Le Roi de Coeur (Όλοι τους τρελλοί εκτός από μένα)

Γαλλοϊταλική παραγωγή με Άγγλο πρωταγωνιστή: είναι η ταινία Le Roi de Coeur, δηλαδή βασιλιάς της καρδιάς, τουτέστιν «ρήγας κούπα» (από τα τραπουλόχαρτα) και πρωταγωνιστεί ο νεαρός τότε Alan Bates, ο οποίος πάλι μου θυμίζει τον Mel Gibson. Τι πραγματεύεται αυτό το σχετικά άγνωστο έργο;

Μία στρατιωτική μονάδα Γερμανών (στο τέλος του Α' ΠΠ) αποχωρεί από τη Γαλλία αλλά, πριν φύγει, έχει παγιδεύσει με εκρηκτικά την πλατεία του χωριού. Ένα σύνταγμα Σκωτσέζων ετοιμάζεται να απελευθερώσει το χωριό, αλλά στέλνουν πρώτα τον Alan Bates να προειδοποιήσει τους κατοίκους και να απενεργοποιήσει τη βόμβα. Αλλά οι κάτοικοι το έχουν σκάσει. Ο Bates θα βρει μόνο τους τρόφιμους του ψυχιατρείου, οι οποίοι θα έχουν καταλάβει με τη σειρά τους το χωριό και θα ζούνε τη... ζωή τους! Αυτό που ακολουθεί είναι μια παρουσίαση των τραγελαφικών προσπαθειών του Bates να σώσει το χωριό και της ιλαροτραγικής συμπεριφοράς των «νοημόνων» στρατιωτικών. Συμπέρασμα; Η τρέλα δεν πάει στα βουνά!

Η ταινία του Philippe de Broca γυρίστηκε στο γραφικό χωριό Senlis και είναι φυσικά μια αντιπολεμική σάτιρα που κάποιες φορές βρίσκει στόχο, τις περισσότερες όμως είναι φλύαρη, κουραστική και λίγο αδιάφορη. Οι τρόφιμοι του ψυχιατρείου φλερτάρουν, χορεύουν, τραγουδάνε, κάνουν έρωτα, γιορτάζουν τη ζωή και η σύγκριση με την «τρέλα» του στρατού ξέρουμε ότι θα έχει νικητές τους πρώτους. Θα πρέπει να θυμηθείτε ότι είμαστε στα 1966, στην αρχή της εποχής του αντιπολεμικού κινήματος και των παιδιών των λουλουδιών! Η νεαρότατη και πανέμορφη Geneviève Bujold είναι ένας καλός λόγος για να δείτε το έργο, αλλά αυτό πάλι μπορείτε να το πράξετε με δικιά σας ευθύνη.

Rocky Mountain (Ο άρχων της ερήμου)

Ιστορία εμφυλίου, με μία ομάδα από Νότιους στρατιώτες που σε μία περίεργη αποστολή στα Rocky Mountains (πολύ μακριά από το θέατρο του πολέμου) σώζουν μία Βόρεια γυναίκα από τα αιμοδιψή χέρια Ινδιάνων. Η συγκεκριμένη ταινία δεν ξέρω σε τι αποσκοπούσε και γυρίστηκε. Εντάξει, θα θυμόμαστε την αυτοθυσία τους, καλός και ως αξύριστος λοχαγός ο Errol Flynn (αλλά πάντα λίγο μονοδιάστατος), και ευτυχώς το ρομαντικό στοιχείο είναι υποβαθμισμένο, αλλά αυτό το τελευταίο γουέστερν του Flynn (του οποίου η καριέρα είχε πάρει την κατιούσα χωρίς εισιτήριο επιστροφής) ήθελε μάλλον να παρουσιάσει το γεγονός ότι όλοι οι Αμερικανοί ενωμένοι μπορούν να νικήσουν τους κακούς! Και το 1950 οι κακοί ήταν η κομουνιστική ΕΣΣΔ, αν μη τι άλλο. Σενάριο από τον Winston Miller (που έγραψε επίσης το αγαπημένο My Darling Clementine), τα γυρίσματα έγιναν όλα σε εξωτερκούς χώρους και η (ολίγον διεκπεραιωτική) σκηνοθεσία έγινε από τον William Keighley, ο οποίος ξανασυνεργάστηκε με τον Flynn στις περιπέτειες του ήρωα με τα κολάν Ρομπέν των Δασών. Άλλα έργα που είδαμε από τον σκηνοθέτη είναι τα Bullets or Ballots και The Street with No Name.

La piel que habito (Το δέρμα που κατοικώ)

Σε μεγάλη σκηνοθετική ρέντα βρίσκεται ο Pedro Almodovar, που κατάφερε να μας ξετρελάνει ακόμα και με το τελευταίο του έργο, το Δέρμα που κατοικώ. Λίγο η περίεργη/ενδιαφέρουσα υπόθεση (κλείσιμο ματιού στο Μάτια δίχως πρόσωπο;), λίγο η ανωμαλία των πρωταγωνιστών και όχι μόνο (που μόνιμα βλέπουμε στα έργα του), λίγο τα θριλερικά στοιχεία, κυρίως όμως η έξυπνη παρουσίαση πρώτα της ιστορίας στο παρόν, μετά η άσχετη φαινομενικά ιστορία του παρελθόντος, που στο τέλος ενώνονται, με όλα αυτά κατάφερε να μας δώσει την ανατροπή της χρονιάς, την ανατροπή που ίσως δεν θέλαμε να δούμε!

