Berlin Express (Το εξπρές του Βερολίνου)

Η κατασκοπευτική περιπέτεια της RKO με τη σκηνοθετική μπακέτα του Ζακ Τουρνέρ θα μπορούσε να χαρακτηριστεί παλιομοδίτικη, υποτυπώδους πλοκής, με λίγες δόσεις σασπένς και προβλέψιμης εξέλιξης. Το έργο Berlin Express όμως θα μείνει στην ιστορία ως η πρώτη αμερικανική παραγωγή που γυρίστηκε στη Γερμανία μετά το τέλος του πολέμου. Αξίζει να μείνει στην ιστορία όμως και για έναν ακόμα λόγο: για το ότι η κάμερα του Τουρνέρ παρουσιάζει τη μιζέρια και τη φτώχεια της μεταπολεμικής Γερμανίας αλλά και τα ερείπια της Φρανκφούρτης και του Βερολίνου έτσι όπως δεν τα έχουμε δει εδώ και πολλά χρόνια. Κάτι σαν ιστορικό, κινηματογραφικό κειμήλιο. Ξεκινώντας από το Παρίσι, τέσσερις χαρακτήρες (Αμερικανός, Ρώσος, Βρετανός και Γάλλος, δηλαδή ένας από κάθε χώρα της κατεχόμενης Γερμανίας) παίρνουν το τρένο για το Βερολίνο. Στο ίδιο βαγόνι θα βρίσκεται και ένας σημαντικός Γερμανός καθηγητής με τη γραμματέα του, που εργάζονται για την ένωση της Γερμανίας. Όλοι μαζί θα μπλέξουν σε μια συνωμοσία Γερμανών αντιστασιακών που σκοπό έχουν να βγάλουν από τη μέση τον καθηγητή. Σε μικρό ρόλο βρίσκουμε τον Reinhold Schünzel, σκηνοθέτη του θεατρικού "Viktor and Viktoria", που ανέβηκε το 1933 στη Γερμανία και μετέφερε χρόνια μετά στον κινηματογράφο o Blake Edwards. Ο Robert Ryan συμμετέχει σε άλλη μια νουάρ αποχρώσεων ταινία, από τις πολλές όπου συμμετείχε εκείνη την περίοδο.

Bringing Up Baby (Η γυναίκα με τη λεοπάρδαλη)

Ο ορισμός της screwball κωμωδίας! Με τις ατάκες να πέφτουν κατά ριπάς, τις παρεξηγήσεις να μην έχουν τελειωμό, αρκετούς από τους χαρακτήρες να είναι... γιούχου και το τρελαμένο σενάριο να περιλαμβάνει: έναν παλαιοντολόγο που ψάχνει το τελευταίο κόκκαλο ενός δεινοσαύρου για να ολοκληρώσει το έργο ζωής του, μία αλλοπρόσαλλη, φευγάτη κοπελιά που θα του κάνει τη ζωή πατίνι, ένα σκυλί που θα έχει θάψει το εν λόγω σπάνιο κόκκαλο και μία εξημερωμένη λεοπάρδαλη(!) με το όνομα Baby που θα φέρει τα πάνω-κάτω στη ζωή τους αλλά και στη μικρή κοινότητα όπου διαμένει η πλούσια θεία της κοπελιάς, η οποία σκόπευε να κάνει δωρεά στο μουσείο του παλαιοντολόγου. Ουφ! Αυτά! Απλά το Bringing Up Baby είναι μια από τις καλύτερες κωμικές ταινίες της δεκαετίας του '30, με τη χημεία των Χέπμπορν και Γκραντ να είναι καλύτερη από ποτέ υπό την καθοδήγηση του σκηνοθέτη Howard Hawks σε μία από τις καλύτερες στιγμές του. (τρεις φορές το επίθετο "καλύτερος" σε μία πρόταση)

Υ.Γ.: Παλιότερη ελληνική ονομασία του έργου: «Ο Κάρυ, η Κάθρην και τα πονηρά τους». Θεέ μου!!

