Ex Machina

Ex Machina: Η sci-fi γυναίκα-αράχνη που "παίζει" με τους άντρες.

Ή, για να το περιγράψουμε και διαφορετικά, αν παίζεις με τη φωτιά στο τέλος θα καείς!

Along the Great Divide (Δρόμος γεμάτος αίμα)

Τυφλή υποταγή στο Καθήκον και το Νόμο. Σε μια άγρια δύση που η αυτοδικία και το λιντσάρισμα είναι η μόνη λύση, ο Kirk Douglas θα έρθει αντιμέτωπος με το κατεστημένο. Λίγο πριν τραβηχτεί η θηλιά από το λαιμό του Walter Brennan (κατηγορούμενος για το φόνο ενός γιου μεγαλοκτηματία), θα παρέμβει ο Douglas και θα τον συλλάβει για να του αποδωθεί η πρέπουσα δικαιοσύνη. Μαζί τους θα έρθει και η κόρη του Brennan, που υποδύεται η Virginia Mayo. Ο μεγαλοκτηματίας θα αποφασίσει να τους κυνηγήσει για να σκοτώσει τον Brennan και έτσι έχουμε τον Douglas να προσπαθεί, από τη μία πλευρά, να αποφύγει το απόσπασμα του μεγαλοκτηματία, αλλά και από την άλλη να μην του αποδράσει ο κρατούμενος, ο οποίος μαζί με την κόρη του ψάχνουν αφορμή σε κάθε δοθείσα ευκαιρία. Ενδιαφέρον το γουέστερν Along the Great Divide του έμπειρου Raoul Walsh, με ωραία πλάνα σε ερημικά τοπία, αλλά και που επικεντρώνει το ενδιαφέρον στην ψυχολογία των ηρώων του. Η ανατροπή με το ρολόι τσέπης στο τέλος του έργου ήταν, βεβαίως-βεβαίως, αναμενόμενη. Σημειώστε πως αυτή ήταν η πρώτη εμφάνιση του Douglas σε γουέστερν.

Pitfall (Ματωμένο ρομάντζο)

Πετυχημένος επαγγελματίας, οικογενειάρχης, που έχει υλοποιήσει το "αμερικανικό όνειρο" οδηγείτε στην καταστροφή μέσω της σαγηνευτικής Lizabeth Scott. Οι τύψεις θα τον φέρουν πίσω στην οικογένειά του, και για να διατηρήσει τη συνοχή της οικογένειας θα προβεί σε αλλεπάλληλα ψέματα ακόμα και σε φόνο. Το απαισιόδοξο, υποκριτικό, μαύρο φινάλε στο film-noir Pitfall είναι που κερδίζει πόντους και αξίζει η θέασή του μία ευκαιρία. Η πτώση μέσα στο λάκκο, όπως λέει ο τίτλος, θα είναι αναπόφευκτη. Κατ’ τα άλλα, ο Dick Powell είναι τόσο ψυχρός στην οθόνη που νομίζεις ότι κάνει αγγαρία. Από την άλλη, η Lizabeth Scott υποδύεται τη femme fatale, όπως και σε τόσα άλλα έργα εκείνης της περιόδου, αλλά και με κάποιες δόσεις τύψης για το μπλέξιμο του Powell. Στη σκηνοθεσία αυτού του μικρού b-movie βρίσκουμε τον ουγγρικής καταγωγής Andre De Toth.

A Taste of Honey (Γεύση από μέλι)

Εν συντομία: δεκαεφτάχρονη ζει μόνη με τη μητέρα της (που τριγυρνάει με νεότερους άντρες), αλλάζουν σπίτια κάθε τρεις και λίγο λόγω χρεών, γνωρίζει νεαρό μαύρο ναυτικό, η μητέρα την αφήνει μόνη της, αυτή βρίσκει δουλειά, συγκατοικεί με νεαροό ομοφυλόφυλο και διαπιστώνει ότι είναι έγκυος από τον μαύρο. Όλα αυτά κόντρα στις προκαταλήψεις της εποχής στο Λονδίνο του 1961, σε μια ταινία του Tony Richardson, βασισμένη σε ένα θεατρικό κάποιας Shelagh Delaney. Το A Taste of Ηoney είναι άλλη μία χαρακτηριστική ταινία του βρετανικού νέου κύματος, επικεντρωμένη στους απλούς καθημερινούς ανθρώπους με τα δικά τους ανθρώπινα πάθη και προβλήματα. Παρθενική εμφάνιση της Rita Tushingham στον πρωταγωνιστικό ρόλο που σε κερδίζει με τα μεγάλα, εκφραστικά μάτια της. Η ταινία της χρονιάς στα βρετανικά βραβεία Bafta και βραβεία ερμηνείας για τη Tushingham και τον Murray Melvin στο φεστιβάλ των Καννών το 1962.

The Electric Horseman (Ηλεκτρικός καβαλάρης)

Πεντάκις πρωταθλητής του ροντέο διαφημίζει πλέον δημητριακά για πρωινό, φοράει στολή καουμπόι με λαμπάκια και περιφέρεται σαν άλλος κλόουν. Κάποια στιγμή, σε εκδήλωση της εταιρείας στο Λας Βέγκας, το ποτήρι του εξευτελισμού θα ξεχειλίσει, οπότε θα πάρει το άλογο των 12 εκατομμυρίων δολαρίων και θα το σκάσει μαζί του. Στο κατόπι του, μία δαιμόνια δημοσιογράφος που ψάχνει ζουμερή είδηση και όλη η αστυνομία της περιοχής.

