Point Blank (Ο επαναστάτης του Αλκατράζ)

Η δεύτερη σκηνοθετική δουλειά του John Boorman το 1967 ήταν ένα μοντέρνο film-noir με τίτλο Point Blank (ελληνιστί: ο επαναστάτης του Αλκατράζ). Επηρεασμένος όμως ο Boorman από τον ευρωπαϊκό κινηματογράφο και το γαλλικό νέο κύμα, δεν έφτιαξε άλλη μια συνηθισμένη χολιγουντιανή ταινία μυστηρίου και εγκλήματος. Η υπόθεση; Ο Lee Marvin προσπαθεί να πάρει εκδίκηση από αυτούς που τον άφησαν μισοπεθαμένο(;), ύστερα από μια «δουλειά» στο βράχο του Αλκατράζ. Ο δρόμος της εκδίκησης όμως θα είναι μακρύς, βίαιος και γεμάτος πτώματα, αλλά —σημειώστε— χωρίς να σκοτώσει ο ίδιος κανέναν! Το αποτέλεσμα εδώ είναι μια μεθυστική, σουρεαλιστική ταινία (μέσα στο ανάλογο κλίμα της εποχής), η οποία σε διχάζει με το γεγονός αν όλα αυτά που βλέπεις συμβαίνουν πραγματικά ή απλά είναι οι παραισθήσεις ενός ετοιμοθάνατου. Όπως και να 'χει πάντως, η ταινία παραμένει γοητευτική έχοντας έναν λιγομίλητο και αρκούντως σκληρό (όπως θα περίμενε κανείς) Lee Marvin που δίνει ρεσιτάλ... μαγκιάς!

The Naked Kiss

Βίαια και αρκετά σοκαριστική (κυρίως το 1964 που πρωτοπροβλήθηκε) και με εμφανώς χαμηλό προϋπολογισμό, η ταινία The Naked Kiss του μεγάλου Samuel Fuller δεν άρεσε στην εποχή της αλλά με τα χρόνια απέκτησε την αναγνώριση που της άξιζε, χάρη στην εκτίμησή της από σκηνοθέτες όπως ο Scorsese, ο Tarantino και ο Jarmusch. Σημειώστε ότι προβλήθηκε τότε με τον ελληνικό τίτλο: Η αστυνομία στα ίχνη των παρανόμων (no comment). Μπορείτε να τη βρείτε επίσης και με άλλον τίτλο: Ο δολοφόνος με το άγνωστο παρελθόν (no comment either). Μια ταινία για μια πόρνη που το σκάει από τον νταβατζή της και πηγαίνει να ζήσει σε μια μικρή κωμόπολη. Εκείνη θα προσπαθήσει να κάνει μια καινούρια αρχή και θα καταφέρει να γοητεύσει τους πάντες με την καλοσύνη της και την εργατικότητά της, μέχρι που το παρελθόν της θα βγει στο προσκήνιο. Τότε είναι που θα γνωρίσει από πρώτο χέρι την υποκρισία και τον φαρισαϊσμό των ανθρώπων της «καλής» κοινωνίας. Σπανιότατη ταινία και ταυτόχρονα μια από τις πιο cult δημιουργίες της δεκαετίας του '60 που αξίζει να αναζητήσετε.

Δείτε/κρύψτε το τρέιλερ.

49th Parallel (Επιτάφιος για έναν κατάσκοπο)

Βρισκόμαστε στο 1941 και φυσικό είναι οι περισσότερες ταινίες της εποχής να είναι προπαγανδιστικές. Στην συγκεκριμένη ταινία, 49th Parallel (Επιτάφιος για έναν κατάσκοπο), έχουμε τον μεγάλο βρετανό σκηνοθέτη Michael Powell να συνεργάζεται για πρώτη φορά με τον Emeric Pressburger στη συγγραφή του σεναρίου και να φτιάχνουν μια πολεμική ταινία εντελώς έξω από τα συνηθισμένα. Κι αυτό διότι αντί να ασχοληθούν με κάποια «ηρωική» ιστορία των Άγγλων πιλότων (χμ... αυτό έγινε ένα χρόνο μετά) αποφάσισαν να ασχοληθούν με τους «κακούς» Γερμανούς. Η ιστορία μας εδώ λοιπόν θέλει μια ομάδα Γερμανών στρατιωτών να προσπαθούν να περάσουν τα σύνορα του Καναδά και να εισέλθουν στις ΗΠΑ χωρίς να τους αντιληφθούν οι στρατιωτικές δυνάμεις του Καναδά. Βάζοντάς τους λοιπόν να συναντούν στο δρόμο τους διάφορες καταστάσεις, δείχνουν τις πολιτικές και πολιτισμικές διαφορές των Ναζί με τους ήσυχους και δημοκρατικούς Καναδούς.

Ριψοκινδυνευμένη η προσπάθεια των δημιουργών που τελικά πέτυχε! Ίσως εξαιτίας της χρήσης γνωστών ηθοποιών (βλέπε π.χ. Laurence Olivier, Raymond Massey) σε μικρούς ρόλους στα διάφορα επεισόδια. Ίσως επειδή ο κόσμος είχε βαρεθεί τα ίδια και τα ίδια και ήθελε να δει (ως ένα βαθμό) και την άλλη πλευρά. Ο Pressburger κέρδισε το Όσκαρ σεναρίου και η ταινία ήταν μία από τις δέκα υποψήφιες για το όσκαρ καλύτερης ταινίας.

Lover Come Back (Γύρνα πίσω αγάπη μου!)

Καταρχάς, να δηλώσω ότι δεν είμαι φαν των μοντέρνων ρομαντικών κομεντί. Όταν παίζει π.χ. Meg Ryan εγώ την κοπανάω. Έτσι κι αλλιώς, πιστεύω ότι η αιώνια διαμάχη των δύο φύλων έχει αποδοθεί πολύ καλύτερα εδώ και πολλά χρόνια και όλες οι καινούριες ιστορίες πλέον είναι ή ριμέικ ή (ανούσιες ως επί τω πλείστον) αντιγραφές, προσαρμοσμένες απλά στην εποχή μας.

Η έκπληξή μου λοιπόν όταν είδα την ταινία Lover Come Back (Γύρνα πίσω αγάπη μου), παραγωγής 1961, ήταν ευχάριστα μεγάλη. Το ζευγάρι των Rock Hudson και Doris Day υποδύονται δύο διαφημιστές που είναι ανταγωνιστές σε διαφορετικές εταιρίες και, χωρίς να γνωρίζουν ο ένας τον άλλο, προσπαθούν να κλέψουν τις ιδέες του άλλου. Το αποτέλεσμα είναι φυσικά να μπλέκουν σε κωμικοτραγικές καταστάσεις με κύριο θέμα την κατάκτηση του άλλου φύλου, με τον Rock Hudson (κυρίως) να δίνει ρεσιτάλ. Επίσης, οι δεύτεροι ρόλοι (πάλι ο Tony Randall στο πλευρό των δύο σταρ) νοστιμίζουν την όλη ιστορία χάρη στο εμπνευσμένο σενάριο και όλα αυτά υπό το σκηνοθετικό βλέμμα του Delbert Mann, τον άνθρωπο που πήρε τον Χρυσό Φοίνικα και το Όσκαρ σκηνοθεσίας το 1955 για την πρώτη του κινηματογραφική δουλειά, για την ταινία Marty.