Poulet aux prunes (Κοτόπουλο με δαμάσκηνα)

Συγκίνηση και ωραία ατμόσφαιρα, το Κοτόπουλο με δαμάσκηνα είναι ένα γαλλικό ερωτικό δράμα από τους δημιουργούς Vincent Paronnaud & Marjane Satrapi του Persepolis που εξελίσσεται στο Ιράν πριν την Ιρανική Επανάσταση. Κάποιες καρτουνίστικες σεκάνς θυμίζουν Persepolis φυσικά και εμπλουτίζουν πανέμορφα την στυλιστικά όμορφη ταινία. Ο Mathieu Amalric αποδεικνύει (σε μένα περισσότερο) ότι είναι ένας από τους καλύτερους σύγχρονους Γάλλους ηθοποιούς. Βασίστηκε σε ένα κόμικ που είχε σχεδιάσει και γράψει πριν λίγα χρόνια η ίδια η Satrapi.

Niagara

Η ταινία Niagara είναι ένα από τα πιο γνωστά φιλμ-νουάρ επειδή i) είναι από τα πρώτα έγχρωμα (technicolor) νουάρ και ii) συμμετέχει η Marilyn Monroe με τα έντονα κόκκινα βαμμένα χείλη της! Παρά τη συμμετοχή του Charles Brackett στο σενάριο (μέχρι το '50 συνεργάτης του Billy Wilder) και του Henry Hathaway στη σκηνοθεσία, η ταινία αποτελεί περισσότερο μια τουριστική παρουσίαση των καταρρακτών του Νιαγάρα (και όλων των γύρω αξιοθεάτων) και λιγότερο μια ταινία θρίλερ. Σώζεται από κάποιες σεκάνς όπως, ας πούμε, αυτής με το κυνηγητό μέσα στο καμπαναριό και τις σιωπηλές/ακίνητες καμπάνες, αλλά στο σύνολό της είναι ένα προβλέψιμο έργο με ηθικοπλαστικό φινάλε (όλοι οι κακοί πρέπει να πεθάνουν). Ήταν να πρωταγωνιστήσει η Anne Baxter αλλά όταν αποχώρησε, αποφασίστηκε να δοθεί περισσότερο έμφαση στο χαρακτήρα (και το κορμί) της Monroe που σχεδιάζει να δολοφονήσει τον ψυχολογικά ανισόρροπο άντρα της Joseph Cotten.

The Late Show (Η γάτα είδε το δολοφόνο)

Ο τηλεοπτικός ηθοποιός Art Carney πρωταγωνίστησε σε λίγες ταινίες τη δεκαετία του ’70, όντας κάποιας ηλικίας, κέρδισε το όσκαρ το ’75 για το Harry and Tonto (με αντιπάλους τους Al Pacino, Jack Nicholson, Dustin Hoffman και Albert Finney!!!) και το 1977 πρωταγωνιστεί σε ένα νεο-νουάρ έργο του σκηνοθέτη Robert Benton (δύο χρόνια πριν βγάλει το Kramer vs. Kramer) και σε παραγωγή του Robert Altman. Βετεράνος ιδιωτικός ντετέκτιβ θα αναλάβει μία περίεργη υπόθεση. Η εξαφάνιση της γάτας της αλλοπαρμένης Lily Tomlin θα είναι η άκρη του μίτου που θα οδηγήσει σε μια μπλεγμένη υπόθεση που έχει απ’όλα: σεξ και βία, απιστίες και βρώμικο χρήμα, πολλά πτώματα και μοιραίες γυναίκες. Εύστοχη η επιλογή του ηλικιωμένου ντετέκτιβ που δουλεύει με το «κλασικό σύστημα» των ντετέκτιβ (δηλαδή κυρίως με το μυαλό του) που γνωρίσαμε από τις ταινίες του ’40 και του ’50, καθώς έτσι ο σκηνοθέτης βρίσκει ευκαιρία να σχολιάσει το τέλος μιας εποχής που έχει περάσει ανεπιστρεπτί, αλλά οι χαρακτήρες του έργου δε φαίνεται να το έχουν συνειδητοποιήσει. Το The Late Show είναι ένα σχετικώς άγνωστο, μικρό διαμαντάκι (μικρό είπαμε, έτσι;) που αξίζει να αναζητήσετε/ ανακαλύψετε.

Moonrise Kingdom

Τα χρόνια θα περάσουν, τα μαλλιά θα γκριζάρουν, θα συμβιβαστείς στην καθημερινότητα, στις επιταγές του κοινωνικού καθωσπρεπισμού, αλλά στο βάθος του μυαλού σου θα υπάρχουν εκείνα τα χρόνια, ή εκείνες μόνο οι στιγμές που ερωτεύτηκες, που έζησες πραγματικά ξέγνοιαστα και ελεύθερα, όπως -ας πούμε- ένα βράδυ σε μια μοναχική παραλία με το κορίτσι που αγαπάς και σε αγαπάει.

The Lusty Men

Μια εσωτερική ματιά στον κόσμο του ροντέο, στους ανθρώπους που δελεάζονται από το εύκολο χρήμα, στους άντρες που εθίζονται στην έκρηξη αδρεναλίνης και τεστοστερόνης χωρίς να λογαριάζουν οικογένεια και παιδιά. Πολύ καλή η ταινία του Nicholas Ray, η οποία μάς συστήνει έναν άγνωστο κόσμο, κάτι σαν τσίρκο με νοσταλγούς της Άγριας Δύσης. Το έργο έχει και στοιχεία ερωτικού δράματος, καθώς ο Robert Mitchum, ως παλαίμαχος σταρ του ρόντεο, θα δώσει τις συμβουλές του στον "μαθητή" Arthur Kennedy, θα πάρει επίσης το 50% των κερδών, αλλά θα διαπληκτίζεται με τη σύζυγο του Κένεντι, που υποδύεται η Susan Hayward, μέχρι το σημείο να τη γοητεύσει και να δημιουργήσει προβλήματα σ'αυτό το επαγγελματικό/ερωτικό τρίγωνο. Η ταινία The Lusty Men κυκλοφόρησε στα ελληνικά με δύο τίτλους: «Σκληροί άντρες» και «Ο πόθος των δύο».

