Where the Sidewalk Ends (Κηλίδες στο πεζοδρόμιο)

Πέμπτη επαγγελματική συνεργασία του ζευγαριού Dana Andrews και Gene Tierney αλλά η τρίτη που αποτελούν και οι δύο το πρωταγωνιστικό ζευγάρι. Στην σκηνοθεσία βρίσκουμε τον Otto Preminger, ολοκληρώνοντας έτσι το δημιουργικό τρίο που είχαμε και στη Laura.

Η ταινία Where the Sidewalk Ends είναι ένα αστυνομικό δράμα, ένα φιλμ-νουάρ με πρωταγωνιστή έναν σκληροτράχηλο αστυνομικό, που είχε πατέρα κακοποιό και πλέον μισεί οποιοδήποτε κακοποιό στοιχείο. Ο δύσκολος χαρακτήρας του τον βάζει συνέχεια σε μπελάδες. Στην προσπάθειά του να ανακρίνει έναν ύποπτο, θα τον σκοτώσει κατά λάθος. Θα προσπαθήσει να καλύψει το συμβάν πετώντας το πτώμα στο ποτάμι. Μετά θα γνωρίσει τη γυναίκα του θύματος και θα την ερωτευτεί. Αλλά τα προβλήματα δεν τελειώνουν καθώς η υπόθεση θα περιπλακεί με μια άλλη ενός γνωστού εγκληματία αλλά θα συλληφθεί ο πατέρας της κοπελιάς ως υπαίτιος της εξαφάνισης/φόνου του θύματος και κάπου εκεί ο πρωταγωνιστής μας θα αρχίσει να αμφιταλαντεύεται σχετικά με το τι πρέπει να κάνει. Να πει την αλήθεια και να μπει στη φυλακή ή να τα πάρει όλα σβάρνα μέχρι να συλλάβει/σκοτώσει τους αληθινούς κακοποιούς;

Από τα αρχικά credits της ταινίας, γραμμένα στο πεζοδρόμιο με κιμωλία, καταλαβαίνεις ότι η ταινία δεν θα είναι τυχαία. Και έτσι ακριβώς συμβαίνει. Παρακολουθούμε μία απ' τις πρώτες ταινίες στην οποία παρουσιάζεται ένα πιο ρεαλιστικό πρόσωπο για τους εκπροσώπους του νόμου. Κυρίως, η ταινία μάς παρουσιάζει έναν μοναχικό άνθρωπο που έβαλε στόχο ζωής να αντιμετωπίσειει τον υπόκοσμο αλλά έρχεται επίσης και σε κόντρα με τους ίδιους τους συναδέλφους του λόγω της τακτικής του. Ακολουθεί τους δικούς του —όχι και τόσο ηθικούς— κανόνες. Κάτι σχετικό θα δούμε καλύτερα και στο Detective Story του Wyler την επόμενη χρονιά. Παρά ταύτα, η παρούσα ταινία ανήκει —για τον υπογράφοντα— μέσα στις πέντε καλύτερες του Preminger. Καλά, αν αναλογιστούμε ότι στις τρεις πρώτες βάζουμε την Λάουρα, την Ανατομία ενός εγκλήματος και τη Θύελλα στη Γουάσινγκτον, τότε παίζει για τις θέσεις 4-5!

L’ aile ou la cuisse (Τι θα πάρετε... στήθος ή μπούτι;)

Πρώην οπερατέρ του Κλωντ Σαμπρόλ τη δεκαετία του ’60, ο Claude Zidi μεταπηδά στη σκηνοθεσία τη δεκαετία του ’70 και μας παραδίδει στη συνέχεια, ως επί τω πλείστον, μετριότατες ταινίες. Η ταινία Τι θα πάρετε... στήθος ή μπούτι; ξεκινάει ελπιδοφόρα με τον εθνικό κωμικό της Γαλλίας Louis de Funès να είναι ντυμένος καλόγρια και να πηγαίνει ινκόγκνιτο σε ένα εστιατόριο με σκοπό να γράψει κριτική στο πασίγνωστο βιβλίο του. Η αρχή υπόσχεται γέλιο. Η συνέχεια όμως είναι αρκετά τυπική, προβλέψιμη και δυστυχώς σχεδόν καθόλου αστεία. Ο Funès κάνει άπειρες γκριμάτσες και προσπαθεί να βγάλει γέλιο αλλά δεν τον βοηθάει καθόλου το ίδιο το έργο και καταντάει κουραστικός. Λίγο ενδιαφέρον έχει το στοιχείο της βιομηχανοποίησης του φαγητού και της κριτικής για μεταλλαγμένα προϊόντα, εν έτη 1976 παρακαλώ. Εν τέλει, μην τη δείτε αλλά, πάλι, δείτε την μόνο και μόνο για να σας ανοίξει την όρεξη για καλό γαλλικό φαγητό και κρασί.

