Οι περιπέτειες του Wallace και του Gromit

Ο Wallace είναι ο εφευρέτης που καταπιάνεται με διάφορες δουλειές. Αγαπάει μανιωδώς το τυρί, μιλάει ακατάπαυστα χρησιμποποιώντας απίστευτα λογοπαίγνια και έχει έναν πιστό φίλο, το σκύλο που ακούει στο όνομα Gromit. Ο Gromit είναι ο λίγο πιο έξυπνος της παρέας και σώζει πάντα τον κύριό του από όλα τα προβλήματα. Είναι οι χαρακτήρες που δημιούργησε με πηλό και πλαστελήνη ο βρετανός Nick Park χρησιμοποιώντας την stop-motion τεχνική. Οι περισσότεροι τους γνωρίσαμε από την βραβευμένη ταινία μεγάλου μήκους The Curse of the Were-Rabbit. Και με την κυκλοφορία της νέας μικρού μήκους ταινίας A Matter of Loaf and Death είπαμε να ψάξουμε και να δούμε όλες τις προηγούμενες δουλειές τους: συνολικά 4 μικρού μήκους και 1 μεγάλου, όπως αναφέραμε.

Το 1989 κυκλοφόρησε η πρώτη ταινία με τίτλο A Grand Day Out. Ο κύριος Nick Park μάς σύστησε τους δύο βασικούς χαρακτήρες και μάς έδειξε το τεχνολογικά αυτοματοποιημένο σπίτι τους. Σκέφτονται πώς να περάσουν τις διακοπές τους και αποφασίζουν (έτσι απλά) να πάνε στο φεγγάρι, επειδή όλοι ξέρουν ότι το φεγγάρι είναι φτιαγμένο από τυρί! Ο Wallace κατεβαίνει στο υπόγειο και... σχεδιάζει έναν πύραυλο και ακολουθεί μία κατασκευαστική σκηνή που βλέπουμε για πρώτη και τελευταία φορά. Στα επόμενα έργα όλα τα μηχανήματα θα είναι έτοιμα φτιαγμένα. Αρκετά απλοϊκό το σενάριο της πρώτης ταινίας, σε βαθμό να πούμε ότι είναι ίσως η πιο παιδική ταινία της σειράς. Παρόλο αυτά, ήταν υποψήφια για όσκαρ καλύτερου animation μικρού μήκους και έχασε από το Creature Comforts που ήταν επίσης του Nick Park.

Το 1993 ακολουθεί η πρώτη συνέχεια με τίτλο The Wrong Trousers. Ο δημιουργός βρίσκει επιτέλους το ύφος που θέλει να προσδώσει στην ταινία του. Με καλύτερο και πιο προσεγμένο σενάριο, με μπόλικες χιτσκοκικές πινελιές και μία ατμόσφαιρα μυστηρίου, η ταινία έχει αρχή, μέση και τέλος, έχει μπόλικη δράση που κορυφώνεται στο τέλος με την εκπληκτική σεκάνς του τρένου. Η διάρκεια της ταινίας φτάνει τα 30 λεπτά, δέκα περισσότερα από την προηγούμενη ταινία, τα οποία είναι υπεραρκετά ώστε να αναπτύξει καλύτερα ο Park την πλοκή του έργου. Ένα έργο που ενσωματώνει πετυχημένα παρωδίες από άλλες ταινίες. Η κίνηση των χαρακτήρων είναι πολύ βελτιωμένη και μετά από όλα αυτά ήταν αναμενόμενο να κερδίσει το όσκαρ καλύτερου animation μικρού μήκους.

Δύο χρόνια μετά, κυκλοφορεί το τρίτο έργο της σειράς, το A CLose Shave. Οι δύο ήρωές μας ασχολούνται με το βάψιμο τζαμιών και παραθύρων. Ο Wallace θα γνωρίσει μια όμορφη κυρία, ιδιοκτήτρια ενός μαγαζιού με μάλλινα προϊόντα, και θα «δαγκώσει τη λαμαρίνα». Αυτή η κυρία έχει έναν τεράστιο σκύλο που δεν τα πάει καλά με τον Gromit. Επιπρόσθετα, κάποιος έχει κατακλέψει τα πρόβατα της περιοχής, δεν υπάρχει μαλλί ούτε για δείγμα, όλα τα σχετικά μαγαζιά φυτοζωούν, εκτός από ένα. Και ενώ ο ένας θα σαχλαμαρίζει με την κυρία, ο τετράποδος φίλος μας θα ανακαλύψει τις βρώμικες δουλειές του μεγάλου σκύλου, που είναι λιγάκι αφύσικα δυνατός! Στο ίδιο στυλ με την προηγούμενη, η ταινία έχει λίγο μυστήριο στην αρχή και πολύ δράση κατά το τέλος. Τώρα, αν σας θυμίσει κάτι από Εξολοθρευτή, δεν έχετε πέσει και πολύ έξω.

20 χρόνια μετά την πρώτη κυκλοφορία, 13 χρόνια μετά το τελευταίο μικρού μήκους και 3 από την οσκαρική μεγάλου μήκους (Curse of the Were-Rabbit), ο Wallace και ο Gromit επιστρέφουν με νέα περιπέτεια. Ο τίτλος είναι A Matter of Loaf and Death (χμ, λίγο Powell/Preminger μου θυμίζει αυτό), οι φίλοι μας δουλεύουν ως αρτοποιοί, ο Wallace ερωτεύεται μια πρώην διάσημη ηθοποιό που διαφήμιζε μπισκότα και ο Gromit προσπαθεί να λύσει το μυστήριο από τις δολοφονίες 12 φουρνάρηδων. Μήπως ο Wallace είναι ο 13ος; Το ίδιο μοτίβο με τα προηγούμενα έργα βρίσκεται και δω, αλλά σίγουρα δεν το βαριέσαι και χαίρεσαι τις περιπέτειες τους σαν μικρό παιδί. Η τεχνική του Park, η εικόνα και η ποιότητα της ταινίας έχει φτάσει πλέον σε εκπληκτικά επίπεδα.