Thieves Like Us

Την εποχή που οι δημιουργοί έφτιαχναν μία ταινία (τουλάχιστον) τη χρονιά. Ο Όλτμαν μετά την κωμωδία (MASH), μετά το γουέστερν (McCabe and Mrs. Miller), μετά το θρίλερ (Images), μετά το φιλμ-νουάρ (The Long Goodbye), ασχολείται με το γκανγκστερικό είδος αλλά, φυσικά, με έναν πιο ρεαλιστικό, μη-χολιγουντιανό, αρκετά ήρεμο και εστιασμένο στους χαρακτήρες τρόπο. Όταν κινηματoγραφούσε το βιβλίο του Edward Anderson δεν ήξερε ότι είχε γυριστεί ξανά πριν χρόνια από τον Nicholas Ray στο κλασικό They Live By Night. Δεν πρόκειται να δείτε κάτι αντίστοιχο του Νονού ή του Μπόνι και Κλάιντ. Το Thieves Like Us είναι περισσότερο μια πολύ καλή αναπαράσταση της εποχής του '30 (ειδικά της μετά-κραχ εποχής) με επίκεντρο τρεις δραπέτες που ειδικεύονται στις ληστείες τραπεζών. Πρωταγωνιστικό ζευγάρι ο Keith Carradine και η Shelley Duvall, η οποία εκείνη την εποχή έπαιζε σχεδόν αποκλειστικά σε έργα του Altman.

Dark Shadows

Όλοι πιστεύω ότι περιμέναμε κάτι περισσότερο/καλύτερο από την τελευταία δουλειά του Tim Burton με τίτλο Dark Shadows. Έχοντας (πάλι) τον Johnny Depp για πρωταγωνιστή και ένα ελκυστικό/πληθωρικό καστ σε δεύτερους ρόλους (Michelle Pfeifer, Helena Bonham Carter, Jackie Earle Haley, Eva Green), η ταινία με απογοήτευσε κυρίως επειδή είχε έλλειψη συνοχής. Θα προτιμούσα να ακολουθήσει και να εξελίξει το σατιρικό στυλ που είχαν κάποιες σκηνές. Αντ' αυτού, οδηγηθήκαμε στην αχαλίνωτη φαντασία με ένα φινάλε που δεν κολλούσε καθόλου με το υπόλοιπο έργο. Πέσανε τελικά στην παγίδα της μόδας με το βαμπιρικό μύθο και την πάτησαν.

Black Sheep

Όταν κυκλοφόρησε αποτέλεσε ευχάριστη έκπληξη επειδή α) ήταν μια παραγωγή από τη Νέα Ζηλανδία (χωρίς να έχει σχέση με τον Peter Jackson) και β) είχε το άκουσον-άκουσον θέμα με τα πρόβατα που γίνονται ζόμπι και επιτίθονται στους ανθρώπους! Απίστευτη σάτιρα των ταινιών-ζόμπι, η οποία είναι εξίσου αιμοτοκυλισμένη και σιχαμερή. Τελικά, με τα χρόνια που πέρασαν το Black Sheep παρακολουθείται ξανά μόνο με μεγάλη παρέα και κανιβαλιστική διάθεση.

The Way Back

Αρκετά χρόνια από την προηγούμενη ταινία του, ο Peter Weir έκατσε ξανά στην καρέκλα του σκηνοθέτη και μας παρέδωσε το The Way Back. Μια ταινία επιβίωσης για μια μικρή ομάδα ανθρώπων που το σκάνε από ένα γκούλαγκ της Σιβηρίας και διασχίζουν χιλιάδες χιλιόμετρα σε βουνά, χιόνια, ερήμους μέχρι να φτάσουν στα Ιμαλάια και μετά να πρέπει να καταλήξουν στην Ινδία. Πολυπληθέστατο καστ με τον νεαρό Jim Sturgess να ηγείται της προσπάθειάς τους (ο νεαρός δίπλα στον Kevin Spacey στο 21), με τον Ed Harris, τον Colin Farrell, τον Mark Strong, αλλά και τη μικρή Saoirse Ronan που γνωρίσαμε στο The Lovely Bones και ξαναείδαμε στο Hanna. Παρόλο που η ταινία είναι καλογυρισμένη και παρόλο που ο Weir έχει ξανασχοληθεί με το θέμα της επιβίωσης (αν θυμηθούμε την Ακτή του Κουνουπιού), εδώ δεν μεγαλουργεί ίσως επειδή η σκιαγράφιση των χαρακτήρων είναι κάπως επιφανειακή και ίσως επειδή έχουμε δει αρκετά άλλα έργα με παραπλήσια θεματολογία.

Buchanan Rides Alone (Στην πόλη των κεραυνών)

Ο πρωταγωνιστής μας (με ελάχιστα διαπιστευτήρια, κάτι σαν τον "Man with no name" του Ίστγουντ) είναι περαστικός από τη μικρή πόλη Agry Town, την οποία διοικούν και ορίζουν τα αδέρφια Agry, μπλέκεται στις υποθέσεις τους και βάζει σε κίνδυνο τη ζωή του ουκ ολίγες φορές. Είναι αυτές οι επιλογές στη ζωή του πρωταγωνιστή που καθορίζουν τελικά το ήθος του χαρακτήρα του, παρόλο που μπορεί να τον βάλουν σε περιπέτειες. Δε θα νοιαστεί αν θα τον βάλουν φυλακή (που θα τον βάλουν) ή αν θα μπει θηλειά γύρω από το λαιμό του (που θα μπει) ή αν θα τον πυροβολήσουν πισώπλατα (που θα τον πυροβολήσουν)! Πραγματικά, ο Μπουκάναν καλπάζει μόνος του, όπως λέει κι ο τίτλος Buchanan Rides Alone, κι όποιος θέλει (και έχει τα κότσια) ακολουθεί. Άλλο ένα γουέστερν του Budd Boetticher με τον Randolph Scott. Λοιπές πληροφορίες στις παλιότερες αναφορές (στα αντίστοιχα tags).