Στο πρώτο μισό του The Electric Horseman, ο Sydney Pollack παρακολουθεί τον καουμπόι μέσα σε κόσμο, αυτοκίνητα, εκδηλώσεις, φώτα. Στο δεύτερο μισό, παρακολουθούμε το μεγαλείο της Αμερικανικής ενδοχώρας. Ο καουμπόι μόνος με το άλογο και τη δημοσιογράφο, να διασχίζουν βουνά και λαγκάδια για να φθάσουν στον τελικό τους προορισμό. Μία ταινία για την στυγνή δύναμη της τηλεόρασης, για τη στυγνότητα των καπιταλιστικών εταιριών, για την ελευθερία. Πολύ καλή η χημεία του πρωταγωνιστικού ζευγαριού και πετυχημένη η σκιαγράφιση του χαρακτήρα του καβαλάρη. Το κυνηγητό του καβαλάρη με τα αυτοκίνητα μας θύμισε λίγο από το Lonely Are the Brave. Η Fonda έπαιξε σε άλλη μία ταινία με τη λέξη "horseman" ένα χρόνο πριν από αυτή την κυκλοφορία, το Comes a Horseman. Αποτελεί επίσης την πρώτη κινηματογραφική εμφάνιση του country τραγουδοποιού Willie Nelson (που τραγούδησε και κάποια τραγούδια στην ταινία).

The Search (Παιδιά χωρίς όνομα)

Στο Βερολίνο, πάνω στα ερείπια του Β' Παγκοσμίου πολέμου, ένα ορφανό παιδί που δεν μιλάει, το σκάει από το στρατόπεδο συγκέντρωσης του ΟΗΕ. Θα το βρει ο στρατιωτικός Montgomery Clift και θα το περιθάλψει. Θα του δώσει φαγητό και θα του μάθει αγγλικά και στο τέλος θα θελήσει να το πάρει μαζί τους στις ΗΠΑ. Από την άλλη πλευρά, η μητέρα του παιδιού έχει επιζήσει από στρατόπεδο συγκέντρωσης και ψάχνει για το παιδί της, αλλά και κάτι που θα δώσει νόημα στη ζωή της. Ο Fred Zinnemann σκηνοθετεί το The Search πάνω στα ερείπια των γερμανικών πόλεων, και παρουσιάζει στη μεγάλη οθόνη το χειρότερο αντίκτυπου του (κάθε) πολέμου: τα ορφανά παιδιά που έζησαν την απόλυτη φρίκη, παιδιά που δεν χαμογελούν, με φοβισμένα πρόσωπα, που δεν παίζουν παιχνίδια. Για αυτές τις πληγωμένες ψυχές θα έπρεπε να είμαστε υπόλογοι απέναντι στην ανθρωπότητα. Παρθενική εμφάνιση του Clift στη μεγάλη οθόνη και όσκαρ σεναρίου στους συγγραφείς.

M (Ο δράκος του Λονδίνου)

B-movie ριμέικ του ομότιτλου κλασικού έργου του Fritz Lang, από τον Joseph Losey γυρισμένο στο Λος Άντζελες. Ο ελληνικός τίτλος που δώσανε στο έργο ήταν... "Ο δράκος του Λονδίνου"! Το Μ ίσως φαντάζει το πιο άκυρο αμερικανικό ριμέικ. Είναι εξάλλου γνωστή η μανία των αμερικανών να αντιγράφουν πετυχημένα και διάσημα έργα και να τα "αμερικανοποιούν". Εδώ πάντως βρίσκουμε ως παραγωγό τον Seymour Nebenzal, τον παραγωγό του ορίτζιναλ γερμανικού έργου (και άλλων έργων του Fritz Lang) που ήταν υπεύθυνος για αυτό το ριμέικ. Σκηνοθέτης ο ανερχόμενος Losey, λίγο πριν μπει στη μαύρη λίστα του Μακάρθι και αυτοεξοριστεί στην Ευρώπη. Στο τέλος, από το έργο μας έμεινε: τα ωραία εξωτερικά πλάνα από το Λος Άντζελες του '50, την πειστική ερμηνεία του δολοφόνου, τις ερμηνείες-καρικατούρες των υπόλοιπων ρόλων, τη μεγάλη σεκάνς κυνηγητού μέσα στο κτίριο Bradbury (με πιο γνωστή και χαρακτηριστική χρήση του ως ντεκόρ στο Blade Runner) και τη μεγάλη σεκάνς με το λαϊκό δικαστήριο που λαμβάνει χώρα σε υπόγειο γκαράζ.

The Charge of the Light Brigade

Ξεκινάς να δεις το έργο The Charge of the Light Brigade και καταλύγεις να διαβάζεις ιστορία (στρατιωτική και... χολιγουντιανή). Η Warner επέλεξε το 1936 να γυρίσει ένα έργο με θέμα τη Βρετανική αυτοκρατορία του 19ου αιώνα, μετά την επιτυχία του Lives of a Bengal Lancer του '35. Ο τίτλος του έργου βασίστηκε στο ομότιτλο ποίημα του Λόρδου Alfred Tennyson γύρω από την επέλαση ελαφριάς ταξιαρχίας Βρετανών εναντίον των Ρώσων (στη μάχη του Balaklava-1854) στον πόλεμο της Κριμαίας. Οι δυνάμεις των Ρώσων ήταν πολύ μεγαλύτερες από αυτό που πίστευαν οι Βρετανοί και η συντριβή της ταξιαρχίας ήταν αναπόφευκτη.