The Comancheros

Η ταινία The Comancheros του 1961 είχε αρκετά καλά συστατικά για να θεωρείται πετυχημένη. Είχε έναν έμπειρο σκηνοθέτη (Michael Curtiz), είχε τον πιο διάσημο πρωταγωνιστή της εποχής (John Wayne) και είχε μια εκπληκτική έγχρωμη φωτογραφία. Δυστυχώς όμως δεν είχε ένα σενάριο της προκοπής· πρωταγωνιστές χωρίς ιδιαίτερο ψυχολογικό υπόβαθρο, πλοκή που δεν σε κρατάει ξύπνιο και κακούς Ινδιάνους ώστε να 'χουμε κάτι να σκοτώνουμε την ώρα μας. Φαντάζομαι ότι ήταν τελικά μια ταινία της εποχής για εμπορική εκμετάλλευση και μόνο, κάτι σαν το Ντάι Χαρντ 4 στις μέρες μας, ας πούμε. Οπότε άλλα σχόλια δεν χρειάζονται (ούτε την υπόθεση δεν έχω όρεξη να σας περιγράψω!). Μόνο για τους φανατικούς φίλους του John Wayne που θέλουν να λένε ότι έχουν δει τα πάντα (πράγμα αδύνατον αλλά λέμε τώρα). Οι υπόλοιποι δείτε κάτι άλλο...

Brick (Έγκλημα στο κολέγιο)

Καταρχάς, μη δίνετε και πολύ σημασία στον ελληνικό τίτλο. Κρατήστε στο μυαλό σας μόνο το Brick. Δεύτερον, όσοι από σας δεν έχετε δει αυτή την ταινία, τότε πηγαίνετε να την αναζητήσετε, τώρα! Γιατί αυτή η ανεξάρτητη παραγωγή που ξεπετάχτηκε από το φεστιβάλ του Sundance το 2005 δεν πρόκειται για κανά θριλεράκι της σειράς αλλά για μια μοντέρνα άσκηση στο αγαπημένο κινηματογραφικό είδος του film-noir. Σε όλη τη διάρκεια της ταινίας, έχεις την αίσθηση ότι αυτή βγήκε λίγες μέρες μετά το Γεράκι της Μάλτας, μόνο που οι πρωταγωνιστές είναι νεαροί και φοράνε τζιν με t-shirts αντί για καπέλα και κουστούμια. Φυσικά, ως οπαδός αυτού του φιλμικού είδους, έπαθα την πλάκα μου. Την ταινία την ανακάλυψα τυχαία, χάρη στους bloggers, για να πούμε την αλήθεια. Αυτοί έχουν γράψει εδώ και καιρό για την ταινία, οπότε δε χρειάζεται να προσθέσω κάτι καινούριο εγώ. Όσοι θέλουν περισσότερη ανάγνωση μπορούν να κάνουν μια βόλτα από τον CineMad, να ρίξουν μια ματιά στις provoles.gr ή στο Movies for the Masses. Τέλος δείτε παρακάτω και το trailer για να πάρετε μία πρόγευση.

* Μάιος 2011 update: Πρωταγωνιστεί ο τότε άγνωστος αλλά πλέον πολύ «ανεβασμένος» Joseph Gordon-Levitt (βλ. Inception, (500) days of summer, Hesher κ.λ.π.)

Δες/κρύψε το τρέιλερ για το Τούβλο.

Friendly Persuasion (Ο άνθρωπος δίχως όπλα)

Δύο ήταν οι λόγοι που με έκαναν να θέλω να δω την ταινία του 1956 Friendly Persuasion (Ο άνθρωπος δίχως όπλα): α) οι κύριοι συντελεστές, δηλαδή ο σκηνοθέτης William Wyler και ο πρωταγωνιστής Gary Cooper και β) το ότι έλαβε το Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες το 1957. Έλα όμως που δεν ήξερα ότι η ταινία βασιζόταν στο ομώνυμο βιβλίο της Jessamyn West, μιας Κουακέρης συγγραφέας. Οι Quakers (όπως αποκαλούνται στα ίνγκλις) είναι ειρηνιστές χριστιανοί που αποστρέφονται τη βία, μεταξύ άλλων. Η ταινία λοιπόν μας δείχνει τη ζωή μιας τέτοιας οικογένειας την εποχή που διεξάγεται ο εμφύλιος πολέμος στις ΗΠΑ. Σε όλη τη διάρκεια του έργου βλέπουμε πώς βιώνουν διάφορες καταστάσεις (φλερταρίσματα, τραμπουκισμούς και λοιπά) και πώς τις αντιμετωπίζουν. Μέχρι που ο πόλεμος τους «χτυπά την πόρτα» και θα αναγκαστούν κάποια μέλη της οικογένειας να παραβούν την πίστη τους.

Ωραία και καλά όλα αυτά, αλλά σε μια ταινία διάρκειας 130 λεπτών τα βρήκα λίγο κουραστικά (για να μην πω βαρετά). Ο Wyler έχει τον τρόπο να σου κεντρίζει το ενδιαφέρον αλλά αυτή τη φορά το παρατράβηξε. Σκεφτείτε ότι οι (λίγες) σκηνές του πολέμου ήρθαν αφού κλείσαμε το δίωρο. Εκεί ήταν που είδαμε λίγο καλύτερα την αντίθεση της άσκοπης βίας με τα πιστεύω των πρωταγωνιστών. Γενικά όμως θα έλεγα ότι η ταινία με απογοήτευσε. Ο Wyler διαχειρίστηκε πολύ καλύτερα ένα παρόμοιο θέμα στην επόμενη ταινία του, την The Big Country με τον Gregory Peck. Αν έχετε να διαλέξετε, διαλέξτε τη δεύτερη.

Thieves' Highway (Άνθρωποι του αίματος)

Άλλη μια πολύ καλή δημιουργία του Jules Dassin από την περίοδο που ήταν στην Αμερική αποτελεί η ταινία Thieves' Highway (Άνθρωποι του αίματος), παραγωγής 1949. Βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Άλμπερτ Μπεζερίδη (στα ελληνικά θα το βρείτε από τις εκδόσεις Πατάκη ως «Η αγορά των κλεφτών»), ο οποίος έγραψε και το σενάριο, η ταινία είναι μια απεικόνιση των σκληρών συνθηκών εργασίας, της εκμετάλλευσης από τους ίδιους τους συναδέλφους και τους τραμπούκους/εκβιαστές που βρίσκονται μέσα στα κυκλώματα. Πάνω από όλα βλέπουμε την προσπάθεια των μεταναστών δεύτερης και τρίτης γενιάς στη μεταπολεμική Αμερική για μια αξιοπρεπή ζωή. Μπορεί εδώ η νουάρ ιστορία μας να μην έχει δαιμόνιους ντετέκτιβ και διεφθαρμένους αστυνομικούς· έχει όμως μοναχικούς βιοπαλαιστές που κυνηγούν το Αμερικάνικο όνειρο αλλά μπλέκονται με αδίστακτους χαρακτήρες και εκμεταλλευτές μέσα στο εργασιακό τους περιβάλλον, που δρουν όπως ο οργανωμένος υπόκοσμος. Πρόκειται για μια σκληρή ταινία που αξίζει να την αναζητήσετε...

Ace In The Hole (Το τελευταίο ατού)

Μιας και είναι της μόδας τα δημοσιογραφικά θέματα, σας προτείνουμε την ταινία του Billy Wilder, παραγωγής 1951, με τίτλο Ace in the Hole (Το τελευταίο ατού). Ένας κυνικός, ξεπεσμένος και άφραγκος δημοσιογράφος βρίσκει δουλειά στη μικρή πόλη της Αλμπουκέρκης. Εκεί, κάνοντας υπομονή, περιμένει να του σκάσει το μεγάλο θέμα για να μπορέσει να ξαναγυρίσει στις μεγάλες εφημερίδες της Νέας Υόρκης. Και όταν προκύψει η καταπλάκωση ενός καημένου ανθρώπου σε μια σπηλιά, ο δημοσιογράφος θα αψηφήσει τα πάντα για να «φτιάξει» μια πρωτοκλασάτη ιστορία.