Επίσημη ιστοσελίδα: www.wallaceandgromit.com

Bullets or Ballots (Ο πόλεμος του εγκλήματος)

Ο Edward G. Robinson σε χαρακτηριστικό ρόλο σκληρού αστυνομικού που απολύεται(!) και βρίσκει δουλειά στο... αντίπαλο στρατόπεδο. Πολύ εύκολα καταφέρνει να ανέβει στην ιεραρχία και να πείσει τον γκάνγκστερ-αφεντικό ότι είναι ο κατάλληλος νούμερο 1 αντικαταστάτης του. Κάτι που δεν αρέσει στον τσαμπουκαλή, σκληροτράχηλο υπαρχηγό που υποδύεται ο Humphrey Bogart. Σιγά-σιγά η οργάνωση θα αρχίσει να διαλύεται εκ των έσω. Όλα αυτά πολύ εύκολα τα κατάφερε ο κύριος Robinson, κάτι που μας κάνει να υποπτευθούμε τους βαθύτερους σκοπούς του. Το υποπτευθήκαμε αρκετά νωρίς και μας το φανέρωσε η ίδια η ταινία στη μέση περίπου, καθώτι βρισκόμαστε και στα 1936 και δεν περιμένουμε μεγάλες εκπλήξεις. Η ταινία Bullets or Ballots αποτελεί μια τυπική ταινία της εποχής για το οργανωμένο έγκλημα, λίγο βαρετή στην αρχή, αλλά αν έχεις υπομονή, θα κολλήσεις και θα κάτσεις να την παρακολουθήσεις μέχρι τέλους. Οι βασικοί χαρακτήρες του έργου βασίστηκαν στους διαβόητους "Dutch" Schultz και "Lucky" Luciano. Αποτέλεσε μεγάλη επιτυχία όταν πρωτοκυκλοφόρησε, κράτησε το στάτους του Robinson ψηλά και του έδωσε την ευκαιρία να επαναπραγματευτεί το συμβόλαιό του με τη Warner, κερδίζοντας το δικαίωμα να εγκρίνει ο ίδιος τα σενάρια. Ο Μπόγκαρτ θα περίμενε λίγα ακόμα χρόνια για τη δικιά του ευκαιρία για διάκριση.

La Ronde (Το γαϊτανάκι του έρωτα)

Με τις επανακυκλοφορίες των τελευταίων μεγάλων έργων του, γνωρίσαμε τον σπουδαίο γερμανό σκηνοθέτη Μαξ Οφίλς. Ή μήπως είναι Μαξ Οπίλς; Αν σκεφτείτε ότι στην Αμερική υπέγραφε ως Opuls, ισχύει μάλλον το δεύτερο. Ο Max Ophüls (γεννημένος ως Max Oppenheimer) ξεκίνησε την καριέρα του στη Γερμανία, μεταπήδησε στην Αμερική όπου μάς έδωσε τέσσερις ταινίες και έκλεισε την καριέρα του στη Γαλλία με τα καλύτερά του έργα.

Το 1950 μάς παρουσίασε την πρώτη γαλλική παραγωγή, την La Ronde. Ο αφηγητής, σαν άλλος Χορός αρχαίας κωμωδίας, μάς μεταφέρει στη Βιέννη του 19ου αιώνα και μας αφηγείται 10 ερωτικές ιστορίες, οι οποίες είναι η μία συνέχεια της άλλης. Ο ένας χαρακτήρας από τη μία ιστορία μπλέκεται με έναν άλλο στην επόμενη και ούτω καθ'εξής. Ένα ανελέητο... γαϊτανάκι του έρωτα, ή όπως λέει ο αφηγητής κάποια στιγμή αγάπη για την τέχνη της αγάπης. Ένας αφηγητής που επεμβαίνει στη πλοκή όπου και όταν χρειάζεται. Ερωτικά τερτίπια, συζυγικές απιστίες, ρομαντικά δείπνα σε πριβέ δωμάτιο εστιατορίου, ανεκπλήρωτοι έρωτες, αποτυχημένες συνευρέσεις· όλα τα έχει ο μπαχτσές. Τολμηρά θέματα για την εποχής της με άπειρα υπονοούμενα και... νοούμενα. Μοντέρνα σκηνοθεσία σε μία ρομαντική ταινία που παραμένει φρέσκια και εντυπωσιάζει ακόμα και σήμερα. Δεν το περίμενα, αλλά ομολογώ ότι εντυπωσιάστηκα. Και να πούμε φυσικά ότι παίζουν ένα σωρό Γάλλοι ηθοποιοί, όπως η Simone Simon, οι Simone Signoret και Serge Reggiani που ξανασυνεργάστηκαν δύο χρόνια μετά στο Χρυσούν κράνος και πολλοί άλλοι.

Decision at Sundown (Η ώρα της εκδικήσεως)

Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για άλλο ένα γουέστερν της σειράς αλλά, για τους γνώστες, εδώ έχουμε άλλο ένα γουέστερν από τη σειρά-συνεργασιών του σκηνοθέτη Budd Boetticher (πατήστε το αντίστοιχο label για να θυμηθείτε και τα υπόλοιπα) και τον βετεράνο ηθοποιό Randolph Scott. Ναι μεν αποτελεί μία b-movie ταινία του είδους αλλά αυτό που βλέπουμε τελικά είναι η πικραμένη ιστορία ενός χήρου που διψάει για τυφλή εκδίκηση. Μια ιστορία με σφιχτοδεμένη δράση, χωρίς περιττά λόγια και με εκπληκτική λακωνικότητα στο όλο σύνολο. Όλα τα χαρακτηριστικά που έχουμε δει και στις άλλες ταινίες είναι εδώ: ο μοναχικός ήρωας που έχει ένα σκοπό να εκτελέσει χωρίς να λογαριάζει τίποτα και κανέναν. Πηγαίνει στην πόλη Sundown να βρει τον «κακό» της υπόθεσης και τον πετυχαίνει τη μέρα του γάμου του. Εκεί βλέπει ότι ο τυπάς ελέγχει με το φόβο και τη βοήθεια του διεφθαρμένου σερίφη ολόκληρη την πόλη. Ο φίλος μας έχει πολλά κιλά... κότσια και μέσα στην εκκλησία θα του δώσει το τελεσίγραφο: μέχρι τη δύση του ηλίου θα τον έχει σκοτώσει. Λογοπαίγνιο με τον τίτλο της ταινίας Decision at Sundown, καλό ε; Πολλά και διάφορα συμβαίνουν, όπως προείπαμε, μέσα σε 75 λεπτά. Όταν σκοτωθεί πισώπλατα από το σερίφη ο φίλος του Scott, τότε η φοβισμένη πόλη θα ξυπνήσει, θα σηκώσει κεφάλι εναντίον του τυράννου της και θα βοηθήσει τον Scott.