Η ιστορία της ταινίας που παρακολουθούμε πάντως επικεντρώνεται στο ερωτικό τρίγωνο ανάμεσα στον Errol Flynn, την αρραβωνιαστικιά του Olivia de Haviland και τον αδερφό του Flynn (κάποιον σχετικά άσημο Patrick Knowles), και το δράμα περιπλέκεται από τις εξελίξεις και το περιβάλλον στο οποίο διαδραματίζεται. Το οποίο περιβάλλον είναι η Ινδία και η επανάσταση του 1857. Το μεγαλύτερο κομμάτι της ταινία βασίστηκε πάνω στην ιστορία της σφαγής του Cawnpore και μόνο στο τέλος παρουσιάζεται η μάχη στο Balaklava. Επειδή όμως υπήρχε χρονολογική ανακρίβεια με τα δύο συμβάντα, οι του Χόλιγουντ επέλεξαν να αλλάξουν ονομασία στο Cawnpore και το μετονόμασαν στο φανταστικό Chukoti. Η βία που παρουσιάζεται στο έργο είναι αρκετά... light και γραφικά απλοϊκή για τα δεδομένα του σύγχρονου θεατή αλλά και για την λογοκρισία της εποχής του 1936, ειδικά αν αναλογιστεί κανείς το μέγεθος της αποτροπιαστικής σφαγής που έλαβε χώρα στο Cawnpore από τους Ινδούς. Και φυσικά, στη συνέχεια, τα αντίποινα των Βρετανών ήταν εντελώς εκδικητικά και ομοίως αποτροπιαστικά.

Μετά αναρωτιέσαι αν έχει αλλάξει τίποτα στον κόσμο μας εδώ και χιλιάδες χρόνια: οι μεγάλεις δυνάμεις επεμβαίνουν σε διάφορα σημεία του πλανήτη, οι προστριβές οδηγούν σε αιματοχυσίες και εν έτη 2015 η τρομοκρατική ενέργεια στο Παρίσι επιβεβαιώνει την απορία μου· τίποτα δεν έχει αλλάξει σ'αυτόν τον κόσμο.

Κατά τ'άλλα, το έργο είναι άλλη μία δημιουργία του κλασικού Χόλιγουντ με σκηνοθέτη τον Michael Curtiz (της Καζαμπλάνκας και άλλων τετρακοσίων έργων!), με εμφάνιση των στίχων του ποιήματος πάνω στην οθόνη κατά τη διάρκεια της τελικής μάχης (σαν ταινία του βωβού) και με πλήθος από κουστούμια, σκηνικά, κομπάρσων και αλόγων. Σημειώστε ότι (αντιγράφω από wikipedia) στην τελική σκηνή, χρησιμοποιήθηκε ως είθισται σύρμα για να ανατρέπονται τα άλογα αλλά χρειάστηκε να θανατωθούν 25 από τα 125. Μετά από αυτό το συμβάν, το αμερικανικό Κονγκρέσο θέσπισε νόμο για την προστασία των ζώων στα γυρίσματα ταινιών και φυσικά απαγορεύτηκε η χρήση των συρμάτων.

Sylvia Scarlett

Η πρώτη συνεργασία της Katharine Hepburn και του Cary Grant (από τις 4 συνολικά) ήταν το Sylvia Scarlett του 1935. Παρόλο που οι προσδοκίες ήταν μεγάλες, αν προσθέσουμε και το ότι το στόρι θέλει την Hepburn να υποδύεται το αγόρι, τελικά το αποτέλεσμα δεν ήταν αυτό που περίμενα. Με ένα σενάριο που δεν ξέρει προς τα πού να κινηθεί, η ταινία ξεκινάει ως κωμωδία και καταλήγει απότομα στο δράμα. Στην αρχή, μοιάζει με μία συρραφή σκηνών όπου ο κομπιναδόρος Grant προσπαθεί να μυήσει στα κόλπα τη Hepburn και τον πατέρα της, με ελάχιστα επιτυχή αποτελέσματα. Και όταν αποφασίσουν να παρατήσουν τις κομπίνες, θα πάνε στις αγγλικές παραλίες για να βγάλουν τα προς το ζην ως υπαίθριοι τραγουδοποιοί. Και εκεί θα γνωρίσουν έναν πλούσιο κύριο που θα εντυπωσιάσει τη Hepburn και για τα μάτια του θα φορέσει ξανά τα γυναικεία ρούχα. Και από κείνο το σημείο και μετά η ταινία ασχολείται με το ερωτικό τετράγωνο που έχει δημιουργηθεί και με το ποιος θα είναι με ποια. Όσο η Hepburn υποδύεται το αγόρι (για λόγους που θα δείτε στο πρώτο πεντάλεπτο του έργου), η ταινία έχει ενδιαφέρον, τα αστεία και οι παρεξηγήσεις μεταξύ των δύο φύλων είναι ενδιαφέροντα. Στο σύνολο, όμως, τελικά θα χαρακτήριζα το έργο μέτριο. Στο ρόλο του πατέρα βρίσκουμε τον Edmund Gwenn, που τον θυμόμαστε κυρίως από το ρόλο του ως Άη Βασίλης στο Θαύμα στο Μανχάταν.

Υ.Γ. Οι άλλες τρεις -και πολύ καλύτερες- συνεργασίες, κατά χρονολογική σειρά: Holiday το 1938, το Bringing Up Baby το 1939 και το The Philadelphia Story το 1940.

A Canterbury Tale

Καθώς πηγαίνουν για προσκύνημα στον ιστορικό καθεδρικό του Canterbury, οι ζωές τριών ανθρώπων (ένας Άγγλος στρατιωτικός, ένας Αμερικανός φαντάρος και μία κοπέλα) διασταυρώνονται στο διπλανό χωριό, όταν κατεβαίνουν από το τρένο σε λάθος στάση. Ακολουθεί μία ιστορία τύπου-ντετέκτιβ για την ανεύρεση του Glue Man, του ανθρώπου που πετάει κόλλες στα μαλλιά νεαρών γυναικών. Στο ενδιάμεσο, τα αστεία με τις διαφορετικές λέξεις των Βρετανών και Αμερικανών για τα ίδια πράματα αλλά και των διαφορετικών συνηθειών δίνουν και παίρνουν. Και μετά τη λύση του μυστηρίου, οι εκπλήξεις στις ζωές τους, όταν φθάνουν τελικά στο Canterbury, μπορούν να ερμηνευτούν, από τον καθένα προσωπικά, και ως μικρά θαύματα.