Ένα χρόνο μετά την επιτυχία της Λεωφόρου της Δύσης και την κριτική ματιά στα ενδότερα του Χόλιγουντ, ο Wilder αποφασίζει να κατακρίνει τα δημοσιογραφικά ανομήματα πολλά χρόνια μπροστά από την εποχή του. Έχοντας για πρώτο βιολί τον Kirk Douglas (μαζί με το δυναμισμό του), σκιαγράφησε με άνεση το πορτρέτο του κυνικού, σκληρού, αδίστακτου και αμοραλιστή δημοσιογράφου. Η ταινία στην εποχή της δεν άρεσε ούτε στο κοινό ούτε στους κριτικούς, έτσι η εταιρεία την ξαναπροώθησε με διαφορετικό όνομα, The Big Carnival, μήπως και περπατήσει καλύτερα στις αίθουσες αλλά μπα... Με τα χρόνια πάντως άρχισε να θεωρείται —και όχι άδικα— μία από τις καλύτερες δημιουργίες του Wilder με μία από τις καλύτερες ερμηνείες του Douglas.

On the Beach (Όσο θα υπάρχουν άνθρωποι)

Καταμεσής του Ψυχρού Πολέμου, ο σκηνοθέτης Stanley Kramer επέλεξε ένα δύσκολο θέμα να κινηματογραφήσει. Η ταινία On the Beach (Όσο θα υπάρχουν άνθρωποι) του 1959 ήταν βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Nevil Shute. Mόλις 2 χρόνια πριν την κρίση στον Κόλπο των Χοίρων, μας παρουσιάζει τα τραγικά επακόλουθα ενός πυρηνικού ολέθρου. Ο κόσμος όπως τον ξέρουμε έχει καταστραφεί και μόνο η Αυστραλία έχει μείνει προς στιγμήν ανέπαφη. Σε λίγους μήνες η ραδιενέργεια θα φτάσει και στην απομακρυσμένη ήπειρο, μολύνοντας έτσι κάθε τετραγωνικό χιλιοστό του πλανήτη μας. Η ταινία, παρά τη φωτεινή φωτογράφησή της, είναι απαισιόδοξη και σε σημεία τρομακτική. Ειδικά οι σκηνές των αυτοκτονιών προς το τέλος βάζουν το τελευταίο καρφί στην κάσα της όποιας ελπίδας και αισιοδοξίας μπορεί να είχε ο θεατής. Ένα πολύ δύσκολο θέμα ειδωμένο από την πλευρά των ανθρώπων και των απλών πολιτών. Μια δύσκολη ταινία που ήθελε να κρούσει νωρίς τον κώδωνα του πυρηνικού κινδύνου.

Μικρές μπουκίτσες από Alfred Hitchcock

Είπε ο κύριος Hitchcock το 1944 να βοηθήσει λίγο τη χώρα του (το Ηνωμ. Βασίλειο) και τα υπουργεία προπαγάνδας Αγγλίας-Γαλλίας (δεν μιλάμε να τον παίρνανε φαντάρο· θα έβγαινε Ι4 λόγω πάχους)! Και οι δυο ταινίες είναι μικρού μήκους με Γάλλους ηθοποιούς και ιστορίες που αναφέρονται στη γαλλική αντίσταση. Προβλήθηκαν στο Παρίσι αμέσως μετά την απελευθέρωσή του, για να δουν οι Γάλλοι τα προβλήματα που αντιμετώπισε η Αντίσταση κατά τη γερμανική κατοχή.

Η πιο ενδιαφέρουσα από τις δύο είναι η Bon Voyage (δείτε την στο video.google) όπου ένας Άγγλος πιλότος αφηγείται στους αξιωματικούς του τις προσπάθειες διαφυγής από τα κατεχόμενα εδάφη με τη βοήθεια γάλλων αντιστασιακών. Στη συνέχεια όμως βλέπουμε τι πραγματικά συνέβη από διαφορετική οπτική γωνία για να ανακαλύψουμε ότι υπήρχε κάποιος κατάσκοπος στην ιστορία μας. Εδώ έχουμε την τεχνική που θα ακολουθήσει με περισσότερη μαεστρία ο Akira Kurosawa το 1950 στο Rashomon.

Η δεύτερη ταινία λέγεται Aventure Malgache και δεν προβλήθηκε στην εποχή της (δείτε την κι αυτή στο video.google) διότι έδειχνε τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν οι Γάλλοι αντιστασιακοί από τους ίδιους τους Γάλλους, με συνέπεια να μην είναι ιδιατέρως αρεστή.

THX 1138

Το THX 1138 είναι το όνομα του πρωταγωνιστή Robert Duvall στην παρθενική σκηνοθετική δουλειά του George Lucas, σε μία παραγωγή του κολλητού του Francis Ford Coppola. Πρόκειται για μια μελλοντολογική ταινία, όπου το μυαλό και το σώμα μας (με τη βοήθεια φαρμακευτικών προϊόντων) ελέγχεται από την κυβέρνηση, η ατομική ελευθερία είναι ανύπαρκτη και ο έρωτας είναι το μεγαλύτερο έγκλημα. Θα έρθει όμως η στιγμή που ο ήρωάς μας θα μπουχτίσει και θα προσπαθήσει να αποδράσει...

Το 1971 ο νεαρός Lucas εξερευνά το μέλλον από μια εντελώς διαφορετική οπτική γωνία. Η οργουελικού προσανατολισμού και αρκετά δυσνόητη ταινία του όμως απέτυχε εμπορικά. Δεν ξέρω αν αυτό το γεγονός ήταν που τον οδήγησε το 1977 σε πιο παραμυθένιες, μελλοντολογικές ιστορίες (βλ. Star Wars). Πάντως, παρά τις όποιες ενστάσεις που μπορεί να έχουμε, η ταινία έχει εμπνευσμένα σκηνικά και καλοφτιαγμένα για την εποχή της εφέ και θα λέγαμε ότι παραμένει ελκυστική (ειδικά στη νέα και βελτιωμένη έκδοση σε DVD).

Cape Fear

Και φυσικά δεν αναφέρομαι στην ταινία του Σκορσέζε αλλά στην παλιότερη ταινία από το 1962 του J. Lee Thompson. Ο ελληνικός τίτλος ήταν Δύο Γίγαντες Συγκρούονται κι αυτό διότι οι πρωταγωνιστές ήταν δύο... σταρ-γίγαντες: Gregory Peck εναντίον Robert Mitchum (τους οποίους τίμησε και ο Σκορσέζε βάζοντάς τους να κάνουν ένα μικρό πέρασμα στη δικιά του ταινία, όπως και τον δευτεραγωνιστή Martin Balsam)! Η ιστορία είναι η ίδια πάνω-κάτω, όπως την ξέρετε, αφού βασίζεται στο μυθιστόρημα The Executioners του James R. Webb. O Thompson, όντας μεγάλος θαυμαστής του Hitchcock, επέλεξε την ασπρόμαυρη φωτογραφία για να παίξει με τις σκιές, με περίεργες γωνίες λήψης και έντονα closeups. Αν σε όλα αυτά προσθέσετε τη χαρακτηριστικά ανατριχιαστική μουσική του μεγάλου Bernard Herrman και τις ερμηνείες των δύο... γιγάντων (ειδικότερα του «κακού» Mitchum), έχετε ένα εκρηκτικό αποτέλεσμα!

The Killers (Οι δολοφόνοι)

Οι δολοφόνοι είναι όντως μια φοβερή film-noir ταινία. Παρόλο που η ιστορία είναι πολύ απλή, η κινηματογράφησή της είναι σαγηνευτικά φοβερή. Ξεκινάμε με την επαγγελματική δολοφονία του Burt Lancaster (εδώ στο κινηματογραφικό του ντεμπούτο). Ένας ασφαλιστής αποφασίζει να διερευνήσει την κατάσταση και να μάθει τα γεγονότα που έφεραν τα πράματα σ' αυτό το σημείο. Το ένα στοιχείο οδηγεί στο άλλο και ο ασφαλιστής μας (μέσα από συνεχή φλας-μπακ) ξετυλίγει το νήμα της ζωής του Lancaster προσπαθώντας να φτάσει στην ουσία της ιστορίας της δολοφονίας (γιατί μου θυμίζει λίγο Πολίτη Κέιν;). Και φυσικά θα καταλήξει στη μοιραία γυναίκα (κυριολεκτικά και μεταφορικά) που έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην υπόθεση.