The Thin Man Goes Home (Ο άνθρωπος σκιά στη μικρή πόλη)

Τέσσερα χρόνια από την προηγούμενη ταινία πέρασαν. Δεν ταίριαζε και τόσο μια κωμική ταινία κατά τη διάρκεια του Β' Π.Π., οπότε με το τέλος του δρομολογήθηκε άλλη μια συνέχεια της πετυχημένης σειράς. Κι αυτή τη φορά ο ντετέκτιβ Νικ Τσαρλς, η γυναίκα του Νόρα και το σκυλάκι τους Άστα μπλέκονται σε αστυνομικές περιπέτειες. Και όλα αυτά, όπως λέει ο τίτλος The Thin Man Goes Home, συμβαίνουν στη γενέτειρα του κ. Τσαρλς όταν και εμφανίζεται μετά από χρόνια για να επισκεφθεί τους γονείς του μαζί με τη σύζυγό του. Κανά-δυο πτώματα, μπόλικο μυστήριο, περίεργοι χαρακτήρες και το γνωστό, συζυγικό χιούμορ μπλέκεται στην ιστορία μας, που είναι κι αυτή άξια θέασης όπως και οι προηγούμενες. Παρόλο που αυτή τη φορά ψιλιαστήκαμε τον ένοχο εξ αρχής. Τέλος, θα γίνω βαρετός αν πω πάλι ότι τέτοιες ταινίες δεν φτιάχνονται πια.

Άκουσα ότι θα γυριστεί το ριμέικ των ταινιών το 2013 με τον Τζόνι Ντεπ στο ρόλο του Νικ Τσαρλς. Πόσο αληθεύει και τι αποτέλεσμα θα βγει στην οθόνη, μένει να το δούμε.

The Sea of Grass

Ο Ελία Καζάν έχει κάνει την παρακάτω δήλωση για το έργο The Sea of Grass, που ήταν η δεύτερη σκηνοθετική του δουλειά: "It’s the only picture I’ve ever made that I’m ashamed of. Don’t see it." Δεν του κάναμε το χατήρι και κάτσαμε και παρακολουθήσαμε το έργο, που παρεμπιπτόντως είχε τιτλοφορηθεί δις στα ελληνικά. Αρχικά ως «Το παραστράτημα μιας μητέρας» και κατόπιν με το πιο ταιριαστό στο πρωτότυπο «Θάλασσα από χορτάρι». Και τι παρακολουθήσαμε; Μια ακριβή παραγωγή της MGM, ένα επικό, οικογενειακό δράμα που εκτυλίσσεται στην άγρια δύση με πρωταγωνιστή τον τέως αξιωματικό, νυν αγελαδάρη Spencer Tracy που δεν αφήνει κανέναν άλλο στην τεράστια περιοχή του, τη θάλασσα από γρασίσι, να πάει να καλλιεργήσει, καθώς τη θέλει αποκλειστικά για τα ζωντανά. Θα παντρευτεί την Katharine Hepburn, αλλά αυτή σιγά-σιγά θα αρχίσει να υποστηρίζει τους αντιπάλους, με πρωτεργάτη τον δικηγόρο Melvyn Douglas. Με τον οποίο θα αναπτυχθεί ένα ειδύλλιο. Και όταν γεννηθεί το δεύτερο παιδί, οι κακές γλώσσες θα λένε ότι είναι το εξώγαμο της γυναίκας του Tracy. Κάπου εκεί θα χωρίσουν οι δρόμοι τους, ο Tracy θα κρατήσει τα παιδιά, η Hepburn θα φύγει για πολλά χρόνια και η ιστορία (όσον αφορά τους γεωργούς) θα δικαιώσει τον Tracy. Αλλά το έργο δεν τελειώνει εδώ, καθώς έχουμε πολλά ακόμα να δούμε που θα αφορούν τη νέα γενιά αυτή τη φορά, τις ιστορίες των παιδιών που θα έχουν μεγαλώσει. Η ταινία ολοκληρώνεται με κάποια δόση συγκίνησης, αλλά αυτό το larger-than-life μελόδραμα και τα βάσανα των πρωταγωνιστών μπορεί σε κάποιους να φανεί κουραστικό. Θα συμφωνήσω ότι μοιάζει περισσότερο για διεκπεραιωτική δουλειά και ότι ο κος. Καζάν δεν είχε πολύ έλεγχο στο τελικό αποτέλεσμα. Γι’αυτό και η άνωθεν δήλωσή του, ίσως. Πάντως, δεν θα το χαρακτήριζα κακό έργο• το πιο μέτριο όμως από όλες τις συνεργασίες του διάσημου ζευγαριού.