Prime Cut (Παράνομο φορτίο)

Τελευταία είδαμε πολλές ταινίες του Lee Marvin και αρκετές του Gene Hackman από τη δεκαετία του '70. Η ταινία Prime Cut του '72 λοιπόν περιλαμβάνει και τους δύο μεγάλους σταρ με πρωταγωνιστή τον πρώτο και τον δεύτερο σε πιο μικρό ρόλο, αντίπαλος του πρώτου. Πρόκειται επίσης για την πρώτη κινηματογραφική εμφάνιση της νεαρής Sissy Spacek, η οποία, απ' ό,τι είδαμε εδώ, πήρε ένα καλό βάπτισμα του πυρός με πολύ βία, δράση και... γυμνές σκηνές.

Η ταινία ξεκινάει με μια αρκετά αηδιαστική σεκάνς σε ένα σφαγείο του Τέξας. Μαζί με τους τίτλους αρχής βλέπουμε και την παρασκευή λουκάνικων σε όλα της τα στάδια. Μόνο που ανάμεσα στα βοοειδή βρίσκεται και ένα... ανθρώπινο πτώμα. Το εκλεκτό κομμάτι (όπως μεταφράζεται ο τίτλος) πηγαίνει συστημμένο στην Ιρλανδική Φαμίλια στο Σικάγο. Αυτοί αποφασίζουν να στείλουν τον Lee Marvin, που είναι ο κατάλληλος τύπος για αυτές τις σκληρές δουλειές. Εκεί θα βρει τον μεγαλοκτηνοτρόφο με το περίεργο όνομα Μαίρη-Αν (Gene Hackman) και θα ζητήσει απλά τα $500.000 που χρωστάει. Όταν αυτός δεν υπακούσει, θα ξεκινήσει η δράση και το λόγο θα έχουν οι σφαίρες.

Την ίδια χρονιά, το 1972, ο σκηνοθέτης Michael Ritchie δημιούργησε τις δύο καλύτερες ταινίες της καριέρας του, τον Υποψήφιο με τον Robert Redford και αυτήν τη λιγότερο φιλόδοξη ταινία. Η «βιομηχανία διαφθοράς» (εμπόριο λευκής σαρκός, ναρκωτικά) σε όλο της το μεγαλείο. Και οι άνθρωποι της τοπικής κοινωνίας μένουν απαθέστατοι επειδή απλά... τους συμφέρει. Αξιοπροσέκτη λοιπόν περιπέτεια, ό,τι πρέπει για τους φαν καλτ ταινιών και όχι μόνο. Ο Λι Μάρβιν είναι όσο πιο μάτσο γίνεται και ο Χάκμαν μάλλον το διασκεδάζει, ένα χρόνο μετά το όσκαρ ερμηνείας για τον Άνθρωπο από τη Γαλλία.

The Court-Martial of Billy Mitchell

Τυπική αμερικάνικη παραγωγή και γενικά μία μέτρια ταινία που σκηνοθέτησε το 1955 ο Otto Preminger. Η The Court-Martial of Billy Mitchell (στα ελληνικά με δύο τίτλους, Με καταδίκασαν να σιωπήσω ο ένας και Στρατηγέ, απολογήσου ο άλλος) είναι μια χαρακτηριστική ταινία των στούντιο που δεν αποτελεί ακριβώς μια βιογραφική ταινία αλλά πάλι προσπαθεί να μας διδάξει σύγχρονη αμερικάνικη ιστορία. Παρακολουθείται λόγω της μικρής της διάρκειας. Και, εν μέρη, για το κάπως ενδιαφέρον θέμα. Το οποίο αφορά τον στρατηγό Billy Mitchell, ο οποίος με το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου θέλει να πείσει τον στρατό ότι το αεροπλάνο είναι το μέλλον και πρέπει να δημιουργηθεί ξεχωριστό σώμα αεροπορίας. Κανείς δεν δίνει σημασία στα λόγια του και κανείς δεν πιστεύει στα αεροπλάνα. Μάλιστα, μετά από έναν πετυχημένο βομβαρδισμό και τη βύθιση ενός «αβύθιστου» γερμανικού πλοίου σε μια άσκηση, τον υποβιβάζουν σε συνταγματάρχη επειδή δεν ακολούθησε τους κανονισμούς της άσκησης. Και μετά το τραγικό συμβάν της καταστροφής του αερόπλοιου Shenandoah, αποφασίζει να τα πει στους δημοσιογράφους έξω από τα δόντια με σκοπό να προκαλέσει ντόρο. Τον καλούνε σε στρατοδικείο και εκεί είναι αποφασισμένος να τα πει όλα για να ακούσουν όλοι. Ο πολλά βαρύς Rod Steiger εμφανίζεται για πολύ λίγο προς το τέλος της ταινίας αλλά κάνει αισθητή την παρουσία του και σημειώστε πως η ταινία αποτελεί την πρώτη κινηματογραφική εμφάνιση της νεαρής τότε Elizabeth Montgomery, της μετέπειτα διάσημης Σαμάνθα από τη σειρά Bewitched. Κάτι μελλοντολογικές αναφορές και προβλέψεις που αναφέρονται για Περλ Χάρμπορ μάς χάλασαν λίγο, αλλά να ήταν μόνο αυτά...