Από ένα διηγηματάκι του Ernest Hemingway προέκυψε η εν λόγω ταινία, η ιστορία της οποίας πειράχτηκε λίγο προξενώντας τη δυσφορία του Hemingway. Αγχωμένοι οι παραγωγοί επειδή είχανε κατά κύριο λόγο πρωτοεμφανιζόμενους ηθοποιούς στους κεντρικούς ρόλους, για να σώσουν την παρτίδα επιστράτευσαν τον γερμανικής καταγωγής σκηνοθέτη Robert Siodmak, ο οποίος είχε στο βιογραφικό του μια καλή noir ταινία, την Phantom Lady. Το αποτέλεσμα τελικά τους δικαίωσε και με το παραπάνω. Μην μπερδευτείτε όμως με το ριμέικ που γύρισε ο Don Siegel το 1964. Άλλη ταινία αυτή.

The Racket

Σε ρόλο σκληροτράχυλου και αδιάφθορου αστυνομικού, ο Robert Mitchum τα βάζει με όλον τον οργανωμένο υπόκοσμο (εξ ου και ο τίτλος The Racket) και κυρίως με τον παλιό του εχθρό Robert Ryan. Ταυτόχρονα πρέπει να προσέξει τις κινήσεις του καθώς διεφθαρμένοι πολιτικοί κύκλοι θέλουν να παραμείνουν τα πράματα ως έχουν. Μετά τη δολοφονία όμως ενός νεαρού αστυνομικού μέσα στο αστυνομικό τμήμα, η ιστορία μας θα έχει περάσει το σημείο όπου δεν υπάρχει επιστροφή...

Καλογυρισμένο το εργάκι του 1951, αλλά στο τέλος σου αφήνει μια αίσθηση μετριότητας. Ίσως επειδή το έργο προέρχεται από θεατρικό και η σκηνοθεσία του μου φάνηκε αρκετά «στατική». Ίσως πάλι επειδή η ιστορία είχε δυνατότητες να απλωθεί και να ασχοληθεί με πολλά θέματα, αλλά επικεντρώθηκε περισσότερο στο αστυνομικό κομμάτι. Θα την κατατάσσαμε ως crime-film περισσότερο και λιγότερο ως film-noir. Η παρουσία πάντως του Mitchum αρκεί για να «γεμίσει» το έργο. Να σημειώσουμε επίσης ότι η ταινία αποτελεί ριμέικ της ομώνυμης βωβής ταινίας του 1928, παραγωγής του Howard Hughes.

Ninotchka

Η ταινία που διαφημίστηκε το 1939 ως η Garbo γελάει. Κι αυτό διότι η Νινότσκα ήταν ο πρώτος κωμικός ρόλος της Greta Garbo. Η οποία υποδύεται μια σοβιετική και αφοσιωμένη στο καθεστώς υπάλληλο που θα βρεθεί στο Παρίσι για δουλειά του κράτους (στην αρχή ο ρόλος της μου έκανε κάτι σε... ρομπότ). Εκεί θα δει με τα ίδια της τα μάτια τον διαφορετικό τρόπο ζωής των Δυτικών, θα γνωρίσει τον έρωτα στο πρόσωπο του μπον-βιβέρ Melvyn Douglas και θα βρεθεί στη δύσκολη θέση να διαλέξει ανάμεσα στο καθήκον και τον έρωτα. Η Νινότσκα διαθέτει το σκηνοθετικό άγγιγμα του Ernst Lubitsch, ο οποίος ήξερε να χειριστεί ρομαντικές ταινίες χωρίς να τις μεταμορφώσει σε σιροπιαστές αηδίες. Διαθέτει επίσης το συγγραφικό δίδυμο των Billy Wilder (πριν μεταπηδήσει στη σκηνοθεσία) και Charles Brackett, οι οποίοι ήξεραν να χειριστούν δύσκολα πολιτικά θέματα με χαριτωμένη διάθεση χωρίς να προσβάλλουν κανέναν. Γιατί νομίζω ότι τέτοια ταλέντα δύσκολα βρίσκουμε στις μέρες μας;

The Philadelphia Story (Κοινωνικά σκάνδαλα)

Τα Κοινωνικά σκάνδαλα είναι μια ρομαντική screwball κωμωδία παραγωγής 1940 βασισμένη στο ομώνυμο θεατρικό που παιζόταν εκείνη την εποχή στο Broadway με πρωταγωνίστρια την Katharine Hepburn. Η ίδια ήταν αυτή που αγόρασε τα δικαιώματα του έργου για να γυριστεί ταινία, με τη βοήθεια του πρώην φίλου της Howard Hughes. Η επιτυχία της ταινίας ανανέωσε την κινηματογραφική της καριέρα που είχε αρχίσει να φθίνει. Ο λόγος όμως που έκατσα να δω την ταινία ήταν η συμμετοχή δύο μεγάλων ονομάτων εκείνη την εποχή στους ανδρικούς πρωταγωνιστικούς ρόλους: του Cary Grant στο ρόλο του πρώην συζύγου της Hepburn (και ακόμα ερωτευμένου μαζί της) και του James Stewart στο ρόλο του δημοσιογράφου που την πέφτει επίσης στη Hepburn. Κάτω από τη σκηνοθετική ματιά του George Cukor η ταινία είναι όλη γύρω από την Hepburn, φυσικά. Η ταινία, τη σήμερον ημέρα, θα έλεγα ότι βλέπεται ευχάριστα και με κάποια νοσταλγική διάθεση, αν και —να πω την αλήθεια— προτιμώ τις παλιότερες κωμικές ταινίες της Hepburn. Βέβαια και δω οι αστείες καταστάσεις δίνουν και παίρνουν και πρέπει να έχετε επίσης τα αυτιά σας ανοιχτά διότι οι ατάκες των λαμπερών ηθοποιών πέφτουν κατά ριπάς. Σημειώστε το Όσκαρ α' ανδρικού ρόλου που κέρδισε ο Stewart (μάλλον χρωστούμενο για τις προηγούμενες μη-βραβευμένες ερμηνείες του) και το όσκαρ σεναρίου.

Union Pacific

Επειδή έχουμε να κάνουμε με μια ταινία του Cecil B. DeMille, όπως καταλαβαίνετε, η ταινία Union Pacific θα πρέπει να είναι επικών διαστάσεων. Η διάρκειά της είναι 2 ώρες και 15 λεπτά, έχει μεγάλα και εντυπωσιακά σκηνικά, εντυπωσιακές επίσης καταστροφές και στη μέση της ιστορίας μας μια φιλία και ένα ερωτικό τρίγωνο. Η ταινία εξιστορεί τις προσπάθειες κατασκευής του πρώτου σιδηροδρομικού δικτύου που θα ένωναν την Ανατολή με τη Δύση. Διάφοροι οπορτουνιστές όμως αντιτίθονται σ' αυτή την κατασκευή σαμποτάροντας με διάφορους τρόπους το όλο εγχείρημα. Οι δύο πρωταγωνιστές μας είναι παλιοί φίλοι απ' τον πόλεμο, αντίπαλοι σ' αυτήν την ιστορία και ανταγωνιστές για την καρδιά της Barbara Stanwyck. Αν δεν υπήρχε και η τόσο έντονα γελοία απεικόνιση των «κακών» Ινδιάνων, θα μιλούσαμε για μεγάλη ταινία. Βρισκόμαστε όμως στο 1939...

Παρεπιμπτόντως, η ταινία επρόκειτο να διαγωνιστεί στο πρώτο φεστιβάλ των Καννών εκείνη τη χρονιά, κάτι που δεν έγινε εξαιτίας της εισόδου της Γαλλίας στον πόλεμο και της ακύρωσης του Φεστιβάλ. Το 2002 όμως αποφασίστηκε να διαγωνιστούν οι ταινίες που είχαν προγραμματιστεί για το 1939 και δόθηκε αναδρομικά στην ταινία ο Χρυσός Φοίνικας!