Κουτσομπολιό: τον γιο του Funes υποδύεται ο γάλλος κωμικός Coluche, ο οποίος το '81 έβαλε υποψηφιότητα για πρόεδρος της Γαλλίας και πέθανε νωρίς το 1986 μόλις 41 χρονών από μοτοσυκλετιστικό ατύχημα, εννιά μήνες μετά το ρεκόρ Γκίνες που έκανε τρέχοντας με 252,087 χλμ/ώρα με μία Yamaha 750cc στην πίστα της Νάρντο στην Ιταλία.

The Dirty Dozen (Και οι δώδεκα ήταν καθάρματα)

Μια ταινία που μας είχε... ξεφύγει αλλά την θυμηθήκαμε από τις Κόρες του Τσα αλλά και εξαιτίας της προφανής ομοιότητας με τους Μπάσταρδους του Ταραντίνου που θα δούμε σε λίγο καιρό. Η ταινία Και οι δώδεκα ήταν καθάρματα είναι κατά κύριο λόγο μια διασκεδαστική ταινία με θέμα το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο με ήρωες... δώδεκα αντι-ήρωες συν έναν λοχία πιο κάθαρμα κι απ' τους ίδιους. Κάτω από την κωμική επιφάνεια όμως υποβόσκει το αληθινό πρόσωπο του πολέμου: ματαιότητα, φρίκη, σαδισμός.

Σούπερ αντρικό καστ με τον Lee Marvin ως πρωταγωνιστή να ξεχωρίζει στην πιο χαρακτηριστική ταινία ολόκληρης της φιλμογραφίας του. Αν και λέγεται ότι η ταινία δεν του άρεσε και το 1980 συμμετείχε στους 4 της ηρωικής ταξιαρχίας του Σάμιουελ Φούλερ που ήταν πιο κοντά στις δικές του εμπειρίες από τον πόλεμο. Μαζί με τον Marvin, άλλοι τέσσερις ηθοποιοί είχαν συμμετάσχει στον πόλεμο: οι Telly Savalas και Charles Bronson στο Στρατό Ξηράς, ο Ernest Borgnine στο Ναυτικό και ο Clint Walker στην Αεροπορία. Ο Sutherland μπήκε τελευταία στιγμή στο έργο αλλά η ερμηνεία του στη σκηνή που κάνει την επιθεώρηση ως Στρατηγός ήταν αυτή που τον βοήθησε να πάρει το ρόλο στο MASH που θα του εκτόξευε τελικά την καριέρα του. Πάντως, στην αρχική σκηνή που συναντιέται ο Marvin με τον Robert Ryan και ανταλλάσουν φαρμακερά βλέμματα, μοιάζουν λες και λέει ο ένας στον άλλο «και εσύ εδώ;», καθώς ένα χρόνο πριν είχαν ξανασυνεργαστεί στους Επαγγελματίες, άλλη μια ταινία με θέμα τη δημιουργία ομάδας για ειδική αποστολή. Αν αναρωτιέστε επίσης γιατί ο 12ος σκοτώθηκε νωρίς-νωρίς με το αλεξίπτωτο, ο λόγος είναι ότι τον «σκότωσε» έντεχνα εκτός σκηνής ο σκηνοθέτης Robert Aldrich επειδή ο ατζέντης του ηθοποιού ζήτησε περισσότερα λεφτά! Τέλος, η ταινία πέρα από την εμπορική της επιτυχία μάζεψε ένα όσκαρ για τα ηχητικά εφέ και τρεις υποψηφιότητες για ήχο, μοντάζ αλλά και β' ανδρικού ρόλου για την ερμηνεία του Κασαβέτη.

Pulp (Βήματα στο άγνωστο)

Επιστροφή από διακοπές. Και τι διαβάζει συνήθως ο κόσμος στα μπάνια του; Διαβάζει άρλεκιν, αστυνομικά, περιπέτειες, δηλαδή τη γνωστή πλέον σε όλους pulp λογοτεχνία. Και με την επιστροφή μας, λοιπόν, είπαμε να δούμε μία... ανάλογου περιεχομένου ταινία. Την περίεργη, νεο-νουάρ περιπέτεια ενός συγγραφέα τέτοιων αναγνωσμάτων. Πάρτε για παράδειγμα έναν από τους τίτλους των τάχα βιβλίων του: My Gun Is Long! Δέχεται την πρόσκληση ενός παλιού, διάσημου ηθοποιού και πηγαίνει ως τη Μάλτα για να γράψει τη βιογραφία του. Εκεί συμβαίνουν διάφορα περίεργα, πτώματα πέφτουν μπροστά στα πόδια του και εξαφανίζονται και ένα μυστήριο καλείται να λύσει στην αληθινή ζωή ο συγγραφέας, πριν βρεθεί ο ίδιος νεκρός.