Pillow Talk (Τα απόρρητα της κρεβατοκάμαρας)

Η πρώτη συνεργασία των Rock Hudson και Doris Day είναι φυσικά μια σπιρτόζικη ερωτική κομεντί, με τα κλασικά προβλήματα των ζευγαριών διογκωμένα έτσι ώστε να αγγίζουν με κωμικό τρόπο κάθε άνθρωπο στον πλανήτη! Το πρωταγωνιστικό ζευγάρι στην ταινία Pillow Talk έχει μια κοινή τηλεφωνική γραμμή σε δύο διαφορετικά σπίτια και δεν γνωρίζει φατσικά ο ένας τον άλλο. Αυτή γυναίκα καριέρας και αυτός πλεϊμπόι που αφιερώνει το χρόνο του στις κατακτήσεις και αυτή απλά τον απεχθάνεται, πόσω μάλλον όταν τον πετυχαίνει στο τηλέφωνο να... σιροπιάζει με αυτές. Όταν κατά λάθος συναντηθούν, ο Hudson θα καταλάβει ποια είναι και θα προσπαθήσει να την κατακτήσει υποδυόμενος έναν Τεξανό εκατομμυριούχο. Χαριτωμένη ερωτική κομεντί, με ευτράπελα και παρεξηγήσεις που σαν αποτέλεσμα θα έχουν μόνο το happy-end! Οι συμπρωταγωνιστές Tony Randall και Thelma Ritter προσθέτουν επίσης πολλές κωμικές σφήνες, προσθέτοντας πόντους στο τελικό αποτέλεσμα. Παλιομοδίτικη μεν αλλά, φίλοι μου, σε αντίθεση με τις καινούριες ταινίες του είδους και του ύφους που απλά δεν βλέπονται, αυτή εδώ φαντάζει σαν σινε-διαμαντάκι μπροστά σε αυτές.

Σημειώστε ότι η ταινία μας κέρδισε το όσκαρ σεναρίου και ήταν υποψήφια σε άλλες τέσσερις κατηγορίες: α' γυναικείου ρόλου για τη Day (η μοναδική της υποψηφιότητα), β' γυναικείου για την εκπληκτική Thelma Ritter, μουσικής και σκηνικών.

Λίγο... μπασκετάκι;

Το ευρωμπάσκετ έχει κυριαρχήσει στην τηλεόρασή μου αυτόν τον καιρό και είπαμε να θυμηθούμε ταινίες που έχουν σχέση με το λαοφιλές αυτό άθλημα. Βέβαια, υπάρχουν μυριάδες ταινίας με μπασκέτες, ή/και άτομα να ρίχνουν σουτάκια κ.τ.λ. γι' αυτό είπαμε να ασχοληθούμε με αυτές που περιλαμβάνουν σκηνές από αγώνες, βιογραφίες αθλητών και παρεμφερή. Περιμένω επισημάνσεις, σχόλια και αναφορές που ξέχασα.

→ Semi-pro: η νέα παλαβομάρα του Will Ferrell. Χωρίς άλλα σχόλια!
→ Space Jam: ο μεγάλος air-Jordan σε μια παιδική ταινία με τον Μπαγκς Μπάνυ και την παρέα του.
→ Teen Wolf: από τις πιο χαρακτηριστικές χαζο-κωμικο-ταινίες των 80's με τον Michael J. Fox.
→ He got game: η ταινία του Σπάικ Λι με τον Denzel Washington, η οποία μεταφράστηκε στα ελληνικά ως... "Man to man"!
→ Hoosiers: ο Gene Hackman προπονητής μια νεαρής ομάδας σε κωλοχώρι της Αμερικής και ο Dennis Hopper μπεκρής που τον βοηθάει.
→ White Men Can't Jump: άλλη μια πασίγνωστη ταινία που ο τίτλος της έχει μείνει στην ιστορία.
→ Glory Road: δεν έχουμε δει αυτήν την ταινία που αναφέρεται στην πρώτη... ολόμαυρη πεντάδα που έπαιξε ποτέ μπάσκετ στο NCAA τη δεκαετία του '60.
→ Rebound: δεν έχουμε δει την εν λόγω ταινία με τον Martin Lawrence και ούτε πρόκειται.
→ One Flew Over the Cuckoo's Nest: και ο Jack Nicholson όμως έπαιξε ένα μπασκετάκι με τους τρόφιμους της Φωλιάς του Κούκου, αν θυμάστε.
→ The Basketball Diaries: άλλη μια ταινία που δεν είδαμε με τον πολύ μικρό τότε Leonardo Di Caprio ως μπασκετμπολίστας/τζάνκη!
→ Rebound: The Legend of Earl 'The Goat' Manigault: αλλά αυτή η βιογραφική τηλεταινία με τον Don Cheadle αξίζει.
→ Pistol: The Birth of a Legend: Δεν ξέρω/δεν απαντώ!

White Dog

Μετά από μια δεκαετία και βάλε αποχής από τα κινηματογραφικά πλατώ, ο Samuel Fuller ξαναέκατσε στην καρέκλα του σκηνοθέτη. Η δεύτερη ταινία που γύρισε τη δεκαετία του '80 λεγόταν White Dog. Μια ταινία λίγο θρίλερ, λίγο b-movie, λίγο... ντοκιμαντέρ με ζώα, αλλά πάντα με την υπογραφή του Fuller και με προκλητικό θέμα. Αυτό το θέμα φοβήθηκε και η Paramount και, παρά τα αντιρατσιστικά μηνύματα της ταινίας, πίστεψε ότι ο τυπικός αμερικανός δεν θα «δεχόταν» την ταινία και θα πάτωνε στα ταμεία. Μ' αυτά και μ' αυτά, η ταινία δεν κυκλοφόρησε ποτέ στο σινεμά στην Αμερική, αλλά ευτυχώς βρήκε την απήχηση που της άξιζε στην Ευρώπη.