The Proud Ones

Η ασχημόφατσα του Robert Ryan κυριαρχεί σ' αυτό το ενδιαφέρον western του 1956. Επηρεασμένο από άλλες επιτυχίες της εποχής, το The Proud Ones θέλει να ασχοληθεί κι αυτό με θέματα φιλίας, προδοσίας, υπεράσπισης του καθήκοντος με φόντο την Άγρια Δύση. Με έναν άγνωστο τυπά όμως στην καρέκλα του σκηνοθέτη, το μόνο που καταφέρνει είναι να φτιάξει άλλη μια ταινία της σειράς, η οποία δεν είναι κακή· απλά είναι συνηθισμένη. Οι ήρωες παρουσιάζονται εγωιστές και στενόμυαλοι με την τεστοστερόνη να ξεχειλίζει. Επίσης, πέρα από τον Ryan και τον θρυλικό Walter Brennan, οι υπόλοιποι χαρακτήρες παίζουν υπερβολικά λες και θα τους δώσουν το όσκαρ. Πάντως, ωραία είναι η έγχρωμη φωτογραφία και ενδιαφέρουσα η ιστορία, που θέλει έναν σερίφη να βρίσκεται αντιμέτωπος με τον νέο ιδιοκτήτη του καζίνο της πόλης και παλιό του αντίπαλο. Και ταυτόχρονα έχει να αντιμετωπίσει α) έναν νεαρό που θέλει να τον εκδικηθεί, επειδή είχε σκοτώσει τον πατέρα του, β) τους πιστολάδες που προσλαμβάνει ο ιδιοκτήτης του καζίνο και γ) την γκόμενά του, που του τα πρήζει για να την κοπανήσουν από κει !

The Blue Dahlia (Η γαλάζια ντάλια)

Λίγα πράγματα βρήκα ενδιαφέροντα στην ταινία The Blue Dahlia του 1946. Παρόλο που η ιστορία και το σενάριο γράφτηκαν από τον Raymond Chandler και η ταινία διαθέτει την παρουσία του Alan Ladd, η ταινία δεν κατάφερε να με κερδίσει. Το στόρι είναι αρκετά περίπλοκο, έτσι όπως τα συνηθίζει ο Chandler (ήταν και υποψήφιος για Όσκαρ πρωτότυπου σεναρίου), αλλά δεν υπάρχει καμία δραματική κορύφωση. Ίσως επειδή η ταινία αναλώνεται κυρίως στο ποιος είναι τελικά ο δολοφόνος (whodunit) και έτσι το σκοτεινό παρελθόν του γκάνγκστερ ιδιοκτήτη του νάιτ-κλαμπ με το όνομα Blue Dahlia σε αφήνει αδιάφορο. Ωραία πάντως, θα μου πείτε, η Veronica Lake. Δεν θα διαφωνήσω σ' αυτό, αλλά στο γεγονός ότι σαν ηθοποιός μου φάνηκε ατάλαντη. Όπως, δυστυχώς, και οι περισσότεροι ηθοποιοί στο εν λόγω έργο.

Λεπτομέρειες ενός σινέ-γκικ: Όταν τον Ιανουάριο του 1947 δολοφονήθηκε η Elizabeth Scott, ο τύπος της απέδωσε το παρατσούκλι The Black Dahlia, επηρεασμένοι φυσικά από τον τίτλο της ταινίας. Χρόνια μετά, ο James Ellroy έγραψε τη δικιά του εκδοχή για τη Μαύρη Ντάλια που ουδεμία σχέση έχουν με το στόρι αυτής της Γαλάζιας Ντάλιας.

Monkey Business

Δεν μιλάμε για την ομώνυμη ταινία των αδελφών Μαρξ. Μιλάμε για την ταινία του 1952 που στα ελληνικά αποδόθηκε ως Ο Βαρνάβας, η Εντβίνα, η μαϊμού και το μπογκομόλετς (!), που ο υπογράφων θεωρεί ότι είναι η καλύτερη κωμωδία του Howard Hawks. Ο Cary Grant υποδύεται τον Βαρνάβα, έναν επιστημόνα που αναζητεί το μπογκομόλετς, δηλαδή το ελιξήριο της νεότητας. Μια... άτακτη όμως μαϊμού-πειραματόζωο θα πειράξει τα δείγματα με αποτέλεσμα ο επιστήμονας και η γυναίκα του, η Ginger Rogers, να πιουν κατά λάθος το ελιξήριο. Τότε όμως είναι που θα αρχίσουν να παλιμπαιδίζουν και να συμπεριφέρονται σαν παιδιά με συνέπεια να βγάλουν στην επιφάνεια τα απωθημένα τους. Με αυτό το τρελό σενάριο ο Howard Hawks επανέρχεται στην screwball κωμωδία, βάζοντας τους πρωταγωνιστές μας να περάσουν από τρελές καταστάσεις μέχρι να καταλήξουν (και πάλι) ο ένας στην αγκαλιά του άλλου. Όλα αυτά σε ένα διασκεδαστικό φιλμ που δεν χρειάζεται βωμολοχίες, χοντράδες, αηδίες και σιχασιές για να είναι αστείο, έτσι όπως ξέρανε να τα φτιάχνουνε πριν χρόνια.

The Ωmega Man

The Ωmega Man: Πρόκειται για την δεύτερη ταινία που γυρίστηκε με βάση το βιβλίο του Richard Matheson I Am Legend το 1971, ξέρετε, σαν αυτό που παίζει και ο Will Smith στις μέρες μας. Η πρώτη μεταφορά έγινε το 1964 με το The Last Man on Earth και τον Vincent Price στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Εδώ έχουμε τον Charlton Heston, οποίος βρήκε τη χαρά του σ' αυτό το έργο: με ένα όπλο ανά χείρας, πυροβολεί ό,τι κινείται. Η ταινία βρωμάει φθήνια από χιλιόμετρα και αναρωτιέμαι πώς έμπλεξε σε τέτοιο έργο ο Χέστον... ο Ίστον ήθελα να πω, τρία μόνο χρόνια μετά την επιτυχία του Πλανήτη των Πιθήκων. Εδώ πάντως οι μολυσμένοι κακοί θυμίζουν αίρεση σατανιστών, τα εφέ είναι, το λιγότερο, αστεία και η... κόκκινη σάλτσα ρέει άφθονη! Μην κάνετε τον κόπο πάντως να τη δείτε. Μόνο αν είστε ο τελευταίος άνθρωπος στη Γη και δεν έχετε τίποτα άλλο να κάνετε!

High Sierra (Ο δραπέτης της Σιέρρα)

Ο πρώτος (ουσιαστικά) πρωταγωνιστικός ρόλος του Bogart στην ταινία High Sierra του 1941 τον καθιερώνει. Ταυτόχρονα καθιερώνεται και ο ρόλος του σκοτεινού αντι-ήρωα στο Χόλιγουντ για τη δεκαετία του '40. Σ' αυτήν την ταινία του σκηνοθέτη Raoul Walsh, ο Bogart υποδύεται έναν άρτι αποφυλακισμένο και αδίστακτο κακοποιό, ο οποίος σχεδιάζει την επόμενή του ληστεία στα θέρετρα της οροσειράς Σιέρρα. Η «δουλειά» όμως δεν θα πάει όπως τη σχεδίασε με συνέπεια να βρεθεί κυνηγημένος πάνω στα βουνά...

Η ταινία είναι λίγο περισσότερο μελοδραματική και συναισθηματική σε κάποια σημεία απ' ό,τι θα θέλαμε, αλλά παρόλο αυτά αποτελεί μια ενδιαφέρουσα δουλειά, ένας πρόδρομος των επόμενων film-noir αριστουργημάτων του Bogart, θα λέγαμε. Σημειώστε ότι το σενάριο της ταινίας γράφτηκε από τον μετέπειτα σκηνοθέτη και καλό του φίλο, τον John Huston. Ύστερα απ' αυτήν την επιτυχία ενώσανε τις δυνάμεις τους και προέκυψε το Γεράκι της Μάλτας. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία...