Το δίδυμο των Powell και Pressburger υπογράφει το σενάριο, τη σκηνοθεσία και την παραγωγή του A Canterbury Tale, άλλης μίας κορυφαίας ταινίας φιαγμένη μέσα στον πολέμο χωρίς καμία σκηνή μάχης και πολέμου. Παράλληλα, παρατηρούμε και τη ζωή της αγγλικής υπαίθρου κατά τη διάρκεια του πολέμου. Και το δυναμικό μοντάζ που κάνει άλμα 600 χρόνων στην αρχή της ταινίας, από τον αετό του 14ου αιώνα στο αεροπλάνο του σήμερα, μας έφερε στο μυαλό το αντίστοιχο του Κιούμπρικ στην Οδύσσεια του διαστήματος (από το κόκκαλο-όπλο στο διαστημόπλοιο).

Wagon Master (Τραγικό καραβάνι)

Πρωταγωνιστής ο (συνήθως καρατερίστας-δευτεραγωνιστής στα έργα του John Ford) Ben Johnson ως ο αρχηγός ενός καραβανιού Μορμόνων, που προσπαθούν να διασχίσουν την Άγρια Δύση για να βρούνε τη δικιά τους γη της Επαγγελίας και να χτίσουν την κοινότητα που ονειρεύονται. Αυτός είναι ο Wagon Master, του τίτλου του έργου. Αν και η ταινία ξεκινάει αρκετά απλοϊκά και γραφικά, στην πορεία η επιμονή του καραβανιού στις αντίξοες συνθήκες και τους κινδύνους σε κερδίζουν τελικά. Η ολοκλήρωση του έργου έρχεται με το πιο γρήγορο πιστολίδι-ξεκαθάρισμα λογαριασμών που έχουμε δει σε αντίστοιχες ταινίες της εποχής, το μοναδικό πιστολίδι σε ολόκληρο έργο γουέστερν (μετά την πολύ μικρή σκηνή της αρχής). Χαρακτηριστικό γουέστερν του John Ford, εξ ολοκληρού σκηνοθετημένο σε άγρια τοπία (φυσικά στο Monument Valley), σε ποτάμια και σε ερήμους. Αποτέλεσε την έμπνευση για τη δημιουργία της τηλεοπτικής σειράς Wagon Train με πρωταγωνιστή τον μεγάλο καρατερίστα Ward Bond, που στο έργο μας εδώ υποδύεται τον αρχηγό των Μορμόνων. Σημειώστε, τέλος, πως οι Ινδιάνοι δεν είναι οι κακοί της υπόθεσης (αυτό κι αν είναι έκπληξη).

Altered States (Ανεξέλεγκτες καταστάσεις)

Επιστημονική αναζήτηση της Απόλυτης Αλήθειας, για τον άνθρωπο, το σύμπαν, τη ζωή. Η μονομανία του καθηγητή William Hurt να αποκαλύψει το Απόλυτο, τον βυθίζει όλο και περισσότερο σε περίεργα πειράματα με χρήσεις ουσιών. Βυθίζεται ο ίδιος σε ιδιοκατασκευασμένη δεξαμενή νερού και γίνεται ο ίδιος το πειραματόζωο των πειραμάτων του. Και εκεί που δεν τον πιστεύει κανένας, θα κατακτήσει την απόλυτη γνώση.

Ο ιδιαίτερος σκηνοθέτης Ken Russell παρουσιάζει το 1980 το Altered States και μας στέλνει αδιάβαστους. Σουρεαλιστικές, ψυχεδελικές σεκάνς με χρήση ειδικών εφέ, επηρεασμένος τα μάλλα από την Οδύσσεια του Κιούμπρικ, δημιουργώντας ένα καλτ έργο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ταινίας για λίγους. Παρθενική εμφάνιση του William Hurt στον κινηματογράφο, όπως επίσης και της μικρής (τότε) Drew Barrymore (στο ρόλο της κόρης του). Επιπλέον διάβασμα για το έργο στον cinetenta.

Local Hero (Ο ήρωάς μας)

Υπάλληλος αμερικανικού πετρελαϊκού κολοσσού πηγαίνει σε μικρό σκοτσέζικο παραλιακό χωριό για να το εξαγοράσει, ώστε να χτίσει η εταιρεία του μεγάλο σταθμό άντλησης πετρελαίου. Οι κάτοικοι είναι συνεννοημένοι και τον καθυστερούν ώστε να αυξήσει την προσφορά του. Και εκεί που όλα φαντάζουν εύκολα (και για τις δύο πλευρές), η υπόθεση θα περιπλακεί από έναν γέροντα που ζει στην παραλία και από το αφεντικό του υπαλλήλου από την Αμερική (ο ηλικιωμένος Burt Lancaster) που έχει μανία με την αστρονομία.

Η επαφή του Αμερικανού με τους ανθρώπους και τη ζωή στο σκοτσέζικο ψαροχώρι είναι που έχει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον στο Local Hero. Ο επεκτατισμός και η δύναμη των πολυεθνικών εταιριών παρουσιάζεται χωρίς εξάρσεις και φανφαρισμούς. Ο σκηνοθέτης Bill Forsyth εστιάζει στους ηθοποιούς και τους διαλόγους, παρατηρώντας τους διακριτικά. Σημειώστε το ότι κέρδισε και το Bafta καλύτερης σκηνοθεσίας. Τέλος, ήταν το πρώτο έργο στο οποίο έγραψε μουσική ο Mark Knopfler, ο τραγουδιστής/κιθαρίστας των Dire Straits.