The Crowd

Είχαν ρωτήσει κάποτε τον Ζαν-Λικ Γκοντάρ γιατί δεν γυρίζεται καμιά ταινία για καθημερινούς ανθρώπους. Είχε απαντήσει: γιατί να ξαναγυρίσουμε το The Crowd; Πραγματικά, αυτό που παρακολουθούμε είναι η ιστορία ενός απλού, καθημερινού ζευγαριού, με τον υπάλληλο άντρα και τη νοικοκυρά γυναίκα, τα προβλήματα στη σχέση τους και στην ανεύρεση δουλειάς, τις προσπάθειες για επιβίωση, την ανατροφή των παιδιών τους. Ο πολυ-πετυχημένος σκηνοθέτης της MGM τη δεκαετία του '20 King Vidor αποφάσισε να γυρίσει ένα πιο προσωπικό πρότζεκτ που είχε μεγάλο κίνδυνο αποτυχίας. Με την εμπνευσμένη χρήση της κάμερας και τα καλοστημένα πλάνα, μας παρέδωσε μία από τις καλύτερες και πιο ρεαλιστικές αμερικανικές ταινίες του βωβού κινηματογράφου. Πανέξυπνη και γλυκόπικρη η σκηνή με τον κλόουν στην αρχή και στο τέλος του έργου. Ήταν η εποχή που το βουβό σινεμά είχε φτάσει σε υψηλά επίπεδα τεχνικής, αλλά ο ερχομός του ήχου και οι περιορισμοί του νέου μέσου έριξαν ταφόπλακα στην εξέλιξη της εικόνας. Έπρεπε να περάσουν σχεδόν δέκα χρόνια για να ξαναδούμε παραπλήσιες εικόνες. Πρωταγωνίστρια η Eleanor Boardman, τότε σύζυγος του σκηνοθέτη και στο ρόλο του συζύγου ο James Murray, που οχτώ χρόνια μετά την κυκλοφορία του έργου έφυγε από τη ζωή όντας μόλις 36 ετών, ζώντας τα τελευταία χρόνια της ζωής του μέσα στη ζητιανιά.

Harry and Walter Go to New York (Δύο εντιμότατοι αετονύχηδες)

Κωμική περιπέτεια εποχής, με πρωταγωνιστές μερικά από τα πιο διάσημα πρόσωπα της εποχής: οι James Caan και Elliott Gould είναι ο Χάρι και ο Γουόλτερ αντίστοιχα, οι δύο ατζαμήδες μικροκακοποιοί και ατάλαντοι θεατράνθρωποι που μέσα στη φυλακή έρχονται σε επαφή με τον διάσημο, κοσμοπολίτη κλέφτη Michael Caine, απ'τον οποίο αποσπούν το σχέδιο διάρρηξης μιας τράπεζας. Στο πλευρό τους θα σταθεί και η φεμινίστρια, ιδιοκτήτρια εφημερίδας Diane Keaton που δεν χωνεύει τον Caine. Με το μεγάλο κόλπο, ονειρεύονται να βρεθούν στα μεγάλα σαλόνια της Νέας Υόρκης του 19ου αιώνα, εξ ου και ο τίτλος Harry and Walter Go to New York. Ήταν μία από τις πιο φιλόδοξες ταινίες της χρονιάς της, αλλά σύμφωνα με τα λεγόμενα του σκηνοθέτη Mark Rydell, η Columbia έκοψε μεγάλο μέρος του έργου με κύριο θύμα τα αστεία. Κάτι που τελικά δικαιολογεί την κάπως μέτρια συνοχή του έργου. Παρόλο που δεν το λες κακό το έργο και παρά τις μερικές καλοστημένες σκηνές, νιώθεις ότι τα αστεία θα μπορούσαν να είναι καλύτερα.

Sirocco

Έναν κυνικό αμερικανό έμπορο στην εξωτική αλλά και πολύπαθη Δαμασκό (την αρχαιότερη πόλη που κατοικείται αδιαλείπτως από το 6000 π.Χ. πιθανών) υποδύεται ο Humphrey Bogart, που ασκεί όμως και μερικές σκοτεινές συναλλαγές, επί γαλλικής κατοχής όλα αυτά. Ο Γάλλος αξιωματικός των μυστικών υπηρεσιών Lee J. Cobb(!) θα θελήσει να συναντηθεί με τον αρχηγό των ανταρτών για να του μιλήσει για εκεχειρεία, ενώ ταυτόχρονα προσπαθεί να ξεσκεπάσει το δίκτυο των λαθρέμπορων όπλων. Κάπως έτσι, οι δρόμοι τους θα συγκλίνουν και τα πράγματα θα περιπλακούν από ένα ερωτικό τρίγωνο που θα δημιουργηθεί με την προστατευόμενη του Cobb.

Το Sirocco είναι μία από τις καλές ταινίες της άγνωστης σειράς ταινιών του Μπόγκι (αν μπορούμε να το πούμε αυτό), κι αυτό χάρη στη θεματολογία της και την (σχεδόν) μη προκατειλλημένη παρουσίαση τόσο των εισβολέων Γάλλων όσο και των Σύριων ανταρτών. Το σενάριο έγραψε ο ελληνικής καταγωγής A.I. Bezzerides, γι'αυτό δεν μας προξένησε έκπληξη η συμμετοχή του επίσης ελληνικής καταγωγής ηθοποιού Nick Dennis, ο οποίος ερμηνεύει τον Σύριο βοηθό του Μπόγκαρτ με... ελληνικό ταπεραμέντο. Τους δύο πρωταγωνιστές ξαναείδαμε μαζί στο The Left Hand of God του '55. Με όλα αυτά που συμβαίνουν σήμερα στην περιοχή, μπορούμε να χαρακτηρίσουμε την ταινία ακόμα και επίκαιρη. Δείτε τι γινόταν πίσω στα 1951, συγκρίνετε με το τι γίνεται σήμερα και απλά αναλογιστείτε ότι η καημένη συριακή πρωτεύουσα δεν έχει ησυχάσει ποτέ.