Ένα χρόνο μετά το πετυχημένο Συλλάβετε τον Κάρτερ, ο σκηνοθέτης Mike Hodges ξανασυνεργάζεται με τον Michael Caine και το αποτέλεσμα είναι η ταινία Pulp. Μια ταινία με νεο-νουάρ περιτύλιγμα αλλά ανελέητο σατιρικό περιεχόμενο. Η σοβαροφάνεια όλων των χαρακτήρων, οι καλά στημένες κωμικές σφήνες και τα κλεισίματα του ματιού, που μας κάνει ο σκηνοθέτης με διάφορες σινεφίλ και μη αναφορές, προσθέτουν επιπλέον πόντους στο τελικό αποτέλεσμα. Τελικά είδαμε μια περισσότερο διασκεδαστική ταινία παρά μια αστυνομική περιπέτεια. Η τελευταία καλή ταινία του σκηνοθέτη για πάρα πολλά χρόνια, μέχρι τον Κρουπιέρη δηλαδή.

Oktyabr (Οκτώβρης)

Μαθήματα επαναστατικής ιστορίας από την κάμερα του κυρίου Σεργκέι Αϊζενστάιν. Για να γιορτάσουν τα δέκα χρόνια από την Οκτωβριανή επανάσταση, αποφάσισαν να κινηματογραφήσουν, όσο δυνατόν πιστότερα, τα γεγονότα που έλαβαν χώρα τότε. Η σεναριακή πλοκή βασίστηκε, μεταξύ άλλων, και στο διάσημο βιβλίο «Οι δέκα μέρες που συγκλόνησαν τον κόσμο» του αμερικανού John Reed. Η ταινία Οκτώβρης, που κυκλοφόρησε το Γενάρη του 1928, δεν είχε εν τέλη την ίδια απήχηση στο εξωτερικό, συγκριτικά πάντα με την επιτυχία του Θωρηκτού Ποτέμκιν. Οι ίδιοι οι συμπατριώτες του επίσης τον κατηγόρησαν ότι είναι ένα δύσκολο έργο για να το παρακολουθήσει όλος ο κόσμος. Ο σκηνοθέτης παρουσίασε την ιστορία με μια σχεδόν ντοκυμαντερίστικη γραφή, προσπαθώντας να αναπαραστήσει όσο πιο ρεαλιστικά μπορούσε τα γεγονότα. Πού να ήξερε ότι ύστερα από πολλά χρόνια θα έπαιρναν αποσπάσματα της ταινίας του και θα τα παρουσιάζαν (χωρίς να ξέρουν) ως πραγματικές εικόνες από την επανάσταση. Αλλά ο Αϊζενστάιν επίσης προσπάθησε να εξελίξει και τη θεωρία του πάνω στο ιδεολογικό μοντάζ και αυτό ήταν που δεν κατάλαβαν οι ανώτεροι του τότε. Αυτός είναι ίσως ο σημαντικότερος λόγος για να δείτε την ταινία σήμερα. Να την παρακολουθήσετε ως μία ιστορία επικών διαστάσεων από έναν μεγάλο δημιουργό. Ή ως ένα μάθημα κινηματογραφικής ιστορίας.

The Fugitive (Ο σταυρός του μαρτυρίου)

Σε μια φανταστική χώρα της Κεντρικής Αμερικής, οι ιερείς διώκονται και εκτελούνται από το στρατιωτικό καθεστώς που κυβερνάει τη χώρα. Ο τελευταίος που έχει απομείνει δεν σκοπεύει να φύγει και προσπαθεί να επαναλειτουργήσει την εκκλησία του. Όμως οι στρατιωτικοί τον κυνηγάνε και αναγκάζεται να γίνει φυγάς.

Αυτή είναι σε γενικές γραμμές η ιστορία της ταινίας The Fugitive. Βασισμένη στο βιβλίο "The Power and the Glory" του Graham Greene («Η δύναμη και η δόξα», εκδόσεις Ζαχαρόπουλος), η ταινία σκηνοθετήθηκε από τον John Ford και δεν έχει καμία σχέση με όσα είχε κάνει μέχρι τότε ο δημιουργός. Δεν πρόκειται ούτε για περιπέτεια ούτε για ταινία δράσης. Είναι μια ταινία με έντονο θρησκευτικό στοιχείο και πολλούς συμβολισμούς (εξ ου και ο ελληνικός τίτλος «Ο σταυρός του μαρτυρίου»), με αργή εξέλιξη της πλοκής, για να μην πω κουραστική. Όμορφη ασπρόμαυρη φωτογραφία από τον διάσημο μεξικανό φωτογράφο Gabriel Figueroa, που στην σχεδόν πενηντάχρονη καριέρα του φωτογράφησε πάνω από 200 ταινίες. Μεταξύ αυτών και τις περισσότερες του Λούις Μπουνιουέλ.

