεις (διπλή παρακαλώ, όπως λέει ο τίτλος, αν πεθάνει σε ατύχημα).

Η ταινία —όπως αποδείχθηκε αμέσως, με το που πρωτοπροβλήθηκε το 1944— δημιουργήθηκε από τα καλύτερα υλικά: βασίστηκε σε μια πολύ καλή νουβέλα του James Cain, το οποίο έγινε σενάριο από τον ίδιο τον Billy Wilder και τον συγγραφέα Raymond Chandler, μουσική από τον Miklós Rózsa και τους ηθοποιούς Barbara Stanwyck, Fred MacMurray, Edward G. Robinson στην καλύτερη τους στιγμή! Το αποτέλεσμα ήταν η δημιουργία του αρχετυπικού film-noir· η ταινία που έγινε το μέτρο σύγκρισης για όλες τις επόμενες! Περιττό να αναφερθούμε στην εκπληκτική σκηνοθεσία, στα ευρύματα για να περάσει ο Wilder, από τη λογοκρισία της εποχής, τον εν ψυχρώ φόνο και σεξ επί της οθόνης. Περιττό να αναφερθούμε στη χημεία των πρωταγωνιστών ή στις απίστευτες ατάκες που εξαπολύουν. Περιττό να συνεχίσω να γράφω για αυτήν την ταινία που έχουν ειπωθεί και γραφεί τόσα πολλά. Απλά δείτε την (και όσοι την έχουν/έχουμε ήδη δει, ευκαιρία να την ξαναδείτε/δούμε)!