Following

Η πρώτη μεγάλου μήκους (και ανεξάρτητη) ταινία του Christopher Nolan, που γυρίστηκε με πενιχρά μέσα το 1998, αποδεικνύει το ταλέντο του νεαρού σκηνοθέτη που θα κατακτούσε το Χόλιγουντ τα επόμενα χρόνια. Όπως αναφέρει και ο τίτλος Following, μας παρουσιάζει δύο χαρακτήρες που ακολουθεί ο ένας τον άλλο. Μόνο που ο πρώτος δεν γνωρίζει για τον άλλο. Μοναχικός συγγραφέας ο πρώτος ψάχνει τρόπους να γεμίσει τη μοναξιά του και παρακολουθεί διάφορους αγνώστους. Ένας απ'αυτούς, ο κουστουμάτος νεαρός θα τον πάρει χαμπάρι και... θα του συστηθεί. Και θα αποδειχθεί ότι έχει πιο περίεργο χόμπι απ'τον άλλο: να μπαίνει σε ξένα σπίτια, να κλέβει ασήμαντα αλλά προσωπικά αντικείμενα, μόνο και μόνο για να ταράξει τις ζωές των ιδιοκτητών. Σας θυμίζει κάτι από Chungking Express; Μπερδεύοντας τη χρονική σειρά της ιστορίας του (κάτι από Pulp Fiction;), βλέπουμε τον συγγραφέα να δρα μόνος του, να ερωτεύεται μια νεαρή της οποίας το σπίτι λήστεψε και οι ανατροπές να δίνουν και να παίρνουν, οδηγώντας τον φουλ προς την αυτοκαταστροφή. Και όλα αυτά σε 70 μόνο λεπτά. Απευθύνεται σε σινεφίλ, αλλά και σε αυτούς που αρέσκονται σε έργα με ανατροπές και σε αυτούς που γοητεύονται από αλλόκοτους χαρακτήρες με περίεργες συνήθειες. Σημείωση: σε μία σκηνή εισβάλλουν στο σπίτι του ίδιου του συγγραφέα, ο οποίος έχει στην πόρτα του κολλημένο ένα logo του μπάτμαν. Τυχαίο; Ή ονειρευόταν/πίστευε ο Nolan ότι θα σκηνοθετούσε αργότερα τη μοντέρνα τριλογία του σκοτεινού ήρωα;

Rope (Η θηλειά)

Η πρώτη από τις τέσσερις προβολές στο αφιέρωμα για τον κύριο Hitchcock από διάφορες κινηματογραφικές ομάδες. Αυτή η προβολή έγινε σε αμφιθέατρο του Οικονομικού, αν θυμάμαι καλά. Ήταν χειμώνας, των αρχών του 2000, και κίνησα γη και ουρανό για να πάμε με την παρέα να δούμε τη Θηλειά, μια και ήταν από τις ταινίες που ποτέ(;) δεν έπαιξαν στην τηλεόραση, ήταν από τις λιγότερο γνωστές του κυρίου Hitch και δύσκολο ως απίθανο να τη βρούμε στα βιντεοκλάμπ της γειτονιάς. Στο ΑΖΑ μόνο, στις Σαράντα Εκκλησιές...

The Party

Σε προβολή στο αμφιθέατρο της αρχιτεκτονικής την άνοιξη του 1999, με πληθώρα κόσμου, με τον Καλαματιανό και τον φίλο του τον ψηλό, να κατουριόμαστε από τα γέλια και στη σκηνή με τα νερά που τρέχουν να κρατιόμαστε με το ζόρι! Μετά την προβολή του Πάρτυ, ακολούθησε κανονικό πάρτυ στο γνωστό τρίγωνο, πάνω από το κυλικείο.

Down by Law (Στην παγίδα του νόμου)

Το φθινόπωρο του 2000 πήγαμε και παρακολουθήσαμε σε επανέκδοση το αγαπημένο πλέον Down by law του ιδιαίτερου σκηνοθέτη Jim Jarmusch. Αν και οι βασικοί χαρακτήρες ήταν οι μουσουργοί Tom Waits και John Lurie, την παράσταση έκλεψε ο Roberto Benigni και εμείς βγήκαμε από την αίθουσα φωνάζοντας ο ένας στον άλλο I scream, you scream, we all scream for ice cream!

Ladri di biciclette (Ο κλέφτης των ποδηλάτων)

Στην αίθουσα 2 του Ολύμπιον, την άνοιξη του 2000, ανακαλύψαμε το αριστούργημα του Vittorio De Sica, τον Κλέφτη των ποδηλάτων, σε επανέκδοση με αποκατεστημένη κόπια. Οι συγκρίσεις του παλιού ιταλικού κινηματογράφου με τον εγχώριο (των περασμένων δεκαετιών) πολλές, αλλά τέτοια συγκίνηση δε θυμάμαι να έχω νιώσει σε δικιά μας ταινία, ως ενήλικας.