The Long, Hot Summer (Πόθοι στην κάψα του καλοκαιριού)

Βασισμένη στις ιστορίες του βιβλίου "The Hamlet" (αν το βρείτε στα ελληνικά ως Το χωριουδάκι από τις εκδόσεις Δελφίνι, πείτε και μας) του William Faulkner, η ταινία The Long, Hot Summer ασχολείται με άλλη μια μεγάλη οικογένεια του αμερικανικού νότου που παρά τον πλούτο της έχει μόνο προβλήματα: αποξενωμένα παιδιά από τον πατέρα τους που τα βλέπει περισσότερο ως... επενδύσεις. Ο Paul Newman είναι ένας νεαρός περιπλανώμενος με φήμη πυρομανή που θα μπει στη δούλεψη του μεγαλο-κτηματία Orson Welles. Η αφοσίωσή του όμως και η εργατικότητα μαζί με ολίγη πονηριά θα τον ανταμείξουν. Ο πατέρας απ'την άλλη πιέζει την κόρη του να παντρευτεί για να αποκτήσει διαδόχους. Και ο μεγάλος γιος βλέπει σιγά-σιγά να χάνει τα κεκτημένα του από την επιρροή που έχει ο Newman πάνω στον πατέρα του.

Τελικά, ο σκηνοθέτης Martin Ritt είναι εγγύηση. Και αυτή η ταινία είναι όμορφα σκηνοθετημένη, εννοώντας ότι δεν μοιάζει σαν κινηματογραφημένο βιβλίο. Οι ερμηνείες είναι σε ανεβασμένο επίπεδο με τον κύριο Newman να κερδίζει το βραβείο καλύτερης ανδρικής ερμηνείας στο φεστιβάλ των Καννών το 1958. Παρατηρήστε την ψεύτικη μύτη που φοράει ο Orson Welles και σημειώστε ότι αυτή η ταινία αποτέλεσε την πρώτη συνεργασία του μόλις παντρεμένου ζευγαριού Newman-Woodward, ενός γάμου που διήρκησε για 50 χρόνια, μέχρι το θάνατο του Newman δηλαδή. Και ένα τελευταίο ενδιαφέρον στοιχείο είναι το ότι την ίδια χρονιά ο Newman έπαιξε σε δύο δράματα για οικογένειες του Νότου, αυτή και τη Λυσσασμένη γάτα δηλαδή.

Bite the Bullet (Οι αλύγιστοι)

Ένας ιππικός αγώνας-μαραθώνιος 700 μιλίων και πολλών ημερών είναι το θέμα της ταινίας που γύρισε ο παλαίμαχος το 1975 Richard Brooks. Ένας αγώνας εξουθενωτικός τόσο για τους ανθρώπους όσο και για τα ζώα. Μέσα από φαράγγια, ερήμους, έχοντας επιπλέον αντιπάλους την αδυσώπητη φύση αλλά και κακοποιούς που κρύβονται στις ερημιές. Στο παρελθόν, οι στρατιώτες εγχειρίζονταν χωρίς φάρμακα και τους δίνουνε μια σφαίρα να δαγκώσουν για να αντέξουν τον πόνο. Η έκφραση μετά πήρε την έννοια να αποδεχτείς μια δύσκολη κατάσταση και να συνεχίσεις παρά τις δυσκολίες και τα όποια προβλήματα. Βάλε το κεφάλι κάτω και προχώρα. Κάπως έτσι, ο τίτλος της ταινίας Bite the Bullet αφορά όλους τους διαγωνιζόμενους που δεν λένε να σταματήσουν με τίποτα τον αγώνα. Ο φιλόζωος Gene Hackman αναγκάζεται να συμμετάσχει έχοντας άλλους έξι αντιπάλους να αντιμετωπίσει. Και το κάνει με τον πιο χαλαρό τρόπο, προσπαθώντας να εξοικονομήσει δυνάμεις, να φροντίσει το άλογό του αλλά και τους συναθλητές του. Καθώς προχωράει η ταινία, μέσα από τις αντιξοότητες και τις περιπέτειες γνωρίζουμε καλύτερα όλους τους διαγωνιζομένους και βλέπουμε το ποιόν του καθενός. Διαφορετικό γουέστερν, που την εποχή του πέρασε αδιάφορο. Μια ταινία που σήμερα βλέπεται όμως παραπάνω από ευχάριστα, αν προσθέσετε και το ενδιαφέρον καστ (James Coburn, Ben Johnson μεταξύ άλλων) και την πανέμορφη φωτογραφία.