Il Grande Silenzio (Ο εκδικητής του διαβόλου)

Να πω, κατ' αρχάς, ότι δεν έχω και μεγάλη σχέση με το είδος του σπαγγέτι-γουέστερν. Το Il Grande Silenzio είναι από τα πιο γνωστά του είδους επειδή: α) είναι αυτό το «γουέστερν στα χιόνια», β) έχει πρωταγωνιστή τον αμίλητο Jean-Louis Trintignant (δεν βγάζει ούτε ένα γκουχ από το στόμα του) και γ) έχει για κακό τον Klaus Kinski. Ο κυνισμός και ο ωμός ρεαλισμός του είδους βρίσκεται και εδώ σε πρώτο πλάνο, με τον σκηνοθέτη Sergio Corbucci να παίρνει στοιχεία από τους κλασικούς αλλά με τη σειρά του να επηρεάζει και τους κλασικούς στα δικά τους μετέπειτα έργα (βλ. Sam Peckinpah). Ειδικά το αναπάντεχο, κυνικό, κατάμαυρο τέλος θα μας υπενθυμίσει ότι δεν βλέπουμε άλλη μία ηρωική χολιγουντιανή ταινία. Η ιστορία θέλει τον Trintignant να ασχολήθηκε με το πρότζεκτ μόνο και μόνο για το χατήρι του παραγωγού φίλου του, απαιτώντας να έχει ελάχιστους διαλόγους. Το οποίο στην πορεία εξελίχθηκε και έγινε... ο Silenzio.

Wuthering Heights (Ο πύργος των καταιγίδων)

Πρέπει να είμαι από τους ελάχιστους που δεν διάβασαν το πασίγνωστο κλασικό έργο της Emily Bronte. Πέρα από τα ονόματα των πρωταγωνιστών, δεν είχα καμία ιδέα για την πλοκή του έργου. Όπως επίσης δεν είχα παρακολουθήσει ποτέ καμία κινηματογραφική μεταφορά του, από τις πολλές που έχουν γίνει. Και παρακολουθώντας το γοτθικό ρομάντζο με τη σφραγίδα του William Wyler, υπό την παραγωγή του Samuel Goldwyn (τελευταίο όνομα στα credits ο παραγωγός!), εντύπωση μου έκανε πως τόσα χρόνια που περάσανε, παιδιά δεν κάνανε οι δύο οικογένεις; Ψάχνοντας, διάβασα ότι τα μισά κεφάλαια του βιβλίου αποτέλεσαν το υλικό για την ταινία, επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον στον έρωτα του ζευγαριού. Η συνέχεια θέλει τα παιδιά του Χίκλιφ και της Κάθι να σχετίζονται στο μέλλον, κάτι που μου θύμισε ολίγον από το Come and Get It, πάλι του Wyler. Όπως και να'χει, το Wuthering Heights είναι άλλη μια καλή ταινία από τη χρονιά του 1939, ίσως μια από τις καλύτερες κινηματογραφικές χρονιές. Από τις 8 υποψηφιότητες για όσκαρ, κέρδισε αυτό για την ασπρόμαυρη φωτογραφία, αφού σ'αυτήν την κατηγορία δεν είχε αντίπαλο το Όσα παίρνει ο άνεμος. Ο Laurence Olivier αποσπά την πρώτη του υποψηφιότητα για όσκαρ, η Merle Oberon γίνεται περισσότερο γνωστή και ο David Niven συνεχίζει να εμφανίζεται σε δεύτερους ρόλους. Πειράζει, όμως, που εγώ προτιμώ τη Τζεζεμπέλ;

The Cheyenne Social Club (Τα γεράκια)

Άλλη μια σκηνοθετική δουλειά του πασίγνωστου χορευτή Gene Kelly. Παρόλο που εκείνη την εποχή το σπαγγέτι γουέστερν δέσποζε, ο Κέλι μαζί με τους γερόλυκους James Stewart και Henry Fonda παρουσίασε ένα παλιομοδίτικο γουέστερν. Στο οποίο πρόσθεσε κωμικές πινελιές και μικρές ανατροπές των κλισέ, παίζoντας με τους όρους της φιλίας και της τιμής στην άγρια δύση, φτιάχνοντας ένα διασκεδαστικό σύνολο.

Τι είναι το The Cheyenne Social Club; Είναι ο οίκος ανοχής που κληρονομεί(!) ο καουμπόι Stewart από τον αποθανών αδερφό του και αναγκάζεται να γίνει ο διαχειριστής του οίκου, αφού δεν μπορεί να κάνει κάτι άλλο με αυτό, όπως θα μάθει μέσα από τις αποτυχημένες προσπάθειες για να του αλλάξει... χαρακτήρα.

Melvin and Howard

Ο κακόμοιρος γαλατάς Melvin συναντά σε ερημική τοποθεσία τον ηλικιωμένο ρακένδυτο Howard, τον περιθάλπει και τον πηγαίνει μέχρι το Λας Βέγκας, χωρίς να γνωρίζει ότι είναι ο εκατομμυριούχος Howard Hughes. Ο τελευταίος, όταν πεθάνει, θα του αφήσει στη διαθήκη του αρκετά εκατομμυριάκια. Αλλά μέχρι να φτάσουμε σ'αυτό το σημείο, εμείς θα παρακολουθήσουμε για μία ώρα σχεδόν αποσπάσματα από τη ζωή του με τις οικονομικές δυσκολίες που επηρεάζουν το γάμο του και τα όνειρά του για καλή ζωή που θα του φέρνουν συνέχεια φέσια και κατασχέσεις. Όταν θα έρθει η οικονομική λύτρωση από τη διαθήκη, θα γίνει διάσημος εν μια νυκτί. Και ευτυχώς, κάπου εκεί, αποκτά λίγο παραπάνω ενδιαφέρον το έργο.