The Song of Bernadette

Δεν είχα ιδέα για την εν λόγω ταινία παραγωγής 1943. Το μόνο που ήξερα για την The Song of Bernadette ήταν ότι κέρδισε τέσσερα βραβεία Όσκαρ από τα 12 συνολικά που ήταν υποψήφια. Δεν ήξερα ούτε το θέμα της· το οποίο είναι η ιστορία της Bernadette Soubirous, μιας κορασίδας απ' τη Γαλλία που ανακηρύχθηκε Αγία. Κάθομαι λοιπόν να τη δω και φυσικά παθαίνω την πλάκα μου... απ' την βαρεμάρα. Κλασικότατη ταινία της εποχής, η οποία θέλει να είναι επική και βαθυστόχαστη. Και επειδή είμαι άσχετος με την καθολική εκκλησία και σχεδόν αποστρέφομαι τις θρησκευτικές ταινίες, μπορώ να σας πω ότι τα 156 λεπτά δεν πέρασαν και πολύ γρήγορα! Ο Vincent Price έσωζε λίγο την κατάσταση σε ρόλο που του ταίριαζε, ενός αντιπαθούς εισαγγελέα. Και η πρωτοεμφανιζόμενη Jennifer Jones (παρόλο που γενικά μ' αρέσει) εδώ ήταν υπερβολικά, γλυκανάλατα αθώα. Τώρα που το σκέφτομαι, για τους καθολικούς αμερικανούς ήταν φυσικό επακόλουθο να βραβεύσουν αυτήν την ταινία· σκεφτείτε και εμάς (τους Γραικούς) που δεν γινόταν να μην βραβεύσουμε τον Ελ Γκρέκο!

Sunrise: a song of two humans

Αιώνιο είναι τελικά το ζήτημα... Αυτό που λένε άμα δεις καράβι στο βουνό, γυναίκα το 'χει «ανεβάσει»! Εν έτη 1927, ο μεγάλος σκηνοθέτης F.W. Murnau μας δείχνει την ιστορία ενός άντρα, ο οποίος βρίσκεται σαγηνευμένος και παγιδευμένος από τη λαγνεία του για μια γυναίκα της πόλης. Η διαβολογυναίκα (she-devil) τον πείθει να πνίξουν στον ποτάμι τη σύζυγό του και να το σκάσουν για την πόλη! Επειδή όμως αυτός κατά βάθος αγαπάει τη γυναίκα του, δεν θα καταφέρει να εκτελέσει την αποτρόπαια αυτή πράξη. Ταπεινωμένος και βασανισμένος από τις τύψεις θα ανακαλύψει ξανά τον έρωτα για τη γυναίκα του...

Η Αυγή είναι η πρώτη αμερικάνικη παραγωγή του γερμανού Murnau, μια ταινία που πολλοί υποστηρίζουν ότι είναι η καλύτερή του. Το χαρακτηριστικό ύφος του Murnau βρίσκεται και εδώ σε όλο του το μεγαλείο: η εξπρεσιονιστική φωτογραφία, τα δυσανάλογα και εντυπωσιακά —σχεδόν υπερρεαλιστικά— σκηνικά συνθέτουν μια σκοτεινή και βαριά, κατά κύριο λόγο, ταινία. Κέρδισε το πρώτο απ' τα δύο Όσκαρ καλύτερης ταινίας (συγκεκριμένα πήρε το βραβείο Best Unique and Artistic Production) στην πρώτη απονομή βραβείων που δόθηκαν το 1929) ενώ το άλλο πήγε στο Wings. Η πολύ όμορφα σπαρακτική και εύθραστη πρωταγωνίστρια Janet Gaynor κέρδισε το Όσκαρ γυναικείας ερμηνείας. Μπορείτε να τη δείτε στο γιούτιουμπ σε εννιά μέρη.

Our Man In Havana

Στην προ-επαναστατική Κούβα, ένας βρετανός εμποράκος ηλεκτρικών σκούπων στρατολογείται από τις βρετανικές Μυστικές Υπηρεσίες για να τους δίνει όποιες πληροφορίες βρίσκει. Η ανάγκη όμως να ικανοποιήσει την έφηβη κόρη του (δηλαδή να βρει χρήματα για να σπαταλάει) τον αναγκάζει να επινοήσει πράκτορες και να κατασκευάσει πληροφορίες. Και όλα πάνε καλά, μέχρι που οι αναφορές του γίνονται πιστευτές από το γραφείο στο Λονδίνο, η πραγματικότητα μπλέκεται με τα δημιουργήματα της φαντασίας του και η ζωή του αρχίζει να κινδυνεύει... πραγματικά.

Αυτός είναι ο Άνθρωπός μας στην Αβάνα (παραγωγής 1959). Μια ταινία που βασίστηκε στο ομώνυμο (και πάρα πολύ καλό) μυθιστόρημα του Graham Greene. Ο ίδιος ο συγγραφέας ανέλαβε τη συγγραφή του σεναρίου και με τη βοήθεια του πολύ καλού σκηνοθέτη Carol Reed και του φοβερού επιτελείου ηθοποιών (με προεξέχοντα φυσικά τον Alec Guinness) ανάμειξαν με ενδιαφέρον τρόπο το δράμα και την κωμωδία και δημιουργήσαν μια απίστευτη σατιρική ταινία γύρω από τους κατασκόπους και τις μυστικές υπηρεσίες. Σίγουρα αποτελεί μια από τις αρκετά καλές μεταφορές βιβλίων στη μεγάλη οθόνη.

The Andromeda Strain

Ανδρομέδα: αποστολή άκρως απόρρητος ήταν ο ελληνικός τίτλος της ταινίας The Andromeda Strain, παραγωγής 1971. Βασισμένη στο ομώνυμο techno-thriller μυθιστόρημα του Michael Crichton, η ταινία σκηνοθετήθηκε από τον Robert Wise, αποτελώντας απλά την καλύτερη ταινία που προέρχεται από βιβλίο του εν λόγω συγγραφέα μέχρι σήμερα (άλλες δουλειές του τα Jurassic Park, Η σφαίρα, Timeline, Ανατέλλων ήλιος κλπ). Η κλειστοφοβική ατμόσφαιρα, τα καταπληκτικά σκηνικά και κυρίως η επιστημονική προσέγγιση δίνουν στο φιλμ μια αίσθηση ρεαλισμού, ο οποίος συμβάλλει φυσικά στην αύξηση της έντασης και της αγωνίας. Η ιστορία ενός θανατηφόρου μικρο-οργανισμού που ήρθε στη Γη από έναν διαστημικό δορυφόρο (και σκοτώνει στο πιτς-φυτίλι) δεν θα ξαναγυριστεί με τέτοιο τρομακτικά ρεαλιστικό τρόπο.

The Lavender Hill Mob

Ή, αλλιώς, Η συμμορία των εντιμοτάτων. Μια παραγωγή του 1951 από τα βρετανικά Ealing Studios σε σκηνοθεσία του Charles Crichton (που μας έδωσε 37 χρόνια μετά το Ένα ψάρι που το λέγανε Γουάντα) με πρωταγωνιστή τον απαράμιλλο Alec Guinness. Η ιστορία μας εδώ θέλει ένα υπαλληλάκο μιας τράπεζας (ο Guinness) να σχεδιάζει την τέλεια ληστεία. Συστήνει μια μικρή συμμορία από ετερόκλητα μέλη και οργανώνει λεπτομερώς την κάθε λεπτομέρεια. Δεν έχει υπολογίσει όμως τα παιχνίδια της τύχης, τα οποία θα ανατρέψουν κάθε του σχέδιο και θα δώσουν την ευκαιρία στους πρωταγωνιστές μας να μπλέξουν σε απίστευτες και ευτράπελες καταστάσεις! Όπως μαντεύετε, η ταινία χαρακτηρίζεται από το φλεγματικό βρετανικό χιούμορ. Χαριτωμένα ευχάριστη, τα χρόνια που πέρασαν δεν φαίνονται στην ταινία, η οποία σήμερα εννοείται ότι παρακολουθείται —και μάλιστα ευχάριστα.