Un condamné à mort s'est échappé ou Le vent souffle où il veut

Πολύ λίγα πράματα έχω να πω για την ταινία του Robert Bresson παραγωγής 1956 που έχει έναν από τους πιο μεγάλους τίτλους που έχουμε δει ποτέ. Δηλαδή, τι λίγα πράματα, μόνο μία λέξη. Αριστούργημα. Δύσκολη ταινία, για απαιτητικό, σινεφίλ κοινό, το οποίο πρέπει να έχει καθαρό κεφάλι για να την παρακολουθήσει, αλλιώς θα χάσει όλη τη μαγεία. Όχι η συνηθισμένη ταινία φυλακών που περιμένετε να δείτε.

Στα ελληνικά πρωτοτιτλοφορήθηκε ως Ένας καταδικασμένος σε θάνατο δραπέτευσε και αργότερα με το πιο λακωνικό και ευκολομνημόνευτο Απόδραση μελλοθάνατων. Όσοι δεν είχαν καταλάβει το 1951 τον καλλιτεχνικό δρόμο που πήρε ο Μπρεσόν με το Ημερολόγιο ενός μοναχού, με αυτήν την ταινία το κατάλαβαν πλέον και με το παραπάνω. Βραβείο σκηνοθεσίας στο φεστιβάλ των Καννών.

Things to Come (Η μέλλουσα ζωή)

Το βιβλίο του H. G. Wells The Shape of Things to Come θέλησαν να μεταφέρουν οι Βρετανοί στη μεγάλη οθόνη. Για το λόγο αυτό προσέλαβαν τον William Cameron Menzies, έναν διάσημο σκηνογράφο, σκηνοθέτη, παραγωγό, τα πάντα όλα, με εξαιρετική δουλειά (στον τομέα των σκηνικών) από την εποχή του βωβού. Το σκηνικά του Κλέφτη της Βαγδάτης, για παράδειγμα, αρκούν για διαπιστευτήρια. Έτσι ο κύριος ήταν ό,τι πρέπει για τη μελλοντολογική ταινία Things to Come, με τον συγγραφέα να επιμελείται ο ίδιος το σενάριο. Μια κατά βάθος ουμανιστική, αντιπολεμική ταινία που ξεκινάει από την εποχή της το 1936, προφητεύει με μικρή απόκλιση την έναρξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου το 1940 (μόλις κάτι μήνες αργότερα απ' το κανονικό) και διανύει εκατό χρόνια για να φτάσει στο... μελλοντικό 2036 όπου οι άνθρωποι προσπαθούν να πάνε... στο φεγγάρι. Εδώ άργησε λίγο ο συγγραφέας. Και σ' αυτό φταίει ο πόλεμος που διήρκησε 40 σχεδόν χρόνια, κατασπατάλησε όλους τους ενεργειακούς πόρους και οδήγησε τον πλανήτη σε ένα νέο μεσαίωνα. Ευτυχώς όμως υπήρχε μια μυστική οργάνωση επιστημόνων που προσπάθησαν να σταματήσουν τον πόλεμο και να οδηγήσουν την ανθρωπότητα εκεί που της αξίζει, όπως και το έκαναν άλλωστε, παρά τις αντιδράσεις και τα στενά μυαλά.

Ταινία που βλέπεται πλέον για ιστορικούς, σινε-εγκυκλοπαιδικούς και «νοστραδαμιακούς» λόγους, καθώς δύσκολα αγγίζει το σημερινό κοινό. Θα ήθελε να είναι κάτι σαν το Metropolis του Λανγκ αλλά δεν το αγγίζει ούτε κατά διάννοια. Γραφικές, υπερβολικές ερμηνείες και σε πολλά σημεία η ταινία θυμίζει το «βουβό παρελθόν» του σκηνοθέτη. Αν ήταν όλη η ταινία βωβή, πάει κι έρχεται. Έλα όμως που ήθελε ο Wells να προσθέσει και τα κείμενά του... Για να εξηγούμαστε, πάντως, η ταινία δεν είναι κακή. Λίγο αρχαϊκή.