Μετά τις κιτς περιπέτειες β' διαλογής με παραγωγό τον Roger Corman, ο Jonathan Demme σκηνοθετεί τον Melvin and Howard, μια ταινία που δείχνει εν μέρει την καταναλωτική μανία των αμερικανών (στην οποία μπορούν να ταυτιστούν και οι σύγχρονοι έλληνες). Πρωταγωνιστεί ο βετεράνος του Βιετνάμ Paul Le Mat, που είναι αυτός που ονειρεύεται μια ζωή μέσα στη χλιδή. Δίπλα του η Mary Steenburgen, που κέρδισε το όσκαρ β' γυναικείου ρόλου, είναι η σύζυγος που θέλει απλά μια αξιοπρεπή και άνετη ζωή. Η ταινία απέσπασε επίσης το όσκαρ σεναρίου και ο Jason Robards (ο λόγος που μάθαμε για την ύπαρξη αυτού του έργου) απέσπασε άλλη μια υποψηφιότητα για όσκαρ β' ανδρικού ρόλου, λίγα μόλις χρόνια μετά τις βραβεύσεις του για το ίδιο βραβείο για τα Julia και All the President's Men το 1977 και 1978, αντίστοιχα.

Two-Lane Blacktop

Η διάσημη (σε σινεφίλ κύκλους) και μάλλον καλύτερη ταινία του Monte Hellman είναι ένα road-movie χαρακτηριστικό της εποχής του. Σαράντα ένα χρόνια μετά, στο Two-Lane Blacktop βλέπουμε ανθρώπους, αυτοκίνητα, καταστάσεις, το κλίμα της εποχής, έτσι όπως λίγες ταινίες μπορούν να μας μεταδώσουν. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι το λιγομίλητο, δίδυμο αδερφάκι του Vanishing Point (της ίδιας χρονιάς κι αυτό). Ο οδηγός είναι ο (άγνωστος εκτός ΗΠΑ) τραγουδοποιός James Taylor. Συνοδηγός και μηχανικός του αυτοκινήτου ο ντράμερ των "Beach Boys" Dennis Wilson. Αντίπαλος στον αγώνα διασχίζοντας την Αμερική(!), με έπαθλο το αυτοκίνητο του χαμένου, ο Warren Oates. Μπροστά σ'αυτό το έργο, κάτι ταινίες φαστ-εντ-φιούριους φαντάζουν καρτουνίστικα εργάκια για παιδιά.
Έξτρα διάβασμα; Σινε-τέντας.

One False Move

Με μια μεγάλη σε διάρκεια και αρκετά βίαιη εναρκτήρια σεκάνς ξεκινάει το έργο One False Move. Από κει και έπειτα παρατηρούμε δύο παράλληλες ιστορίες: η πρώτη με τους κακοποιούς που το σκάνε οδικώς από το Λος Άντζελες και κατευθύνονται στη γενέτειρα της πρωταγωνίστριας, έχοντας να διασχίσουν τη μισή Αμερική. Η δεύτερη ιστορία θέλει τους αστυνομικούς του Λ.Α. να μεταβαίνουν πρώτοι στη μικρή κωμόπολη και μαζί με τον ντόπιο σερίφη (Bill Paxton) να περιμένουν το τρίο των κακοποιών να εμφανιστεί και να τους πιάσουν. Και όλα κυλάνε σχετικά ήρεμα και στις δύο ιστορίες, μέχρι που στο τέλος θα συγκλίνουν (αναγκαστικά) και θα έρθει η ώρα της τελικής αναμέτρησης.

Ποια είναι η λάθος κίνηση που αναφέρεται το έργο; Αυτό που λέει η πρωταγωνίστρια και καταγράφεται στη σπιτική κάμερα; Ή μήπως ο κάθε χαρακτήρας έχει κάνει κι από μία λάθος κίνηση στη ζωή του; Το "στιγμιαίο" λάθος του Πάξτον με την Σίντα; Η επιλογή της δεύτερης να ζήσει με τον Μπίλι Μπομπ; Ή οι επιλογές του Μπίλι Μπομπ, οι οποίες όλες τους μπορούν να περιγραφούν ως μία μεγάλη λάθος κίνηση;! Ή, τελικά, όλες οι επιλογές των πρωταγωνιστών είναι η μία λάθος κίνηση μετά την άλλη;

Πρώτο σενάριο του νεαρού και άγνωστου, τότε, ηθοποιού Billy Bob Thornton, το οποίο μεταφέρθηκε στο πανί από τον Carl Franklin, γνωστού μας από το επίσης νεο-νουάρ "Devil in a Blue Dress" με τον Denzel Washington, που έχει προβληθεί αρκετές φορές στην τηλεόραση. Πολύ καλό κι αυτό το νεο-νουάρ εργάκι (δεν είχα ιδέα για την ύπαρξή του μέχρι προσφάτως), με καλή σκιαγράφηση χαρακτήρων, τολμηρό στα διαφυλετικά σχόλια, γνήσια ταινία της δεκαετίας του '90. Paxton και Thornton ξανασυνεργάστηκαν λίγα χρόνια αργότερα, σε σενάριο πάλι του δεύτερου, στο πιο γνωστό και αγαπημένο A Simple Plan.

Beyond a Reasonable Doubt (Τα ίχνη ήταν ψεύτικα)

Ο Dana Andrews με τον μέλλοντα πεθερό του και διευθυντή εφημερίδας, αποφασίζουν να τοποθετήσουν ψεύτικα στοιχεία σε μια υπόθεση φόνου, ώστε να παραπλανήσουν την αστυνομία, να συλληφθεί και να καταδικαστεί εις θάνατον ο Dana πέρα από κάθε αμφιβολία, δηλ. Beyond a Reasonable Doubt, έτσι ώστε να "χτυπήσουν" το δικαστικό σύστημα και κυρίως τον εισαγγελέα που στέλνει αδιακρίτως τους ενόχους στην ηλεκτρική καρέκλα. Φυσικά, η εμπλοκή του στην υπόθεση θα θέσει σε κίνδυνο τη σχέση του με την αρραβωνιαστικιά του Joan Fontaine που δεν θα γνωρίζει τίποτα από το σχέδιο των δύο αντρών. Και εννοείται πως κάτι θα πάει στραβά προς το τέλος και ο πρωταγωνιστής μας θα βρεθεί άσχημα μπλεγμένος.