Και περί τίνος πρόκειται; Αφορά ένα άγρια εκπαιδευμένο λυκόσκυλο, το οποίο βρίσκει αδέσποτο και χτυπημένο κατά τύχη μια νεαρή κοπέλα. Το θεραπεύει και το φροντίζει αλλά παρατηρεί ότι είναι αρκετά επιθετικό με τους ξένους. Το πηγαίνει σε ειδικούς εκπαιδευτές άγριων ζώων και εκεί μαθαίνει ότι πρόκειται για ένα white dog, έναν σκύλο που έμαθε να επιτίθεται στους μαύρους! Η υπόλοιπη ταινία αφορά την αντίστροφη εκπαίδευση του σκύλου, την προσπάθεια να αποβάλει τα δολοφονικά ένστικτα. Ο μαύρος εκπαιδευτής ζώων, που υποδύεται ο γνωστός ηθοποιός Paul Winfield, αναλαμβάνει το όλο εγχείρημα με κίνδυνο τη ζωή του.

Παρά την τροπή που παίρνει η ταινία, δεν την βαριέσαι καθόλου· αντιθέτως, βρίσκεσαι στην τσίτα. Οι έχοντες φοβία με τα σκυλιά, καλά θα κάνουν να απέχουν. Να σημειώσουμε ότι η ιστορία βασίζεται σε αληθινό γεγονός που έζησε ο σεναριογράφος Romain Gary με ένα σκυλί που βρήκε αδέσποτο η διάσημη ηθοποιός και σύζυγός του Jean Seberg. Όταν το βγάζανε βόλτα, παρατήρησαν ότι ορμούσε μόνο σε μαύρα άτομα. Η ιδέα έγινε το στόρι που διάβασε ο Fuller και θέλησε να την κάνει ταινία. Ο Έννιο Μορικόνε συμπλήρωσε το πολύ καλό αποτέλεσμα με την, όπως πάντα φοβερή, μουσική του.

The Affairs of Martha

Θεατρικής καταβολής, μεσαίου μήκους (διάρκεια μία ώρα και πέντε λεπτά), το τρίτο έργο που σκηνοθέτησε ο Jules Dassin (και το δεύτερο από τα τρία έργα του μέσα στη χρονιά του 1942) λεγόταν The Affairs of Martha. Μία ξεχασμένη από τον καιρό και παλιομοδίτικη, για το νέο κοινό, ταινία που δεν έχει να προσφέρει τίποτα πέρα από... σινε-εγκυκλοπαιδικές γνώσεις. Χαριτωμένη κομεντί μεν, αλλά όχι και τόσο αστεία όσο θα ήθελαν οι δημιουργοί της. Και από ό,τι φαίνεται, ο κύριος Ντασέν την σκηνοθέτησε καθαρά για υπηρεσιακούς λόγους.

Η Μάρθα είναι μια υπηρέτρια σε ένα πλούσιο σπίτι μιας αριστοκρατικής καθ' όλα συνοικίας. Έχει γράψει ένα βιβλίο που περιγράφει καλοπροαίρετα τα πάντα γύρω από τη δουλειά της και τα αφεντικά της. Όταν η τοπική κοινωνία μαθαίνει ότι θα κυκλοφορήσει αυτό το βιβλίο, χωρίς να γνωρίζουν το συγγραφέα, παθαίνουν αμόκ. Αλλά, όπως λέει ο τίτλος, άλλο είναι το κυρίως θέμα. Είναι οι (αρκετά αθώες όπως αρμόζει στην εποχή) σχέσεις της Μάρθας, οι οποίες περιλαμβάνουν έναν νεαρό της περιοχής, το εκδότη που ανέλαβε το βιβλίο της αλλά κυρίως το γιο του αφεντικού που επέστρεψε μετά από απουσία ενάμιση χρόνου και με τον οποίο είχε συνάψει μια ερωτική σχέση παλιά, τότε πριν φύγει. Τα μπερδέματα και οι παρεξηγήσεις θα... «δώσουν και θα πάρουν».

In This Our Life (Η ύαινα)

Κακομαθημένη ως εκεί που δεν παίρνει, η νεαρή Bette Davis θα κλέψει τον σύζυγο της αδερφής της και θα το σκάσει μαζί του, ενώ θα παρατήσει στα κρύα του λουτρού τον αρραβωνιαστικό της. Μέσα στο δυσμενές κλίμα που δημιουργήθηκε, η αδερφή Olivia De Havilland θα αφήσει το γλυκανάλατο παρελθόν της, θα προχωρήσει μπροστά στη ζωή της και στο τέλος θα τα φτιάξει με τον πρώην της αδερφής της. Θα βρουν παρηγοριά ο ένας στην αγκαλιά του άλλου και θα φτιάξουν μια γερή σχέση εμπιστοσύνης. Μετά από ένα τραγικό συμβάν, η Davis θα επιστρέψει στο πατρικό χωρίς να έχει αλλάξει ιδιατέρως μυαλά. Η ζήλια της θα φουντώσει όταν δει πόσο ευτυχισμένο είναι το ζευγάρι και θα αρχίσει πάλι τις μηχανοραφίες...

Η ταινία In This Our Life αποτελεί ένα δυνατό δράμα, με σούπερ καστ και τον John Huston στη δεύτερη σκηνοθετική δουλειά του, μετά το Γεράκι της Μάλτας. Μια ταινία που είναι ο ορισμός της κλασικής. Μέσα από το οικογενειακό δράμα, ο σκηνοθέτης προσπαθεί να σχολιάσει πολλά ζητήματα όπως περί ρατσισμού, ισότητας, διαζυγίων και τα λοιπά, θέματα ταμπού στην εποχή των αρχών της δεκαετίας του '40. Κάποιοι έχουν σχολιάσει ότι η ταινία δεν έχει πολλά να προσφέρει στο σημερινό σινε-θεατή, αλλά εμείς θα λέγαμε ότι αξίζει κανείς να παρακολουθήσει τα ιερά, θηλυκά τέρατα της υποκριτικής· ειδικά την «κακία» της κυρίας Davis, που είναι άλλο πράμα!