San Quentin (Η εξέγερσις)

Άλλη μια κοινωνική ταινία της Warner από τη δεκαετία του '30 με θέμα τους απόκληρους της ζωής. Και άλλη μια ταινία της Warner με τους κλασικούς πρωταγωνιστές για τέτοιες ταινίες: ο καλός Pat O'Brien, ο κακός Humphrey Bogart και η όμορφη Ann Sheridan. Αυτή τη φορά μπαίνουμε στο εσωτερικό της φυλακής San Quentin και παίρνουμε μια γεύση όχι τόσο από τις συνθήκες διαβίωσης, αλλά από τη συμπεριφορά των δεσμοφυλάκων απέναντι στους φυλακισμένους. Εκεί θα αναλάβει το διευθυντικό πόστο ο στρατιωτικός εκπαιδευτής O'Brien και θα προσπαθήσει να τους αναμορφώσει με μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση. Ένας από τους κρατούμενους θα είναι ο Bogey, αδελφός της Sheridan, την οποία κορτάρει ο εκπαιδευτής. Ο τελευταίος θα δείξει τα προσόντα του πολύ νωρίς και θα ξεχωρίσει ποιοι είναι πραγματικά αυτοί που μπορούν να αναμορφωθούν και ποιοι είναι... καμένοι. Η μαγκιά όμως δίνει και παίρνει μέσα στη φυλακή και το όνειρο της απόδρασης ποτέ δεν πεθαίνει. Ο Bogey θα μπλέξει και αποτέλεσμα μόνο καλό δεν θα είναι.

Φυσικά, η ταινία δεν έχει κάτι να πει στις σημερινές γενιές με τις τόσες παρόμοιες ταινίες που έχουν δει. Η γραφή είναι όντως αρκετά απλοϊκή και η ιστορία φαντάζει γραφική. Παρά ταύτα, αυτό το μικρής διάρκειας b-movie αξίζει για την παρουσία του Bogey, ο οποίος συνέχισε να εμφανίζεται σε τυποποιημένους δεύτερους ρόλους κακών και περιθωριακών για αρκετά χρόνια, μέχρι να έρθει δηλαδή και η δικιά του ώρα.

The War Wagon (Δύο απίθανοι ληστές)

Διασκεδαστική περιπέτεια, κωμικές καταστάσεις μέσα από κυνηγητά, πυροβολισμούς και διαλόγους. Εξάλλου, ο σκηνοθέτης Burt Kennedy ήταν γνώστης του είδους και καλός μάστορας κωμικών καταστάσεων σε σοβαροφανείς ταινίες. Ο John Wayne αναγκάζεται να συνεργαστεί με τον Kirk Douglas και μαζί οι δυο τους θέλουν να ληστέψουν ένα φορτίου χρυσού μέσα από ένα βαριά οπλισμένο και καλά φρουρούμενο κάρο, το λεγόμενο και War Wagon, κυρίως επειδή μισούνε για διάφορους λόγους τον ιδιοκτήτη του φορτίου χρυσού. Βέβαια, και η μεταξύ τους σχέση δεν είναι και η καλύτερη. Ο Douglas κυνηγάει αποκλειστικά το χρυσό και διαρκώς προσπαθεί να «ρίξει» τον συνάδελφό του, αλλά ο Wayne πάει για την εκδίκηση και πρέπει να φυλάει και τα νώτα του. Ό,τι πρέπει για το καλοκαίρι, διασκεδαστική, γουέστερν ταινία με δύο μεγάλους σταρ και όχι μόνο για τους φαν του είδους. Πιστεύω ότι δεν χρειάζονται περαιτέρω σχόλια.

Casque d'or (Χρυσούν κράνος)

Ωραία αναπαράσταση της μπελ-επόκ, καλοφτιαγμένη παραγωγή και πολύ καλές ερμηνείες από το πρωταγωνιστικό ζευγάρι. Η ρομαντική ταινία εποχής Casque d'or του Jacques Becker μάς αφηγείται την ιστορία ενός νεαρού, φτωχού βιοπαλαιστή που ερωτεύεται μία γυναίκα του πιο αρχαίου επαγγέλματος. Η έλξη θα είναι αμοιβαία αλλά η σχέση τους θα βρεθεί αντιμέτωπη με τον οξύθυμο νταβατζή και το πονηρό αφεντικό της συμμορίας. Το τέλος μόνο ευοίωνο δεν θα είναι και, πιο συγκεκριμένα, θα είναι εντελώς κατάμαυρο. Κλασικό το θέμα, θα πείτε, αλλά για τη χρονιά του 1952 μόνο τυπικό δεν ήταν. Στους ρόλους του... παράνομου ζευγαριού η Simone Signoret και ο Serge Reggiani· το ίδιο ζεύγος που πρωταγωνίστησε και σε ένα κομμάτι της ιστορίας La Ronde του Max Ophuls. Εκεί τους είδε ο σκηνοθέτης και αποφάσισε να τους χρησιμοποιήσει και στη δικιά του ταινία.