Hue and Cry

Νεαρός που διαβάζει μανιωδώς pulp αστυνομικά διηγήματα σε εφημερίδες αρχίζει να υποψιάζεται ότι οι ιστορίες που διαβάζει έχουν σχέση με την πραγματικότητα και με αληθινούς εγκληματίες. Μαζί με την παρέα του, προσπαθεί να ανακαλύψει την αλήθεια, καθώς κανένας ενήλικος δεν τον πιστεύει. Πρόκειται για το Hue and Cry, την ταινία που χαρακτηρίστηκε ως η πρώτη κωμωδία των βρετανικών στούντιο Ealing, αν και θα λέγαμε ότι πρόκειται κυρίως για μια παιδική περιπέτεια αγωνίας. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι και ιστορικής αξίας το έργο με πολλές σεκάνς μέσα στα ερείπια του μεταπολεμικού Λονδίνου. Στη σκηνοθεσία βρίσκουμε τον Charles Crichton που μας έδωσε, μεταξύ άλλων, τη Συμμορία των εντιμοτάτων αλλά και το Ένα ψάρι που το έλαγαν Γουάντα αρκετά χρόνια μετά.

Books in films: Asimov in "Another Earth"

Το "Foundation trilogy" του Isaac Asimov στο σκεπτόμενο sci-fi έργο Another Earth.

Diner (Μια απίθανη τρελοπαρέα)

Μια παρέα φίλων στα 20 τους στη Βαλτιμόρη του 1959, μέρες Χριστουγέννων, ετοιμάζεται για το γάμο του ενός από την παρέα. Μια παρέα που μετά το γάμο ετοιμάζεται να σκορπίσει στις διάφορες γωνιές των ΗΠΑ για δουλειές ή σπουδές. Μόνο που, κατά βάθος, κανένας απ' αυτούς δε λέει να "ενηλικιωθεί". Ο ένας (Mickey Rourke) κυνηγάει γυναίκες και παίζει στοιχήματα, τα οποία θα τον βάλουν σε μπελάδες. Ο άλλος (Kevin Bacon) ζει από το οικογενειακό επίδομα, άεργος κατά βούληση. Ο τρίτος (Daniel Stern), φανατικός με τους δίσκους και τη μουσική, δεν φαίνεται να νιώθει καλά που παντρεύτηκε τόσο μικρός (με την Ellen Barkin). Ο άλλος (Tim Dally) που σπουδάζει στη Νέα Υόρκη μαθαίνει ότι η φίλη του είναι έγκυος στο παιδί του. Και ο υποψήφιος γαμπρός (Steven Guttenberg) ετοιμάζει ένα κουίζ αθλητικού περιεχομένου για να εξετάσει τη μέλλουσα γυναίκα του και από το αποτέλεσμα θα κρίνει αν θα την παντρευτεί τελικά ή όχι!

Ένας χαρακτήρας στο έργο απαγγέλει μόνο ατάκες από την ταινία Sweet smell of success, όταν εμφανίζεται στο έργο. Μόνιμο στέκι της παρέας, όπως είναι και ο τίτλος του έργου, είναι το Diner, το κλασικό αμερικανικό εστιατόριο, με μπάρα, γρήγορο φαγητό και καφέδες. Ρεαλιστική καταγραφή των ανησυχιών μίας περασμένης γενιάς, θα λέγαμε ίδιες με αυτές που περνάνε όλες οι γενιές. Ίσως γι'αυτό και το έργο φαντάζει φρέσκο ακόμα και σήμερα. O Barry Levinson στο σκηνοθετικό του ντεμπούτο συνεργάζεται με τη νέα γενιά των ηθοποιών, που θα άφηναν το στίγμα τους στα 80's (Bacon, Rourke, Gutenberg, Barkin) και κερδίζει μία υποψηφιότητα για όσκαρ σεναρίου.

Kakushi-toride no san-akunin (Μυστικό φρούριο/Hidden fortress)

Δύο αφελείς χωρικοί πείθονται από έναν άγνωστο να μεταφέρουν διακόσια κομμάτια χρυσού κρυμμένα μέσα σε ξύλα και να διασχίσουν δύο εμπόλεμες επαρχίες έχοντας μαζί τους μία κοπέλα. Από την απληστία τους θα συμφωνήσουν αλλά δεν θα γνωρίζουν ότι η κοπέλα που είναι μαζί τους είναι η πριγκίπισσα που θέλουν να αιχμαλωτίσουν οι "κακοί" της υπόθεσης και ο άγνωστος είναι ο στρατηγός που τη συνοδεύει και την προστατεύει.

O Akira Kurosawa μετά την εμπορική αποτυχία των δύο ταινιών της προηγούμενης χρονιάς (Ο θρόνος του αίματος και το Καταγώγι), επέλεξε να φτιάξει μία "απλή" ταινία που έχει τα πάντα: κωμικές πινελιές από τους διαλόγους και τις παγαποντιές των δύο χωρικών, περιπέτεια με σπαθιά, άλογα και μονομαχίες από τον Toshiro Mifune και κριτική ματιά στο Καθήκον, την Τιμή και την Υποταγή. Όπως κάθε ταινία του μεγάλου Ιάπωνα σκηνοθέτη, έτσι και το Μυστικό φρούριο έχει εκπληκτικά πλάνα και πανέμορφη φωτογραφία σε widescreen κάδρο. Ήταν εξάλλου η πρώτη ταινία με την τεχνολογία Tohoscope (από τα γιαπωνέζικα στούντιο Toho), αντίστοιχη του Cinemascope.

Ο γιαπωνέζικος τίτλος μεταφράζεται κανονικά «Οι τρεις κακοποιοί του μυστικού φρούριου». Κέρδισε το βραβείο σκηνοθεσίας στο φεστιβάλ του Βερολίνου το 1958. Σημειώστε ότι αν παραλληρίσετε τους δύο χωρικούς με τον C3PO και τον R2D2 του Star Wars (συν μία πριγκίπισσα) τότε, ναι, η υπόθεση θυμίζει έντονα την ταινία του George Lucas.