Bananas

Σχεδόν καλοκαιρινή προβολή στο αίθριο της αρχιτεκτονικής, λίγο πριν φύγουμε από τη Θεσσαλονική και επιστρέψουμε στη βάση μας για τις θερινές διακοπές. Εκείνη την εποχή (1999) είχαμε γνωρίσει το πρόσφατο έργο του Woody Allen και, μέσω της τηλεόρασης, μερικά από τα πιο διάσημα έργα του της δεκαετίας του '80. Το πιο απλοϊκό αλλά αρκετά πολιτικό χιούμορ των Μπανάνες ήταν ό,τι έπρεπε σε ένα χαλαρό, από πλευρά διάθεσης, περιβάλλον αλλά και αρκετά έξυπνο για το ανήσυχο πολιτικά νεαρό κοινό.

Phantom of the Paradise

Για όλες τις ταινίες/ροκ όπερες των αρχών της δεκαετίας του '70 ευθύνεται (μάλλον) το Jesus Christ Superstar. Πριν κυκλοφορήσουν τα Tommy (από τους The Who) και The Rocky Horror Picture Show, εμφανίστηκε το Φάντασμα του παραδείσου! Όπως πολύ εύκολα μπορείτε να μαντέψετε, είναι επηρεασμένο από το Φάντασμα της Όπερας. Προσθέστε στοιχεία από τον Ντόριαν Γκρέι και τον Φάουστ, μπλέξτε στην υπόθεση πινελιές τρόμου, με βασικό θέμα τα παρασκήνια της μουσικής βιομηχανίας, και ιδού η ταινία σας. Κυριότερος λόγος για να δείτε αυτό το μιούζικαλ είναι η σκηνοθεσία του νεαρού τότε Brian De Palma, που αποδεικνύει περίτρανα γιατί έγινε νωρίς-νωρίς μεγάλο όνομα. Σημειώστε το μονόπλανο της σεκάνς "time bomb in the car trunk" το οποίο είναι φυσικά φόρος τιμής στο διάσημο μονόπλανο του Άρχοντα του Τρόμου του Orson Welles. Στα συν, βάλτε και την ροκ-εν-ρολ μουσική του Paul Williams, που έχει και βασικό ρόλο στο έργο.

The Long Memory

12 χρόνια στη φυλακή για ένα έγκλημα που δεν έκανε. Όταν αποφυλακίζεται ο John Mills αναζητά τους τρεις υπαίτιους, αυτούς που είπαν ψέματα στη δίκη του και τον οδήγησαν στη στενή. Μόνο που ο ένας πέθανε, ο άλλος κρύβεται και η άλλη παντρεύτηκε τον αστυνομικό που διεξήγαγε την έρευνα. Ο τέταρτος, για τον οποίο η αστυνομία δεν ήξερε την ύπαρξή του, έχει αλλάξει πλέον όνομα και είναι μεγαλομαφιόζος στα λιμάνια του Τάμεση. Και η μόνιμη ατυχία του πρωταγωνιστή θα τον φέρει στο δρόμο του. Όλοι θα μπλέξουν με όλους επειδή όλοι έχουν να κρύψουν πράματα και δεν θέλουν να αλλάξουν το status quo. Ο Mills δεν έχει σκοπό να σταματήσει πουθενά, καθώς η μνήμη πίσω από τα σίδερα είναι μεγάλη, εξ ου και ο τίτλος The Long Memory. Πολύ καλή βρετανική παραγωγή, με τον Robert Hamer να εστιάζει στο ανέκφραστο πρόσωπο του πρωταγωνιστή, χωρίς να ξεχνάει τους δευτερεύοντες χαρακτήρες, που έχουν το δικό τους δράμα να αντιμετωπίσουν. Στα συν και η ρεαλιστική παρουσίαση των υποβαθμισμένων περιοχών και των φτωχικών καταγώγιων. Στα ελληνικά κυκλοφόρησε με πολλούς τίτλους. Αυτοί ήταν «Η φλόγα της εκδίκησης», «Η ώρα της εκδικήσεως» και «Τρεις αδίστακτοι μάρτυρες».

Key Witness

Η ταινία Key Witness ήταν μια παραγωγή της Columbia τη χρονιά του 1947 και... δεν έχει ούτε ένα γνωστό όνομα στους συντελεστές. Αποτελεί ένα συνηθισμένο b-movie της εποχής, το οποίο μέσα στα 65 μόλις λεπτά που διαρκεί, καταφέρνει και παρουσιάζει τόσες ανατροπές και αλλάζει την πλοκή του άλλες τόσες φορές, που άλλος θα μπορούσε να γυρίσει τρεις-τέσσερις ταινίες με όλα αυτά που συμβαίνουν. Κι αυτό είναι το κύριο μειονέκτημα του εργού, αλλάζει δηλαδή διάθεση και ύφος κάθε δέκα λεπτά. Και για τις ερμηνείες; Άσε καλύτερα.