A Raisin in the Sun (Ένα σταφύλι στον ήλιο)

Δυνατό οικογενειακό, αντι-ρατσιστικό δράμα, με πρωταγωνιστή τον ιδεαλιστή και ανήσυχο Sidney Poitier. Η μαύρη οικογένεια που δεν έχει στον ήλιο μοίρα, περιμένει τη σύνταξη του πεθαμένου πατέρα τους και ο καθένας κάνει τα δικά του όνειρα και σχέδια. Η κόρη χρειάζεται λεφτά για να ολοκληρώσει τη σχολή ιατρικής που σπουδάζει, ο γιος Poitier θέλει να ανοίξει μία κάβα και χρειάζεται λεφτά για το αρχικό κεφάλαιο και μόνο η μάνα και η νύφη ονειρεύονται ένα καινούριο σπίτι. Να δει και αυτή η σταφίδα (raisin) λίγο ήλιο. Θέλουν πολύ απλά να φύγουν από την τρώγλη που ζουν και να νιώσουν άνθρωποι. Ξεχωρίζει η κυρία Claudia McNeil στο ρόλο της μάνας που προσπαθεί να κρατήσει ακέραιο το ήθος των παιδιών της ενώ ο γιος προσπαθεί με κάθε τρόπο να «βουτήξει» στο αμερικανικό όνειρο και να πιάσει την καλή. Επειδή πιστεύει ότι μόνο με τα χρήματα θα αποκτήσει κύρος απέναντι στους λευκούς. Η ταινία A Raisin in the Sun, για την εποχή της, λέει πολλά πράματα έξω απ'τα δόντια, τόσο σε φυλετικά ζητήματα όσο και σε σεξουαλικά. Μια ταινία που αγνοήθηκε (επιδεικτικά;) από τα όσκαρ, παρόλο που ο Πουατιέ και η ΜακΝηλ ήταν υποψήφιοι στις Χρυσές Σφαίρες. Το έργο βασίστηκε στο ομώνυμο θεατρικό της Lorraine Hansberry, η οποία τρία χρόνια μετά έχασε τη μάχη με τον καρκίνο και απεβίωσε όντας μόλις 34.

Άσχετο: η επισήμανση στην αφίσα, "not suitable for children", τι σημαίνει; Δεν κάνει τα παιδιά να μαθαίνουν αλήθειες;

The Razor's Edge (Στην κόψη του ξυραφιού)

Μια φορά και έναν καιρό, οι παραγωγοί θέλανε να φτιάξουν επικές ταινίες που θα αντέξουν στο χρόνο με larger-than-life χαρακτήρες. Ο Daryl Zanuck αγόρασε το 1945 τα κινηματογραφικά δικαιώματα του βιβλίου του Σόμερσετ Μομ και την επόμενη χρονιά μάς παρουσίασε την ταινία The Razor's Edge. Μια ενδιαφέρουσα ιστορία για τα ανθρώπινα πάθη, τον έρωτα και την ανολοκλήρωτη αγάπη. Γνωρίζουμε δύο ζευγάρια που είναι αγαπημένα πέρα από κάθε συροπιαστή φαντασία. Το ένα είναι λίγο φτωχικό αλλά ξέρει τι θέλει και (νομίζει ότι) είναι έτοιμο να αντιμετωπίσει κάθε εμπόδιο της ζωής. Το άλλο, ο βασικός κορμός της ιστορίας μας, αποτελείται από την πλούσια κόρη που υποδύεται η Gene Tierney και έναν φαινομενικά άεργο νεαρό, τον Tyrone Power. Μια σχέση που ο σνομπ αριστοκράτης θείος δεν επιθυμεί. Ο πρωταγωνιστής μας είναι ένας άνθρωπος που προσπαθεί να βρει το νόημα της ζωής αλλά η κοπελιά δεν φαίνεται πρόθυμη να τον ακολουθήσει χωρίς τα λούσα και την οικονομική άνεση. Θα χωρίσουν τελικά αλλά η ιστορία θα έχει πολλές ανατροπές μέχρι το τέλος.

Μια ιστορία της οποίας το ενδιαφέρον στοιχείο είναι η χρησιμοποίηση του ίδιου του συγγραφέα (που υποδύεται ο Herbert Marshall) ως φίλος της όλης παρέας αλλά έχοντας ουσιαστικά το ρόλο του παρατηρητή/σχολιαστή της ταινίας. Μια ταινία που, παρά τις δυόμιση ώρες διάρκεια, δεν με κούρασε. Οι παράπλευρες ιστορίες με το ενδιαφέρον δευτεραγωνιστικό καστ ίσως βοήθησαν σ' αυτό. Η ταινία αποτέλεσε τη μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία της χρονιάς για τη Fox και κέρδισε τέσσερις υποψηφιότητες για βραβεία όσκαρ. Η Anne Baxter ήταν η μοναδική που κέρδισε, στην κατηγορία β' γυναικείου ρόλου. Πάντως, η ταινία μάς γοήτευσε (για άλλη μια φορά) εξαιτίας της πρωταγωνίστριας, για την οποία ο Ζανούκ είχε πει: "undeniably the most beautiful actress in movie history", και μεις δεν έχουμε λόγο να διαφωνήσουμε, μόνο να πούμε ότι στο πρώτο κομμάτι της ταινίας οι κινήσεις και το στυλάκι της μάς έφερε έντονα στο μυαλό την Katharine Hepburn! Τέλος, να σημειώσουμε ότι η ταινία ξαναγυρίστηκε το 1984 με πρωταγωνιστή το νεαρό Bill Murray.