The Stunt Man

If God could do the tricks that we can do, he'd be a happy man!

Όνειρο ζωής για τον μπι-μουβά σκηνοθέτη Richard Rush να γυρίσει σε ταινία το βιβλίο του Paul Brodeur. Του πήρε εννιά χρόνια, η ταινία γυρίστηκε το 1978 αλλά κυκλοφόρησε το 1980 επειδή έτσι γούσταρε η Fox, η εταιρία παραγωγής. Ο Rush βρήκε το πρωταγωνιστικό ζευγάρι που ήθελε (τον Peter O'Toole ως σκηνοθέτη και τον άγνωστο Steve Railsback στο ρόλο του κασκαντέρ) και περίμενε ενάμιση χρόνο μέχρι να είναι και οι δύο διαθέσιμοι. Στο περίμενε, είχε την ευκαιρία να γυρίσει την ταινία με τους Sean Connery, ή/και Jeff Bridges, ή/και George C. Scott ή/και Martin Sheen. Πάντως, ο μεσιέ O'Toole βρήκε μια καλή ταινία, πολλά χρόνια μετά, για να μας ξαναπαρουσιάσει το ταλέντο του. Άσχετα αν την ίδια χρονιά έπαιξε και στον... Καλιγούλα!

Η ταινία The Stunt Man αποτελεί ένα πρώτης τάξης έργο γύρω από τη σχέση του σκηνοθέτη με τα... πιόνια του, την τέχνη του σινεμά, ή καλύτερα την τεχνική της μαγείας του σινεμά. Αποτελεί μία από τις καλύτερες ταινίες με θέμα «ταινία μέσα σε ταινία», και το μεταμοντέρνο θέμα της αποτελεί πλέον μάθημα σε σχολές. Ο σκηνοθέτης συγχέει τον κασκαντέρ του και η ταινία συγχέει εμάς. Ο πρωταγωνιστής μας, βετεράνος του Βιετνάμ, βρίσκεται κυνηγημένος από την αστυνομία και στην προσπάθειά του να ξεφύγει πέφτει πάνω στα γυρίσματα της αντιπολεμικής ταινίας του O'Toole. Όλως τυχαίως(!) πεθαίνει ο βασικός κασκαντέρ και ο σκηνοθέτης με το διορατικό μάτι τού δίνει τη δουλειά γνωρίζοντας ότι μπορεί να τον βάλει να κάνει τα πάντα.

Sad Movie

Τέσσερις ξεχωριστές ιστορίες από τέσσερα διαφορετικά ζευγάρια. Φυσικά, κάποια στιγμή όλες οι ιστορίες συγκλίνουν κατά κάποιο τρόπο, άλλες περισσότερο, άλλες λιγότερο. Ουσιαστικά, είναι ιστορίες για τις σχέσεις των ανθρώπων, έτσι όπως έχουμε δει από πολλούς σκηνοθέτες· τον Altman με τα Στιγμιότυπα και άλλες πολλές, τον Iñárritu με το Amores Perros ή/και το Βαβέλ, το οσκαρικό Crash και τα λοιπά. Έτσι λοιπόν και στη Νότια Κορέα τα πράματα δεν διαφοροποιούνται. Το πρώτο ζευγάρι αφορά έναν πορωμένο με τη δουλειά του πυροσβέστη και την αρραβωνιαστικιά του. Το δεύτερο έναν άνεργο νεαρό και την κοπελιά του που δουλεύει σε super-market. Η τρίτη ιστορία έχει τη μουγγή αδελφή της πρώτης που γοητεύεται από έναν ζωγράφο του δρόμου. Και το τέταρτο ζευγάρι αφορά μια εργασιομανή μητέρα που αρρωσταίνει και το μικρό παιδί της που αρχίζει πλέον να το βλέπει περισσότερο. Η ταινία είναι καλοφτιαγμένη, με καλή μουσική, ωραία πρόσωπα. Δεν έχει κάτι καινούριο να πει αλλά προς το τέλος επιβεβαιώνει τον όνομά της, Sad Movie, στο έπακρο. Ατελείωτα δάκρυα, μελό συγκίνηση, θάνατοι, κλάματα, η ζωή συνεχίζεται και... καταλαβαίνετε.