Με ένα απλό, σχεδόν ντοκυμενταρίστικο ύφος, ο Fritz Lang σκηνοθέτησε την τελευταία του ταινία στην Αμερική, πριν γυρίσει οριστικά πίσω στη Γερμανία. Ήταν μάλιστα και η δεύτερη συνεργασία του με τον Andrews μέσα στην ίδια χρονιά, μετά το While the City Sleeps. Κάποια στοιχεία σε κάνουν να στρέψεις αλλού το βλέμμα σου, ψάχνοντας για τον αληθινό δολοφόνο, αλλά στο τέλος σου πετάει μια πανέξυπνη ανατροπή και τελικά λες ότι δεν πήγε χαμένος o χρόνος από τη θέαση του έργου. Έγινε και ριμέικ πριν 2-3 χρόνια με τον Michael Douglas, αλλά δεν το είδαμε και ούτε πρόκειται.

La Voie Lactee (Ο γαλαξίας)

Ο Luis Bunuel έχει ασχοληθεί με ιερά και όσια σε διάφορα έργα, αλλά με τον Γαλαξία τα ισοπεδώνει όλα! Σε πρώτο επίπεδο παρακολουθούμε το οδοιπορικό των δύο πρωταγωνιστών που ξεκινούν με τα πόδια από το Παρίσι για να προσκυνήσουν τον Απόστολο Ιάκωβο (St. James ή Santiago) της Κομποστέλα στην Ισπανία. Κοινώς, να κάνουν τη διαδρομή ενός από τα πιο φημισμένα προσκυνήματα της Δυτ. Ευρώπης. Καθ' οδόν θα συναντήσουν πλήθος ανθρώπων και θα ζήσουν από πρώτο χέρι τη χριστιανική φιλανθρωπία (φιλοξενία, ελεημοσύνη), ή μη, κάποιων ανθρώπων. Θα βρεθούν επίσης μάρτυρες σε αμέτρητες σουρρεαλιστικές καταστάσεις με: δογματικούς, φανατικούς, αιρετικούς, άθεους, σκεπτικιστές και άπιστους, δηλαδή με όλες σχεδόν τις περιπτώσεις. Και ταυτόχρονα με το ταξίδι τους στο χώρο, ο Μπουνιουέλ θα κάνει ένα ταξίδι και στο χρόνο με εμβόλιμες σκηνές από ιστορικά (ή όχι και τόσο) γεγονότα. Σημειώστε ότι όλα όσα ακούγονται στο έργο είναι παρμένα από αληθινά κείμενα. Στο τέλος, αφού ο σκηνοθέτης θα έχει παραθέσει όλες τις απόψεις για τον χριστιανισμό και κυρίως την καθολική εκκλησία, θα αφήσει το θεατή μόνο του να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα.

The Left Hand of God

Προτελευταία ταινία του μεγάλου Μπόγκι, η οποία δυστυχώς είναι μια μέτρια περιπέτεια τοποθετημένη στην καρδιά της Κίνας. Το The Left Hand of God είναι μια αδύναμη σκηνοθετική στιγμή για τον Edward Dmytryk. Διασώζεται κυρίως χάρη: στον μυστήριο ρόλο που υποδύεται ο Χάμφρεϊ (ιερέας με πιστόλι στον κόρφο του!), στην πανέμορφη Gene Tierney και στη μικρή εμφάνιση του Lee J. Cobb ως κινέζος(!) παραστρατιωτικός στρατηγός.

Σε κάποια ορεινή ιεραποστολή, στην εξωτική Κίνα, θα εμφανιστεί ο Μπόγκαρτ ως ο νέος ιερέας. Θα καταφέρει να βάλει σε τάξη τα πράματα, να εντυπωσιάσει τους ντόπιους, να τους πείσει να ακούνε τις οδηγίες του Ευρωπαίου γιατρού και να αντιμετωπίσει τα προβλήματα, όλα αυτά περισσότερο με την πυγμή του και τον τσαμπουκά και λιγότερο με το λόγο του Θεού. Και φυσικά θα βάλει στο μάτι την όμορφη νοσοκόμα που υποδύεται η Tierney. Έχει όμως και ένα μυστικό που θα αποκαλυφθεί μετά τα 2/3 του έργου.

Magic Town (Πόλη δίχως προσωπείο)

Ο James Stewart βρήκε την μικρή αμερικανική πόλη που τα δημογραφικά στοιχεία της, τα αποτελέσματα των εκλογών και οι απόψεις τους ταιριάζουν αναλογικά με το σύνολο των ΗΠΑ. Κοινώς, ανακάλυψε τον τρόπο να κάνει εύκολα και γρήγορα γκάλοπ που το αποτέλεσμα θα αποτυπώνει το σύνολο της χώρας. Έτσι μετακομίζει σ'αυτή την Magic Town του τίτλου, υποδύεται τον ασφαλιστή και βγάζει γκάλοπ χωρίς να το ξέρει κανένας. Μόνο που, σιγά-σιγά, θα αρχίσει να γίνεται μέλος της μικρής κοινωνίας, θα συμμετέχει στα κοινά, θα προπονεί την σχολική ομάδα μπάσκετ και θα ερωτευτεί την δημοσιογράφο Jane Wyman. Και όπως αντιλαμβάνεστε, όταν η αλήθεια για το ποιόν του Stewart βγει στη φόρα, όλα θα αλλάξουν. Σ'αυτό το σημείο, ο σκηνοθέτης William Wellman παρουσιάζει πανέξυπνα την αμερικανική τρέλα σε ευθεία αναλογία με την τρέλα για αναζήτηση χρυσού, όπως συνέβη πριν 80-100 χρόνια δηλαδή. Χαριτωμένο εργάκι, με αρκετά ηθικοπλαστικά μηνύματα παλαιότερης κοπής, ένα έργο για όλη την οικογένεια.