Tiger Bay (Δύο μάτια είδαν το δολοφόνο)

Όντως, δύο παιδικά μάτια είδαν το δολοφόνο και το έγκλημα (πάθους) και είδαν επίσης που έκρυψε και το όπλο. Αυτόπτης μάρτυρας είναι ένα ορφανό κοριτσάκι που το χαρακτηρίζει η ευκολία με την οποία λέει ψέματα και που ζει με τη θεία του στο Κάρντιφ, στην περιοχή που οι ντόπιοι ονομάζουν Tiger Bay. Το κορίτσι καταφέρνει να πάρει το όπλο του δολοφόνου, αυτός την κυνηγάει αλλά τελικά γίνονται φίλοι. Όταν όμως η αστυνομία την ανακρίνει, αυτή θα πλάθει με τη φαντασία της ιστορίες που δεν στέκουν και τόσο και θα την μπλέκουν ακόμα περισσότερο.

Ο υπερδραστήριος εκείνη την εποχή J. Lee Thompson έφτιαξε μια καλή αστυνομική ταινία με ένα κάπως υπερβολικό σενάριο. Αυτό που μας κέρδισε όμως είναι η πολύ καλή σκηνοθεσία με γερές δόσεις ρεαλισμού και τις αρκετές χιτσκοκικές πινελιές. Αλλά το μεγαλύτερο προσόν της ταινίας είναι η ερμηνεία της μικρής —πρωτομφανιζόμενης τότε— Hayley Mills. Η οποία, ύστερα από αυτή την ταινία, έκλεισε πενταετές συμβόλαιο με τη Disney και έπαιξε στις οικογενειακές ταινίες που ξέρουμε όλοι. Σημειωτέον, είναι η κόρη του μεγάλου βρετανού ηθοποιού John Mills, ο οποίος στην ταινία μας εδώ παίζει τον αστυνομικό που ψάχνει να βρει τη λύση. Στο ρόλο του δολοφόνου ο Horst Buchholz που τον είδαμε και στους Εφτά που ήταν υπέροχοι.

Procès de Jeanne d’Arc (Η δίκη της Ζαν ντ’Αρκ)

Η ιστορία της Ιωάννας της Λωραίνης αποτελεί ένα αγαπημένο κινηματογραφικό θέμα για τους Γάλλους. Γιατί όχι, εξάλλου; Εθνική ηρωίδα και αγία (που ανακυρήχθηκε μετά από 500 χρόνια!) αλλά και φαντασμένη που άκουγε φωνές για τους αντιπάλους. Τα μόνα κείμενα που διασώζονται για την περίπτωσή της είναι τα πρακτικά της εκκλησιαστικής δίκης της. Σε αυτό το κομμάτι της ιστορίας επικεντρώνεται ο μεγάλος σκηνοθέτης Ρομπέρ Μπρεσόν και αναπαριστά όσο πιο λιτά και ρεαλιστικά τη Δίκη της Ζαν ντ'Αρκ. Και ενώ η ταινία βασίζεται κατά γράμμα στα κείμενα και έχει πολύ διάλογο (υπερβολικό για Μπρεσόν), παραμένει λακωνική και ουσιώδης αφού έχει διάρκεια μόλις μία ώρα. Πέρα από την τέχνη της εικόνας του Μπρεσόν, η ταινία σε βάζει (για άλλη μια φορά) σε σκέψεις γύρω από την εξουσία της εκκλησίας και αυτό που παρατήρησα εγώ είναι α) η άνεση με την οποία κρίνει και κατακρίνει όποιον δεν είναι αρεστός σ'αυτούς, β) τον ανδροκρατούμενο χώρο της εκκλησίας που δεν μπορεί να δεχτεί τη γυναίκα ούτε ως ίση, γ) τη στενομυαλιά των περισσοτέρων ανθρώπων που συμβαδίζει με αυτή της εκκλησίας από... φόβο και πάθος. Αναρωτιέμαι αν έχει αλλάξει τίποτα τόσα χρόνια μετά...

Borsalino & Co.

Η συνέχεια της γαλλικής γκανγκστερικής επιτυχίας του Jacques Deray, το Borsalino του 1970, ονομάστηκε πολύ απλά Borsalino and Co.. Η ταινία κυκλοφόρησε το 1974 με παραγωγό τον ίδιο τον Alain Delon και προσδοκούσε σε ανάλογη επιτυχία. Η ταινία όμως έχει ένα εντελώς προσχηματικό σενάριο και βασίζεται εξ ολοκλήρου στην αλόγιστη βία και τα άσκοπα πιστολίδια, τον πόλεμο των συμμοριών και την εκδίκηση. Απευθύνεται απλά στους οπαδούς του είδους που γουστάρουν στείρα δράση. Το αστείο της υπόθεσης είναι ότι ο υπογράφων ήθελε να δει το πρώτο έργο και μπέρδεψε τα DVD. Έτσι και λόγω βλακείας «αναγκάστηκα» να δω το δεύτερο έργο χωρίς να ξέρω τίποτα για το πρώτο. Θα επανέλθω...

À nous la liberté (Αγάπη, γέλιο, ξενοιασιά)

Η ταινία του René Clair που κυκλοφόρησε το 1931, À nous la liberté (με την άκυρη ελληνική τιτλοφόρηση ως Αγάπη, γέλιο, ξενοιασιά), είναι ίσως μία από τις καλύτερες ταινίες της χρονιάς της, και όχι μόνο. Την εποχή που όλοι μετέτρεψαν τον κινηματόγραφο ως ένα είδος οπτικοποιημένου θεάτρου με την προσθήκη του ήχου, ο γάλλος κινηματογραφιστής συνεχίζει στην σκηνοθετική παράδοση του βωβού εμπλουτίζοντας την ταινία του με τους απαραίτητους μόνο διαλόγους εδώ και κει αλλά και μία πλούσια ηχητική μπάντα που «παίζει» τον θεατή.