Sanshô dayû (Sansho the bailiff/Επιστάτης Σάνσο)

Γνωριμία με το γιαπωνέζικο σινεμά του Kenji Mizoguchi και αφετηρία αποτελεί η ταινία εποχής Sansho the bailiff, η οποία αφηγείται την τραγική ιστορία δύο παιδιών που ταξιδεύοντας με τη μητέρα τους για να συναντήσουν τον εξόριστο αξιωματούχο πατέρα τους, απαγάγονται και πωλιούνται ως δούλοι στον μεγαλοκτηματία Sansho. Ελάχιστα εμφανίζεται στο έργο ο χαρακτήρας του Sansho καθώς ο σκηνοθέτης επικεντρώνεται στο αγόρι και το κορίτσι που από μικρά παιδιά ενηλικιώνονται μέσα στο στυγνό περιβάλλον δουλικής εργασίας και βίας. Όταν δραπετεύσει το αγόρι, θα βρεθεί στην πρωτεύουσα και θα κερδίσει πίσω τον τίτλο που είχε ο πατέρας του. Με τη δύναμη της εξουσίας, θα επιστρέψει για να ελευθερώσει τους δούλους και να ταπεινώσει τον Sansho, αλλά και να ανακαλύψει τη χαμένη μητέρα του. Η ταινία του Mizoguchi παρουσιάζει ουμανιστικά μηνύματα και ανθρωπιστικές/σοσιαλιστικές ιδέες ανήκουστες για την εποχή Heian που διαδραματίζεται το έργο (800-1200 μΧ). Κέρδισε τον Αργυρό Λέοντα στο φεστιβάλ της Βενετίας το 1954.

The Reflecting Skin (Το διάφανο δέρμα)

Μέσα από την οπτική γωνία του μικρού πρωταγωνιστή, παρακολουθούμε μία «περίεργη» ιστορία με επίκεντρο μία προβληματική οικογένεια που ζει στην αμερικανική ενδοχώρα αρχές της δεκαετίας του ’50. Οι εξαφανίσεις μικρών παιδιών στην περιοχή θα πυροδοτήσουν τις όλο και πιο δυσάρεστες εξελίξεις στην ταινία μας. Και το κόλλημα του μικρού με το ότι η χήρα γειτόνισσα τους είναι «βαμπίρ» θα κάνει τα πράγματα ακόμα πιο πολύπλοκα. Θαυμάσια φωτογραφία και πανέμορφα πλάνα από τον ανεξάρτητο Philip Ridley, σε μία δραματική ταινία παιδικής φαντασίωσης με στοιχεία θρίλερ. Στο έργο εμφανίζεται και ο μεγάλος αδερφός του παιδιού με τη μορφή του Viggo Mortensen, πολλά χρόνια πριν γίνει ο Άραγκορν, την εποχή που επέλεγε και εμφανιζόταν σε ανεξάρτητα καλτ εργάκια. Ridley και Viggo συνεργάστηκαν μαζί και στην επόμενη ταινία του πρώτου, στο The Passion of Darkly Moon. Σημειώστε, τέλος, ότι το The Reflecting Skin ήταν στη λίστα του περιοδικού Σινεμά με τις 100 καλύτερες ταινίες της δεκαετίας του '90.

Incendies (Μέσα από τις φλόγες)

Η εκκίνηση του δράματος για τα δύο δίδυμα αδέρφια από τον Καναδά γίνεται με την ανάγνωση της διαθήκης της μητέρας τους. Η οποία διαθήκη είναι ουσιαστικά μία ανάθεση αποστολής προς τα παιδιά να ανακαλύψουν τον αδερφό που ποτέ δεν ήξεραν ότι είχαν και τον πατέρα τους που νόμιζαν ότι είχε πεθάνει. Η αναζήτηση θα τους φέρει στη βασανισμένη χώρα καταγωγής της μητέρας, μία άγνωστη χώρα της Μέσης Ανατολής που έζησε τη βία του Εμφυλίου. Μέσα από συνεχή φλασμπάκ και υποδειγματική ξεδίπλωση της πλοκής, ξετιλύγεται το νήμα του μυστηρίου σχετικά με το άγνωστο, ταραχώδες παρελθόν της μητέρας και παράλληλα παρακολουθούμε τις καταστροφές και τις αιματηρές συνέπειες της θρησκευτικής μισαλλοδοξίας. Αν και η χώρα δεν κατανομάζεται ποτέ, «κάνει μπαμ» ότι πρόκειται για τον πολυτάραχο Λίβανο των δεκαετιών του '70 και του '80. Η κατάληξη του δράματος θα φέρει τα δίδυμα πίσω στον Καναδά· η αλήθεια θα έχει λάμψει αλλάζοντας τις ζωές τους για πάντα.

Υποψήφιο για όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας (την ίδια χρονιά με τον Κυνόδοντα του Λάνθιμου) η καναδέζικη παραγωγή του σπουδαίου Denis Villeneuve Incendies (βασισμένη στο ομότιτλο θεατρικό του Wajdi Mouawad) κέρδισε δεκάδες άλλα βραβεία. Και η «θλιμμένη» μουσική των Radiohead απλά κολλητική.

Father Brown

Απλή, διασκεδαστική, λίγο διδακτική, σίγουρα όχι καμία σημαντική, ίσως γι'αυτό έχει ξεχαστεί με τα χρόνια που έχουν περάσει, η βρετανική ταινία Father Brown παρουσιάζει τις περιπέτειες του καθολικού ιερέα Μπράουν, που ως άλλος ντετέκτιβ τύπου Σέρλοκ Χολμς προσπαθεί να βρει τον κλεμμένο σταυρό της εκκλησίας του, να αναζητήσει τα ίχνη ενός διάσημου Γάλλου κλέφτη (που υποδύεται ο Peter Finch), όχι τόσο για να ανακτήσει το σταυρό, αλλά κυρίως για να φέρει τον κλέφτη στον «ίσιο δρόμο».