Androcles and the Lion (Ο Ανδροκλής και το λιοντάρι)

Πολύ περίεργο που αυτή η διάσημη ταινία με τον εξίσου πασίγνωστο τίτλο δεν παίζει στην TV την εβδομάδα του Πάσχα. Τόσες και τόσες ταινίες/χλαμύδα, αυτή με το αλτρουιστικό πνεύμα και τα χριστιανικά μηνύματα πώς τους ξέφυγε; Ίσως φταίει το γεγονός ότι είναι ασπρόμαυρη! Οι υπεύθυνοι θα νομίζουν ότι ο κόσμος προτιμάει μάλλον τα τεχνικόλορ υπερθεάματα. Ή ίσως η πιο ελαφριά και σατιρική διάθεση του έργου (από το θεατρικό του Bernard Shaw) δε συνάδει με το κατανυκτικό πνεύμα του Πάσχα. Επειδή τέτοιο είναι το ύφος της ταινίας. Το βαλς στο τέλος του έργου αρκεί για να ισοπεδώσει κάθε σοβαροφάνεια! Ο χριστιανός Ανδροκλής θα σώσει το λιοντάρι από τον πόνο του, θα γίνουν φίλοι, μετά θα τον συλλάβουν και θα τον οδηγήσουν στη Ρώμη για να κατασπαραχθεί στην αρένα του Κολοσσαίου. Και το μεγαλύτερο κομμάτι του έργου είναι η διαδρομή προς τη Ρώμη μαζί με άλλους χριστιανούς. Και σ'αυτό το κομμάτι παρατηρούμε τρεις διαφορετικούς «εκπροσώπους» της νέας θρησκείας (τον Ανδροκλή, την Τζιν Σίμμονς και τον γεροδεμένο αγαθό γίγαντα) συν ενός Ρωμαίου που αμφιταλαντεύεται μεταξύ παλιάς και νέας θρησκείας.

Η επιτυχία, πάντως, του Androcles and the Lion το 1952 ένωσε το πρωταγωνιστικό ζευγάρι και σε άλλες τρεις ταινίες -οι δύο παρόμοιας θεματολογίας- τις επόμενες χρονιές: στο Χιτώνα, στον Αιγύπτιο και στο ρομαντικό Affair with a Stranger. Αυτή ήταν η πρώτη αμερικανική ταινία της γλυκύτατης Τζιν Σίμονς και το εισιτήριό της για το πέρασμα στο Χόλιγουντ.

Artists and Models (Λόρδοι, λόρδα και φιλότιμο)

Άλλη μια ταινία που είδαμε με το αγαπημένο κωμικό ντουέτο Μάρτιν και Λιούις, η οποία τυγχάνει να είναι και μια από αυτές που είχα δει σε μικρή ηλικία και τις είχα ψηλά σε εκτίμηση, κυρίως λόγω νοσταλγίας. Στο ντουέτο μας προστίθενται δύο νεαρές κοπέλες: η Shirley MacLaine (άλλη μια εμφάνιση στη break-through χρονιά της) και Dorothy Malone. Σε χαρακτηριστικό ρόλο, εμφανίζεται και η Anita Ekberg, πριν την κάνει παγκοσμίως διάσημη ο Φελίνι στα σιντριβάνια της Φοντάνα ντι Τρέβι! Ο τίτλος Artists and Models αναφέρεται στους δύο αρτίστες: στον σχεδιαστή/καλλιτέχνη διαφημιστικών Μάρτιν που θέλει να γίνει διάσημος μέσα από τη δουλειά του αλλά ακόμα δεν τα καταφέρνει, ενώ ο φίλος του Λιούις γράφει παιδικά βιβλία και είναι μανιώδης με τα κόμικ σούπερ ηρώων. Τόσο μανιώδης, που στον ύπνο του παραμιλάει βλέποντας περίεργα όνειρα. Αυτά τα όνειρα θα τα μετατρέψει ο Μάρτιν σε κόμικ και θα τα μοσχοπουλήσει. Και η συνέχεια έχει πολύ μπλέξιμο: με τις όμορφες γειτόνισσες (τα μοντέλα του τίτλου), με μυστικούς πράκτορες, μοιραίες γυναίκες και άλλα πολλά με πολλά (εννοείται) γκαγκς και τραγούδι.

The Strange Love of Martha Ivers (Αμαρτωλές γυναίκες)

You may be through with the past, but it sure ain't through with you

Ενοχές, παιδικά τραύματα, παρελθόν και μνήμη. Όλα τα χαρακτηριστικά του είδους και ακόμα περισσότερα: από την μία πλευρά ένα αρρωστημένο πλούσιο ζευγάρι, από την άλλη απλοϊκοί άνθρωποι με όνειρα αλλά χωρίς να έχουν στον ήλιο μοίρα. Η καπατσοσύνη όμως του πρωταγωνιστή Van Heflin θα υπερκεράσει όλα τα εμπόδια και το "μαύρο" αιματοβαμμένο τέλος είναι η μόνη λύση. Ένα διάσημο, κλασικότροπο φιλμ νουάρ που είδα μόλις πρόσφατα. Το The Strange Love of Martha Ivers έχει τη σκηνοθετική σφραγίδα του έμπειρου, ήδη παλαίμαχου το 1946, Lewis Milestone, ενώ το σενάριο επιμελήθηκε ο Robert Rossen, έναν χρόνο πριν μεταπηδήσει ο ίδιος στη σκηνοθεσία. Η Barbara Stanwyck επαναλαμβάνει έναν ακόμα ρόλο μοιραίας γυναίκας (μετά την επιτυχία του Double Indemnity), ο Kirk Douglas κάνει την παρθενική του κινηματογραφική εμφάνιση και η Lizabeth Scott τυποποιείται, από κει και έπειτα, σε έργα φιλμ-νουάρ και μόνο.