Ο γαλλικός τίτλος μεταφράζεται ως «Απόδραση στην ελευθερία» και αυτό είναι το όλο θέμα του έργου: απόδραση από κάθε είδους δεσμών. Δύο φυλακισμένοι αποφασίζουν να αποδράσουν αλλά μόνο ο ένας το καταφέρνει. Στην πορεία γίνεται μεγάλος και τρανός επιχειρηματίας. Μετά από χρόνια ο φίλος του απολύεται κανονικά από τη φυλακή και πιάνει δουλειά στο εργοστάσιό του. Εκεί αντιλαμβάνεται ότι οι συνθήκες δεν διαφέρουν και πολύ μ'αυτές της φυλακής. Τα ευτράπελα δίνουν και παίρνουν, το εγκληματικό παρελθόν θα συναντήσει το επιχειρηματικό παρόν και αυτό που θα επακολουθήσει είναι ένας πανζουρλισμός. Οι αριστερές ιδέες του σκηνοθέτη δεν πολυάρεσαν στα μεγάλα στούντιο αλλά παρά ταύτα η ταινία ήταν η πρώτη μη-αγγλόφωνη που κέρδισε υποψηφιότητα για το βραβείο όσκαρ καλύτερης ταινίας. Τώρα, αν κάποιες σκηνές σας φέρουν στο μυαλό τους Μοντέρνους Καιρούς του Τσάπλιν, τότε ρίξτε και ένα επιπλέον διάβασμα στο θέμα των μηνύσεων. Ο Clair επέλεξε να μην συμμετάσχει στη δικαστική διαμάχη και δήλωσε για το θέμα ότι αν ο Τσάπλιν τον αντέγραψε, το εκλαμβάνει αυτό ως τιμή.

$

Δολάρια! Ακριβώς αυτό το σύμβολο του δολαρίου είχε για τίτλο η ταινία του Richard Brooks, παραγωγής 1971, που στα ελληνικά τη μεταφράσαμε ως Το κόλπο αρχικά και μετά Σ' αυτή την πόλη υπάρχουν καθάρματα. Ένα πανέξυπνο και καθόλου αιματηρό κόλπο ληστείας οργάνωσε ο Warren Beatty δουλεύοντας εκ των έσω σε μια γερμανική τράπεζα. Βοηθός του η (πολύ) νεαρή Goldie Hawn, η οποία απέσπασε τα κλειδιά των θυρίδων από τρεις τύπους των οποίων οι δραστηριότητες δεν είναι και τόσο νόμιμες. Μέχρι να έρθει το κόλπο, όμως, περνάει ένα ψιλοβαρετό σαραντάλεπτο με τον σκηνοθέτη Richard Brooks να θέλει να παίξει με τα νεύρα μας. Και στο τέλος ακολουθεί ένα ανελέητο κυνηγητό στους δρόμους και στα τρένα του Αμβούργου, σε χωράφια και πάνω σε πάγους. Έχει μια μικρή αγωνία προς το τέλος περιμένοντας να δεις την έκβαση, αλλά ουσιαστικά δεν μας άφησε και καμιά τρελή εντύπωση. Πέρα από μια γερή δόση νυχτερινής ζωής στη Γερμανία της δεκαετίας του '70! Σημειώνουμε μόνο ότι τη μουσική της ταινίας υπέγραψε ο Quincy Jones.

Υπάρχει μια φήμη που λέει ότι η Goldie Hawn δεν πρόλαβε να δει ολοκληρωμένη την ταινία, ούτε στην πρεμιέρα της. Όταν μετά από χρόνια την πέτυχε στην τηλεόραση, λέγεται ότι την έκλεισε στα μισά του έργου!

Paint Your Wagon (Ο δρόμος της ευτυχίας)

Πήραμε φόρα με ταινίες του Lee Marvin και είπαμε να δούμε το Paint Your Wagon, παραγωγής 1969. Και ενώ έχει όλα τα καλά συστατικά μιας καλοφτιαγμένης παραγωγής, έχει τον Clint Eastwood φρέσκο μετά τις σπαγγέτι επιτυχίες, την όμορφη Jean Seberg, έναν έμπειρο σκηνοθέτη, δεν ήξερα ότι πρόκειται για... μιούζικαλ! Και πέρα από το αρχικό τραγούδι (ίσως και κάποιο ακόμα), τα υπόλοιπα τραγούδια είναι βαρετά, δεν προσφέρουν τίποτα στην πλοκή και θέλεις να τα περνάς στο fast-forward. Ωραίος ο Clint, αλλά όχι και να τον ακούμε να τραγουδάει... Πάντως, υπάρχουν μερικά στοιχεία στο έργο άξια θέασης, όπως η πετυχημένη σάτιρα για την τρέλα της ανεύρεσης του χρυσού, η δημιουργία της πόλης Χωρίς Όνομα, ο τρόπος να την κάνουνε δημοφιλή και η δημιουργία του ερωτικού συζυγικού τρίο (!). Ο Marvin βρίσκεται σε κέφια, παρόλο που θυμίζει έντονα τον οσκαρικό του ρόλο στην Λησταρχίνα. Εν τέλει, δείτε την αν έχετε υπομονή, γιατί τα 158 λεπτά είναι πολλά.

Never Weaken

Η ταινία Never Weaken που κυκλοφόρησε το 1921 αποτέλεσε την τελευταία μικρού μήκους αυτού του παιδιού με τα γυαλιά. Από κει και έπειτα (και μετά την επιτυχία του Τσάπλιν με το Χαμίνι) ο Harold Lloyd ασχολήθηκε με μεγάλου μήκους παραγωγές.

Εδώ τα πράματα είναι τυπικά. Μία κωμική σεκάνς στην αρχή για να γνωρίσουμε τον πρωταγωνιστή και μετά μία ερωτική παρεξήγηση που θα τον οδηγήσει στο κυρίως θέμα του έργου. Ο Lloyd θα αποφασίσει να δώσει τέλος στη ζωή του αλλά ψάχνοντας να βρει τη σωστή μέθοδο θα καταλήξει στο εργοτάξιο ενός ουρανοξύστη. Ένα θέμα που εκείνη την εποχή ήταν πολύ της μόδας και είχε εγγυημένα αποτελέσματα αγωνίας. Πάντως, μπορούμε να πούμε ότι αυτή η ταινία αποτέλεσε την προεργασία για τη μετέπειτα μεγάλη επιτυχία του Lloyd, το Safety Last.

Δείτε όλη την ταινία σε μέτρια ποιότητα στο βίντεο-γκούγκλι.