Ξεκινάει με έναν μυστήριο τύπο που παθαίνει ατύχημα και προσπαθεί να ανακτήσει τη μνήμη του. Μέσω φλάσμπακ βλέπουμε ότι ήταν ένας απλός υπάλληλος εταιρείας που στο σπίτι του ασχολούνταν ερασιτεχνικά με περίεργες κατασκευές οικιακών gadgets. Ένα βράδυ θα κερδίσει στον ιππόδρομο λεφτά, θα μπλέξει με μία ξανθιά και τον πρώην της, αυτή θα σκοτωθεί από τον δεύτερο, αλλά θα κυνηγήσουν αυτόν ως ύποπτο φόνου. Θα κρυφτεί για μήνες και θα αλλάξει ταυτότητα, παίρνοντας τα στοιχεία ενός νεκρού και βάζοντας τα δικά του στη θέση του. Στο νοσοκομείο (επανερχόμαστε στο σημείο όπου ξεκίνησε η ταινία) τον βρίσκει ο πλούσιος πατέρας (του πεθαμένου) που είχε παρατήσει το γιο του όταν ήταν μωρό και θέλει τώρα να επανορθώσει! Ο πρωταγωνιστής μας υποδύεται με επιτυχία το νέο του ρόλο και ζει πλουσιοπάροχα. Όταν θα αρχίσει να βαριέται, θα ασχοληθεί με το παλιό του χόμπι. Και αφού πλέον έχει κεφάλαιο, θα τα κυκλοφορήσει μαζικά στο εμπόριο. Μόλις δει αυτά τα -πανομοιότυπα με τα ορίτζιναλ- gadgets ένας παλιός φίλος, θα πάει να ψάξει την προέλευσή τους επειδή υποπτεύεται ότι κάποιο λάκκο έχει η φάβα. Και δεν φτάσαμε ακόμα στο τέλος!

Γιατί έκατσα και τα έγραψα όλα αυτά; Κυρίως, για να θυμάμαι τι συμβαίνει σ'αυτό το έργο χωρίς να χρειαστεί να ασχοληθώ ξανά μαζί του. Μπορείτε να το δείτε μόνο ως σχόλιο του τι κάθονταν, έβλεπαν και έχαφταν τα αμερικανάκια εκείνη την εποχή: το αμερικανικό όνειρο και πώς να το πετύχεις! Είτε δουλεύεις πολύ και απλά επιβιώνεις, είτε ποντάρεις στο τζόγο! Κι αν μπλέξεις με περίεργες παρέες, απατήσεις τη γυναίκα σου ή μεθύσεις σε λάθος μέρος, μάλλον θα καταλήξεις στη φυλακή!

My Little Chickadee

Καθώς ο κινηματογράφος αναπτύσσονταν όλο και πιο γρήγορα, οι παλιοί σταρ των αρχών της δεκαετίας του '30 βρίσκονταν ήδη σε δυσμένεια το 1940. Μια τελευταία προσπάθεια αναλαμπής για τους κωμικούς Mae West και W.C. Fields αποτέλεσε η από κοινού συνεργασία τους στο έργο My Little Chickadee, στο οποίο πέρα από τους πρωταγωνιστικούς ρόλους ανέλαβαν και τη συγγραφή του σεναρίου. Για την ακρίβεια, η Γουέστ έγραψε όλο το έργο, αλλά μιας και ο Φιλντς πρόσθεσε μια μεγάλη σκηνή στο μπαρ, πήραν το ίδιο συγγραφικό credit, κάτι που φυσικά δεν άρεσε καθόλου στην κυρία Γουέστ. Η ταινία είναι μια κωμική παρωδία του γουέστερν είδους, με στατικότατη όμως σκηνοθεσία, με λίγες καλές ατάκες. Γενικά, οι διάλογοι δεν είναι και οι πιο πετυχημένοι και η πλοκή θα μπορούσε να πάρει μια καλύτερη τροπή αν βάζανε την Γουέστ να αναλάβει χρέη σερίφη. Εν συνόλω, υπάρχει μια παλιομοδίτικη αίσθηση, ακόμα και για ταινία του '40! Αν και έγινε η μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία της εποχής (μετά το Όσα παίρνει ο άνεμος, φυσικά) εκείνη τη χρονιά, δεν βοήθησε τους δύο σταρ να μακροημερεύσουν.