The Grapes of Wrath (Τα σταφύλια της οργής)

Μετά την επιτυχία της Ταχυδρομικής Άμαξας και πριν αρχίσει να ασχολείται σχεδόν αποκλειστικά με το western και τον John Wayne, o John Ford επιλέχθηκε από τον πολύ-παραγωγό Zanuck για να κινηματογραφήσει το πασίγνωστο και δημοφιλέστατο έργο του John Steinbeck, το The Grapes of Wrath (1940-Τα σταφύλια της οργής). Μέσα σε 45 ημέρες ο Ford είχε τελειώσει την παραγωγή, δημιουργώντας μια ανθρώπινη, δυνατή ταινία. Μπορεί να μην εμβάθυνε —όπως το βιβλίο— στα κοινωνιολογικά ζητήματα, αποτελεί πάντως μια ουμανιστική ταινία που αγγίζει ευαίσθητες χορδές. Ο Ford, ως Ιρλανδός μετανάστης, γνώρισε παρόμοιες καταστάσεις και ένιωσε οικείος με το θέμα του έργου. Ένα έργο που θέλει μια οικογένεια να εκδιώχνεται από τον τόπο της μετά το οικονομικό κραχ και αναγκάζεται να διανύσει τη μισή Αμερική προς αναζήτηση δουλειάς και ενός καλύτερου Αύριου. Ενδιαφέρουσες οι σκηνές στο κοινόβιο με τους τραμπούκους καπιταλιστές να θέλουν να το διαλύσουν. Δύσκολα θέματα σε μια πουριτανική, αριστερο-φοβική Αμερική που σε λίγο θα έμπαινε στον πόλεμο... Όσκαρ σκηνοθεσίας στον Ford και β' γυναικείου ρόλου στη μάνα Jane Darwell.

Hell's Angels

Ο εκατομμυριούχος Howard Hughes (Χάουαρντ Χιουζ), όπως μας έδειξε και ο Martin Scorsese, παθιάστηκε πάρα πολύ με τη δημιουργία της (θρυλικής πια) ταινίας του 1930 Hell's Angels. Η ταινία αφορά τρεις σπουδαστές στην Οξφόρδη, δύο αδέρφια βρετανικής καταγωγής και έναν γερμανό. Το ξέσπασμα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου θα τους χωρίσει. Τα αδέρφια θα γίνουν πιλότοι της RAF και ο φίλος τους θα είναι ο αντίπαλος σε μια αερομαχία με ένα γερμανικό Ζέπελιν. Προς το τέλος της ταινίας, τα αδέρφια συλλαμβάνονται από τους γερμανούς και, αρνούμενοι να μαρτυρήσουν βρετανικά μυστικά, θυσιάζονται για το καλό της πατρίδας.

Η ταινία —ύστερα από τόσα χρόνια— δεν θα έλεγα ότι βλέπεται μόνο για εγκυκλοπαιδικούς σκοπούς. Οι σκηνές αερομαχιών είναι όντως πολύ εντυπωσιακές και οι δραματικές σκηνές στο τέλος της ταινίας είναι επίσης συναισθηματικά δυνατές. Βέβαια, σε πολλά σημεία φαίνεται ότι η ταινία ξεκίνησε ως βωβή αλλά με την έλευση του ήχου αναγκάστηκαν(;) οι ηθοποιοί να πετάνε ατάκες ο ένας στον άλλο για να γεμίσουν το διάλογο, δυστυχώς.

Boomerang!

Δύο χρόνια μετά το σκηνοθετικό του ντεμπούτο, ο Elia Kazan υπογράφει μέσα στο 1947 τρεις ταινίες! Μπορεί η καθαρά χολιγουντιανή Συμφωνία Κυρίων να του απέφερε το πρώτο του Όσκαρ σκηνοθεσίας και να κέρδισε το Όσκαρ καλύτερης ταινίας, η ταινία Boomerang! όμως είναι αυτή που ξεχώρισα εγώ (μπορείτε να τη βρείτε με δύο ελληνικούς τίτλους: Ο Ένας ήταν Προδότης/Το Μεγάλο Κατηγορώ). Βασισμένη σε αληθινή ιστορία, γυρισμένη σε φυσικούς χώρους και έχοντας ένα ημι-ντοκυμενταρίστικο ύφος, η ταινία ξεκινάει με τη σκηνή-σοκ της δολοφονίας ενός ιερέα σε μια μικρή πόλη της Αμερικής. Η μικρή κοινωνία συγκλονίζεται και ζητάει από τους υπεύθυνους (αστυνομία, εισαγγελέα, πολιτικούς) να βρουν τον ένοχο πάσει θυσία. Καθώς ο καιρός περνάει και ο ένοχος δεν μπορεί να βρεθεί, αρχίζουν οι πολιτικοί να αντιμετωπίζουν προβλήματα από τους πολίτες οπότε για να λυθεί το όλο ζήτημα συλλαμβάνεται ένας αθώος. Στη δίκη που ακολουθεί, ο εισαγγελέας αντί να κάνει απλά τη δουλειά του, ακολουθεί το ένστικτό του και αποδεικνύει με στοιχεία την αθωότητα του κατηγορουμένου. Η ταινία διαθέτει μερικές πολύ καλές σκηνές, όπως το παρολίγον λιντσάρισμα του κατηγορουμένου και τις σκηνές ανάκρισης στο κρατητήριο, για να αναφέρω μερικές.

It Came from Outer Space

Αυτή είναι μια κλασική ταινία sci-fi της δεκαετίας του '50. Φθηνά εφέ, άγνωστοι ηθοποιοί, κακάσχημοι εξωγήινοι... τι άλλο θέλετε για να χαβαλεδιάσετε; Ως και το διαστημόπλοιο φαντάζει σαν μια τεράστια... ντισκομπάλα. Το It Came from Outer Space γυρίστηκε από τον Jack Arnold το 1953 (ο οποίος μας έδωσε λίγα χρόνια αργότερα το καλύτερο Άνθρωπος που Ζάρωνε) από μια ιστορία που έγραψε ο Ray Bradbury ειδικά για την ταινία. Όπως και το προγενέστερό του, το Όταν η Γη Σταματήσει, έτσι και εδώ οι εξωγήινοι δεν έχουν μοχθηρούς σκοπούς. Ίσως αυτές να είναι και οι μοναδικές ταινίες της εποχής που είδαν το όλο θέμα από αυτή τη σκοπιά. Στην συγκεκριμένη περίπτωση, τα κύρια χαρακτηριστικά της ταινίας είναι πάλι ο φόβος για το άγνωστο και η μη αποδοχή του διαφορετικού, κάτι που δεν φαίνεται να έχει αλλάξει στον κόσμο μας σήμερα, 50+ χρόνια μετά.

Gilda (Γκίλντα)

Για την πασίγνωστη ταινία Gilda (στα ελληνικά αποδόθηκε... Τζίλντα αντί για Γκίλντα, όπως είναι το σωστό) φαντάζομαι ότι δεν χρειάζεστε τα δικά μου σχόλια. Να πω την αμαρτία μου, εγώ την είδα ολόκληρη για πρώτη φορά πριν λίγες μέρες. Και, κανονικά, θα λέγαμε ότι η ταινία δεν είναι και η καλύτερη που θα μπορούσε να γίνει. Η υπόθεση είναι αρκετά μπερδεμένη και το θέμα του Πολέμου αγγίζεται... επιφανειακά, ειδικά η όλη φάση με το αφεντικό του καζίνου δεν μας κίνησε καθόλου το ενδιαφέρον. Έχει πολλά κουραστικά σημεία, μια voice-over αφήγηση που θα μπορούσε να λείπει και γενικά θα μπορούσε να είναι μια ακόμα αδιάφορη ταινία, αν δεν είχε αυτή την πρωταγωνίστρια. Για τη Rita Hayworth και μόνο μπορώ να πω ότι όχι μόνο έκατσα να δω την ταινία, αλλά την απόλαυσα και στο τέλος. Ο αισθησιασμός που αναδύει αυτή η γυναίκα είναι απίστευτος. Και, φυσικά, για τη σκηνή με το γάντι, τι άλλο να προσθέσω εγώ ο ταπεινός! Ο ορισμός της κλασικής ταινίας.