Σκηνοθεσία από τον Robert Hamer σε άλλη μία συνεργασία με τον Alec Guinness. Ο τελευταίος είναι ίσως και ο πιο σημαντικός λόγος για να δείτε την ταινία: ιερέας διαφορετικός από τους άλλους, με γνώσεις καράτε (μία σκηνή ίσως σας θυμήσει και τον Κλουζό) και αλάνθαστο ένστικτο στην ανεύρεση των ενόχων. Βασίστηκε στις ιστορίες του συγγραφέα G. K. Chesterton (περισσότερο στην ιστορία "The Blue Cross"), θεωρείται και ριμέικ της ομότιτλης αμερικανικής παραγωγής του 1934. Όπως αρκετές άλλες βρετανικές ταινίες, έτσι κι αυτή στην Αμερική είχε άλλο τίτλο: εκεί τιτλοφορήθηκε ως The Detective.

Kings Row (Έγκλημα χωρίς τιμωρία)

Η ιστορία δύο φίλων από τα παιδικά τους χρόνια μέχρι την ενηλικίωση και τις σπουδές στη μικρή πόλη με το όνομα Kings Row, τοποθετημένο χρονικά στις αρχές του 20ου αιώνα. Ορφανός ο πρώτος (Robert Cummings), από αριστοκρατική οικογένεια, μελετηρός, που τον προορίζουν για γιατρό. Ο δεύτερος (ο νεαρός Ronald Reagan) ζει από το επίδομα των γονιών, πιο ατίθασος και γυναικοκατακτητής. Ο πρώτος θα κάνει πρετοιμασία για το πανεπιστήμιο σε έναν γιατρό (Claude Rains) που πλέον δεν εργάζεται και έχει εσώκλειστη την κόρη του, μία κόρη με εμφανή ψυχολογικά προβλήματα που όμως θα ερωτευθεί ο πρωταγωνιστής μας. Ο δεύτερος θα συνάψει σχέση με μία παλιά συμμαθήτριά τους, από τις φτωχικές συνοικίες της πόλης, κάτι που φυσικά για την εποχή ήταν αδιανόητο. Αυτή η σχέση θα οδηγήσει στα άκρα μία πρώην ερωμένη του, κόρη ενός άλλου χειρούργου ιατρού. Όλοι αυτοί οι χαρακτήρες θα μπλέξουν αναμεταξύ τους με δραματικές εξελίξεις.

Μεγαλέπηβολη παραγωγή, με αρκετά διάσημα ονόματα στους δεύτερους ρόλους, η οποία όμως καταπλακώνεται από τις ίδιες τις προθέσεις της. Βασίστηκε στο ομώνυμο βιβλίο κάποιου Henry Bellamann. Ήταν υποψήφια για όσκαρ καλλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας (για τον Sam Wood) και ασπρόμαυρης φωτογραφίας (James Wong Howe).

A Separation (Ένας χωρισμός)

Μοντέρνο ιρανικό σινεμά από τον σπουδαίο Asghar Farhadi. Φωτογραφία, σενάριο, ερμηνίες, όλα εκπληκτικά, γύρω από ένα συζυγικό πρόβλημα που όλο και διογκώνεται και μεγαλώνει, επηρεάζει την κόρη του ζευγαριού, την οικιακή βοηθό, το σύζυγό της και τα λοιπά. Μυστικά και ψέματα (για την ακρίβεια, μισές αλήθειες) σε ένα διαφορετικό κοινωνικό περιβάλλον, με ιδιαίτερα ήθη και έθιμα. Όσκαρ και Χρυσή Σφαίρα καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας, υποψηφιότητα για όσκαρ σεναρίου, Χρυσή Άρκτο στο φεστιβάλ Βερολίνου, μερικά από τα βραβεία για τον Ένα Χωρισμό.

Mauvais Sang (Η δική μας νύχτα)

Η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του διάσημου σκηνοθέτη Leos Carax. Mauvais Sang είναι το "κακό αίμα". Αγγλικά η ταινία τιτλοφορήθηκε "The Night Is Young" και στα ελληνικά "Η δική μας νύχτα"! Μία ταινία που αποτείει φόρο τιμής στη Νουβέλ Βαγκ και στα έργα των Γκοντάρ (κυρίως), Τριφό κλπ, αλλά και στο βωβό κινηματογράφο. Μία ταινία με μερικές εκπληκτικές σεκάνς, ιδιόμορφη όπως ο δημιουργός της, εντελώς σινε-φιλική, για απαιτητικό κοινό.

Και σε αυτό το έργο πρωταγωνιστεί ο Denis Lavant. Μικροκακοποιός, γιος ενός διάσημου κακοποιού που σκοτώθηκε "επί τω έργο". Δύο ηλικιωμένοι συνάδελφοι του πατέρα του (Michel Piccoli και Hans Meyer) τον παίρνουν μαζί τους για μια δουλειά στην οποία πρέπει να ανακτήσουν ένα πειραματικό φάρμακο. Ένα φάρμακο που είναι το αντίδοτο σε μία νέα ασθένεια. Στην ομάδα τους βρίσκεται και η νεαρή Juliete Binoche, ερωμένη του Piccoli. Σιγά-σιγά όμως ένα νέο ειδύλλιο θα αρχίσει να αναπτύσσεται μεταξύ του Lavant και της Binoche, που θα επηρεάσει τη "δουλειά", τις ζωές τους, το μέλλον τους. Στο έργο βλέπουμε και τη νεαρή Julie Delpy που υποδύεται την πρώην κοπέλα του Lavant.