Είναι ό,τι πρέπει πάντως για να θυμηθούμε λίγο τις κορεάτικες φατσούλες που είχαμε δει και σε άλλα έργα. Η ηθοποιός που παίζει τη μουγγή ήταν η κοπελιά του αφεντικού που παρακολουθούσε ο ήρωας στο Γλυκόπικρη ζωή, ο πυροσβέστης είναι ο Καλός από την πρόσφατη ταινία Ο καλός, ο κακός και ο περίεργος, η κοπελιά του πυροσβέστη ήταν η πρωταγωνίστρια του I'm a Cyborg, But That's OK του σκηνοθέτη που μάς έδωσε και το Oldboy. Αν αναλογιστούμε ότι αυτή η δεκαετία μπορεί (ίσως, λέμε) να χαρακτηριστεί ως η δεκαετία του κορεάτικου σινεμά, τότε έχετε κάποιους καλούς λόγους για να τη δείτε.

The Bad and the Beautiful (Η ωραία και το κτήνος)

Δεν ξέρω αν συμβαίνει και σε σας, αλλά όταν δεν ξέρω και πολλά πράματα για μια ταινία τόσο περισσότερο θα μ'αρέσει, αν είναι έστω και καλή. Κάτι τέτοιο συνέβη και με το The Bad and the Beautiful. Το θέμα της ταινίας αφορά τα παρασκήνια του κινηματογράφου, την άνοδο και πτώση ενός μισητού παραγωγού που υποδύεται ο Kirk Douglas. Μέσα από φλάσμπακ και τις αφηγήσεις των τριών χαρακτήρων που έπαιξαν το σημαντικότερο ρόλο στην καριέρα του, παρακολουθούμε όλη την ιστορία. Ο πρώτος είναι ένας σκηνοθέτης με τον οποίο ξεκίνησαν μαζί την καριέρα τους σε ταινίες β' διαλογής, η δεύτερη είναι μια νεαρή, άσημη, μπεκρού κόρη ενός παλιού αστέρα του σινεμά που τις μαθαίνει τα πάντα και την κάνει σταρ και ο τρίτος είναι ένας βραβευμένος συγγραφέας που τον παίρνει υπό τη δούλεψή του για να γράφουν μαζί τα σενάρια. Και οι τρεις όμως νιώθουν ότι τους εκμεταλλεύτηκε, ότι πήρε από αυτούς αυτό που ήθελε και μετά τους πέταξε. Μόνο που και οι τρεις, μετά την επαγγελματική σχέση μαζί του, γίνανε διάσημοι και πετυχημένοι, ο καθένας στον τομέα του.

Η ταινία είναι εθιστική και παρακολουθείται με ενδιαφέρον μέχρι τέλους, αλλά υποπτεύομαι ότι στα χέρια ενός άλλου σκηνοθέτη (αντί για τον μιουζικαλίστα Vincente Minnelli) θα μιλούσαμε για κάτι παραπάνω από αριστούργημα. Παρόμοιο θέμα και εντελώς ίδια σεναριακή εξέλιξη (τρεις αφηγήσεις και φλάσμπακ) είδαμε επίσης στην Ξυπόλητη κόμισσα του Mankiewicz. Σημειώστε ότι η ταινία κατέχει ένα αξιομνημόνευτο ρεκόρ: έχει τα περισσότερα βραβεία όσκαρ (πέντε) από ταινίες που δεν ήταν υποψήφιες για το βραβείο καλύτερης ταινίας. Τώρα, το σε ποιους υποτίθεται ότι είναι βασισμένοι οι χαρακτήρες του έργου είναι μια μεγάλη ιστορία που δεν έχει επιβεβαιωθεί, αλλά οι περισσότεροι συμφωνούν ότι ο χαρακτήρας του παραγωγού βασίστηκε στον David O. Selznick.

Three Violent People

Μέτριο, κοινότυπο, προχειρότατο. Αυτές οι λέξεις μού έρχονται εν ολίγοις στο μυαλό για το γουέστερν παραγωγής 1956 Three Violent People. Αν και ο σκηνοθέτης Rudolph Maté μάς έχει δώσει κάποιες καλές ταινίες, αυτή βλέπεται από τους φαν του είδους και μόνο. Έχασε τη μπάλα επειδή ήθελε να σχολιάσει απ'τη μια το καθεστώς των προσωρινών κυβερνήσεων στις νότιες πολιτείες μετά το τέλος του εμφυλίου, που περισσότερο λωποδύτες και απατεώνες ήταν και λιγότερο εκπρόσωποι του νόμου και από την άλλη τις σχέσεις μεταξύ του σκληρού γαιοκτήμονα και ηττημένου λοχαγού (Charlton Heston) των Νοτίων με τη γυναίκα του (Anne Baxter) που δεν γνωρίζει ότι ήταν μια... σουρλουλού και με τον μονόχειρα αδερφό του (Tom Tryon). Πολύ καλύτερη (εννοείται) αντιμετώπιση του (πρώτου) θέματος είχαμε από τον Clint Eastwood στον Εκδικητή εκτός νόμου.