The Lost Weekend (Χαμένο Σαββατοκύριακο)

Μετά την επιτυχία της ταινίας Double Indemnity, ο Billy Wilder είχε την άνεση να γυρίσει όποια ταινία ήθελε. Και η επόμενη ταινία του ήταν το 1945 το The Lost Weekend, η πρώτη σοβαρή, χολιγουντιανή ματιά στο πρόβλημα του αλκοολισμού.

Ο Ray Milland δίνει ρεσιτάλ ερμηνείας υποδυόμενος έναν επίδοξο συγγραφέα, ο οποίος πιστεύει ότι με το αλκοόλ γίνεται πιο δημιουργικός. Στην πραγματικότητα, ο ήρωας μας δεν μπορεί να αντέξει το συγγραφικό μπλοκάρισμα και επιδίδεται σε απίστευτη κατανάλωση ουισκιού με σκοπό να... ξεμπλοκάρει. Στο ομώνυμο βιβλίο όμως του Charles R. Jackson —στο οποίο βασίστηκε η ταινία— ο ήρωας μας έγινε αλκοολικός επειδή δεν μπορούσε να παραδεχτεί την ομοφυλοφιλία του· ένα θέμα που, όπως καταλαβαίνετε, αφαιρέθηκε (σχεδόν) ολοκληρωτικά απ' την ταινία. Ο Wilder απ' την πλευρά του χρησιμοποιεί υπερβολικά κοντινά πλάνα (close-ups) για να τονίσει τον ξεπεσμό του πρωταγωνιστή, πολλές σκηνές της Νέας Υόρκης σε ντοκιμαντερίστικο και εξπρεσσιονιστικό στυλ, δημιουργώντας μια δυνατή, ρεαλιστική ταινία. Δικαίως η ταινία απέσπασε τα βραβεία Όσκαρ καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας, σεναρίου και α' ανδρικού ρόλου και μοιράστηκε (αναδρομικά) το Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες με μπόλικες άλλες.

La Jetée

Δηλαδή: η αποβάθρα. Πρόκειται για τη μικρού μήκους ταινία του Γάλλου Chris Marker, η οποία αποτέλεσε τη βάση για τη δημιουργία του Terry Gilliam, τους 12 Πίθηκους. Το στόρι είναι περίπου το ίδιο. Βρισκόμαστε σε μια μελλοντική εποχή όπου το Παρίσι (και ο υπόλοιπος κόσμος) έχει καταστραφεί και οι άνθρωποι ζούνε κάτω απ' τη γη. Ξεκινάνε κάποια στιγμή πειράματα με το ταξίδι στο χρόνο για να δούνε πώς θα είναι το μέλλον της Γης! Για πειραματόζωο, διαλέγουν έναν κύριο που έχει μια έντονη εικόνα από το παρελθόν του σε μια αποβάθρα αεροδρομίου...

Το αξιοσημείωτο σ' αυτήν την ταινία του 1962 είναι το γεγονός ότι αποτελεί μια συρραφή φωτογραφιών, οι οποίες με τη βοήθεια του αφηγητή και κάποιων background ήχων σού δίνουν την αίσθηση της κινηματογραφικής ταινίας. Δηλαδή δεν υπάρχει καθόλου κινούμενη εικόνα (χμ, εκτός από 2-3 δευτερόλεπτα σε ένα ενδιαφέρων σημείο της ταινίας). Κάτι σαν φωτο-ρομάντζο... Θα μου πείτε, είναι πιο εύκολο να δείξεις εικόνες του κατεστραμένου Παρισιού δείχνοντας απλά εικόνες του Β' Παγκοσμίου Πολέμου! Όπως και να 'χει, η ιστορία είναι ιδιοφυής και το όλο πείραμα, τελικά, είναι ενδιαφέρον. Δείτε εδώ ολόκληρη την ταινία (με αγγλόφωνο αφηγητή).

Les Diaboliques (Οι διαβολογυναίκες)

Θέλετε μυστήριο, αγωνία, γερές δόσεις θρίλερ, film-noir ή ολίγην από τρόμο; Τότε δοκιμάστε την ταινία του Henri-Georges Clouzot Les Diaboliques! Τι ταινιάρα!

Από ένα μυθιστόρημα του συγγραφικού διδύμου Μπουαλό και Ναρσεζάκ, ο Γάλλος μάστορας της αγωνίας Κλουζό έφτιαξε μια ταινία το 1955 που μνημονεύεται δικαίως μέχρι και σήμερα. Λέγεται ότι μόλις την είδε ο Άλφρεντ Χίτσκοκ ζήτησε από τους συγγραφείς να του γράψουν μια καινούρια ιστορία, αποκλειστικά γι'αυτόν. Η ιστορία ήταν το D'Entre des Morts, απ' την οποία προέκυψε ο Δεσμώτης του Ιλίγγου. Ιδιαίτερη μνεία και στο πρωταγωνιστικό δίδυμο των Simone Signoret (η ψυχρή εκτελέστρια) και Vera Clouzot (η σύζυγος του σκηνοθέτη στο ρόλο της καταπιεσμένης, ασθενικής και ευαίσθητης γυναίκας). Η ταινία απέκτησε ακόμα μεγαλύτερη δημοσιότητα από τον τύπο πέντε χρόνια μετά την προβολή της, εξαιτίας του αιφνίδιου θανάτου της Vera Clouzot από καρδιά στα 47 της χρόνια, με παρόμοιο δηλαδή τρόπο που πέθανε ο χαρακτήρας της στην ταινία!

Και, φυσικά, ξεχάστε το αμερικάνικο ριμέικ με τις Sharon Stone και Isabelle Adjani!

The Postman Always Rings Twice

Η πρώτη αμερικάνικη (και δεύτερη μετά το Ossessione του Βισκόντι) μεταφορά του ομώνυμου βιβλίου του James Cain είναι ένα κλασικό έργο της δεκαετίας του '40. Η ταινία The Postman Always Ring Twice, που πρωτοπροβλήθηκε το 1946, είναι μια βρώμικη, σκοτεινή ιστορία δύο παράνομων εραστών, οι οποίοι σχεδιάζουν να δολοφονήσουν τον άντρα της μοιραίας γυναίκας για να αρπάξουν τη διαθήκη του και να ζήσουν ελεύθεροι τον έρωτά τους. Μόνο που τα πλάνα τους δεν έρχονται όπως τα σχεδίασαν...

Εκπληκτικό φιλμ-νουάρ, η ταινία παραμένει φρέσκια μέχρι και σήμερα, διαθέτει ένα από τα γοητευτικότερα ζευγάρια του σελιλόιντ, την καυτή Lana Turner και τον διαρκώς οργισμένο John Garfield. Βέβαια, το όνομα του ρόλου της (ελληνικής καταγωγής) πρωταγωνίστριας Παπαδάκης άλλαξε στο σενάριο για χάρη του περισσότερο αμερικάνικα εύηχου Smith και οι σεξουαλικές αναφορές είναι ιδιαιτέρως μειωμένες λόγω της λογοκρισίας της εποχής. Παρά ταύτα, περιέχει μερικές φοβερές σκηνές, όπως η αρχική εμφάνιση της Κόρα με το μπαλάκι του τένις φορώντας το λιτό, λευκό ρουχαλάκι της και η σκηνή στο αμάξι με το μπουκάλι... Αναζητήστε την!