Hunted (Μάρτυς του εγκλήματος/Ο κυνηγημένος)

Απλή περιπέτεια με πολλή κυνηγητό, τρέξιμο, κακουχίες και πείνα για το πρωταγωνιστικό ζευγάρι. Ο σκηνοθέτης Charles Crichton βρίσκει και την αφορμή σε μερικές νυχτερινές σκηνές να παίξει με τις σκιές και να δώσει ένα τόνο α λα γερμανικού εξπρεσιονισμού. Ο κυνηγημένος είναι ο νεαρός Dirk Bogarde, σε έναν από τους πρώτους του πρωταγωνιστικούς ρόλους. Στο κατόπι του η αστυνομία. Δίπλα του θα βρεθεί ένα επτάχρονο, ορφανό παιδί, που το έσκασε από το σπίτι της ανάδοχης οικογένειάς του, για να αποφύγει την καθημερινή τιμωρία του πατριού (το λέμε και παιδική κακοποίηση στις μέρες μας). Στην αρχή ο μικρός θα είναι βάρος στον Bogarde, στην πορεία όμως θα νοιαστεί γι'αυτόν ως άλλος πατέρας. Στις ΗΠΑ τιτλοφορήθηκε ως "The stranger in between". Ο μικρός της ταινίας Jon Whiteley εμφανίστηκε σε άλλα πέντε-έξι έργα τη δεκαετία του '50 οπότε και αποσύρθηκε από το σινεμά, σπούδασε και έγινε γνωστός ιστορικός τέχνης.

Champion (Φλογισμένα πάθη)

Το κυνήγι για χρήμα και δόξα σε άλλο ένα έργο με θέμα το μποξ. Από φτωχός και καταφρονημένος, ο Kirk Douglas θα γίνει πετυχημένος και πλούσιος μέσα από σκληρή δουλειά και αφού έχει «φάει» πολλές μπουνιές. Αφού καταφέρει να γίνει πρωταθλητής, θα πρέπει να πάει με τα νερά του συστήματος και των διαπλεκόμεων για να παραμείνει στην κορυφή. Έτσι, με τη στάση του, θα διώξει από δίπλα του τον αδελφό του (Arthur Kennedy) και τον μάνατζερ του και θα αποξενωθεί με όλους. Ο ρόλος του πρωταγωνιστή στο σκληρό δράμα Champion του 1949 δεν είναι και τόσο συμπαθητικός. Σκηνοθεσία από τον Mark Robson σε μία ανεξάρτητη (έξω από τα μεγάλα στούντιο) παραγωγή του Stanley Kramer. Υποψήφιοι για όσκαρ τα δύο «αδέρφια», για α’ και β’ ανδρικό ρόλο αντίστοιχα. Σε γενικές γραμμές, θυμίζει το Body and Soul με τον John Garfield από το 1947. Την ίδια χρονιά πάντως κυκλοφόρησε το (ακόμα καλύτερο) The Set-Up. Μετά από τρία μόνο χρόνια καριέρας σε δεύτερους ρόλους, αυτός ήταν ο πρώτος πρωταγωνιστικός ρόλος του Douglas που τον έκανε διάσημο και τον έχρισε σταρ.

The Candidate (Ο υποψήφιος)

Ακτιβιστής δικηγόρος κατεβαίνει στις εκλογές του κυβερνήτη της Καλιφόρνια για... να χάσει. Μην έχοντας να χάσει τίποτα, λέει τα πράματα έξω από τα δόντια. Η απήχηση όμως είναι μικρή. Όταν τον αναλάβουν οι publicists και γίνει πιο "συνηθισμένος", θα ανεβάσει τις δημοσκοπήσεις του και η εκλογική αναμέτρηση θα γίνει ντέρμπι.

Όλο το παρασκήνιο μίας εκλογικής αναμέτρησης που φαίνεται ότι από το 1972 ως σήμερα δεν έχει αλλάξει τίποτα. Ο Robert Redford είναι ο... κλασικός Redford της δεκαετίας του '70. Δίπλα του, για συμβουλές και διοργάνωση της καμπάνιας του, ο Peter Boyle. Ο σκηνοθέτης Michael Ritchie κυκλοφόρησε την ίδια χρονιά την (λίγο καλύτερη και λίγο πιο ενδιαφέρουσα) περιπέτεια Prime Cut.

Le Million

Ένα ατέλειωτο κυνηγητό λαμβάνει χώρα στην κλασική γαλλική μουσική κωμωδία του Rene Clair με τίτλο το Εκατομμύριο. Ο κρεοπώλης, η νοικάρισσα, ο μπακάλης και ο μανάβης κυνηγάνε τον μπατίρη ζωγράφο για τα χρέη του. Αυτός κυνηγάει το χαμένο του σακάκι στο οποίο βρίσκεται ο νικητήριος λαχνός ενός εκατομμυρίου. Το οποίο σακάκι έχει πάρει κατά λάθος ο Παππούς-Τουλίπας, ένας τύπος του υποκόσμου, τον οποίο κυνηγάει η αστυνομία. Μέσα σ' αυτό το κυνηγητό (που θα καταλήξει στην όπερα) συμμετέχει η αρραβωνιαστικιά του ζωγράφου αλλά και ο συγκάτοικός του, που θέλει να προλάβει πρώτος το σακάκι με το λαχνό για να καρπωθεί αυτός τα λεφτά.

Κλασική ταινία του 1931, έξοχη σκηνοθεσία με μονόπλανα και χρήση του γερανού, αλλά στο σύνολό της πρόκειται για μία απλή και διασκεδαστική ταινία, φανερά επηρεασμένη από τα έργα του Τσάρλι Τσάπλιν και του Μπάστερ Κίτον. Σημειώστε ότι την ίδια χρονιά κυκλοφόρησε επίσης ο Clair την πολύ καλύτερη (θεματολογικά και όχι μόνο) ταινία A nous la liberte.