Books in films: Ο Sergio Leone επιλέγει Τζακ Λόντον

Στο Κάποτε στην Αμερική βλέπουμε τον πρωταγωνιστήνα διαβάζει στην τουαλέτα το Martin Eden του Τζακ Λόντον.

Seven Days to Noon (Πανικός στο Λονδίνο/Ο δυναμιτιστής του Λονδίνου)

Ο αγγλικός τίτλος της ταινίας Seven Days to Noon αναφέρεται στο τελεσίγραφο που έδωσε τρελαμένος επιστήμονας, πριν ενεργοποιήσει βόμβα σε άγνωστο σημείο στο κέντρο του Λονδίνου. Η υπόλοιπη ταινία των αδερφών Boulting μοιάζει με κινηματογραφοποιημένο ντοκιμαντέρ, παρακολουθούμε δηλαδή τις κινήσεις που κάνει το σύστημα ασφαλείας της Βρετανίας (στρατός, πυροσβεστική, νοσοκόμοι κλπ.) για να βρει πού έχει κρυφτεί ο επιστήμονας αλλά και να προετοιμαστεί για να εκκενώσει την πόλη, εφόσον χρειαστεί. Το έργο δεν το λες κακό, έχει φυσικά παλιομοδίτικη αισθητητική, μιας και η ταινία βγήκε το 1950, έχει δόσεις αγωνίας, και είναι εντελώς μέσα στο πνεύμα της νέας -τότε- πυρηνικής εποχής, λίγα μόνο χρόνια μετά το τέλος του Β’ ΠΠ.

The Black Stallion (Η μαύρη καλλονή)

Στο σύνολο της, η Μαύρη Καλλονή είναι μία οικογενειακή ταινία, όπου ένα μικρό παιδί ναυαγεί σε έρημο νησί με ένα άγριο άλογο, το εξημερώνει με το δικό του τρόπο, και όταν σώζονται, επιστρέφουν στην Αμερική, και δοκιμάζουν την τύχη τους στους αγώνες ιπποδρομίας. Η ταινία που σκηνοθέτησε ο Carroll Ballard αποτελείται από δύο μέρη: το πρώτο που περιλαμβάνει το ναυάγιο και τη ζωή στο ερημικό νησί και το δεύτερο με την επιστροφή στην Αμερική. Το δεύτερο μέρος περιλαμβάνει όλα τα γνωστά κλισέ του είδος: το παιδί βρίσκει παλαίμαχο αναβάτη (ο γηραιός Mickey Rooney στο ρόλο) και το αουτσάιντερ συναγωνίζεται στα ίσα διάσημα άλογα ταχύτητας. Το πρώτο μέρος όμως μας κέρδισε….κινηματογραφικά. Χωρίς ουσιαστικά να έχει πολλούς διαλόγους, παρακολουθούμε την προσπάθεια του αγοριού να γίνει φίλος του αλόγου στην αρχή και μετά να το καβαλικέψει, μέσα από πανέμορφες εικόνες και εκπληκτική φωτογραφία. Αυτό που λέει και ο κ. Roger Ebert στην κριτική του.

Άσχετο: οι εικόνες από το ναυάγιο μού έφερε λίγο στο μυαλό τις αντίστοιχες από τη Ζωή του Πι. Οι προπέλες, λίγο από Τιτανικό. Η ταινία βγήκε το 1979, πολλά χρόνια πριν τις αναφερθείσες.

rogerebert.com/reviews/the-black-stallion-1979

The Shout (Η κραυγή που σκοτώνει)

Λίγο θρίλερ, περισσότερο όμως μία ατμοσφαιρική ταινία χαρακτήρων, βγαλμένη από το κινηματογραφικό σύμπαν της δεκαετίας του ’70, με χρήση φλάσπμακ και σεκάνς που μπερδεύεσαι αν είναι όνειρο ή αλήθεια. Τα συζυγικά προβλήματα του ζευγαριού John Hurt & Susannah York, γίνονται πιο έντονα με την έλευση ενός περίεργου χαρακτήρα που ερμηνεύει ο Alan Bates, ο οποίος έχει μία μυστικιστική αύρα και μία ικανότητα που...σκοτώνει. Σε δεύτερους ρόλους, μεταξύ άλλων, βρίσκουμε τους νεαρότατους Tim Curry, Jim Broadbent.

Η ταινία The Shout κυκλοφόρησε το 1978, σκηνοθετήθηκε από τον Πολωνό Jerzy Skolimowski, που είχε κερδίσει Χρυσή Άρκτο για την βελγικής παραγωγής ταινία του Le depart, και είχε συμμετάσχει και στη συγγραφή του σεναρίου Το μαχαίρι στο νερό του συμπατριώτη του Ρόμαν Πολάνσκι. Το έργο απευθύνεται αποκλειστικά σε σινεφίλ και να πούμε ότι δεν είναι ταινία τρόμου.

The 'Maggie'

Σκοτζέζικη ταινία για το μικρό πλοιάριο που λέγεται The Maggie. Αλλά και για έναν αμερικανό (ο Paul Douglas στον εν λόγω ρόλο) που θέλει να μεταφέρει έπιπλα και εξοπλισμό στο νέο του εξοχικό (κάπου στην Σκωτία) αλλά ξεμένει από επιλογές. Και από μικρό μπέρδεμα νοικιάζει, χωρίς να το ξέρει(!), το Maggie με το Σκωτσέζο καπετάνιο και πλήρωμα. Αλλά από τα νεύρα του, το κυνηγάει για να σταματήσει τη μεταφορά. Και μπλέξιμο με το μπλέξιμο, τελικά θα το συνοδεύσει στη διαδρομή μέχρι τέλους. Κλασική ταινία των βρετανικών στούντιο Ealing, που παρακολουθείται ευχάριστα, με το γνωστό βρετανικό χιούμορ και τη "σφραγίδα" των Ealing studios. Στην καρέκλα του σκηνοθέτη βρίσκουμε τον Alexander Mackendrick, που μας έχει δώσει το γνωστότερο έργο Sweet Smell of Success, made in Χολιγούντ, αλλά εσείς αναζητήστε το επίσης βρετανικό Άνθρωπο με το λευκό κουστούμι.

The Uninvited (Το σπίτι του μυστηρίου)

Δύο αδέρφια αγοράζουν στοιχειωμένο σπίτι στην αγγλική ύπαιθρο, με μία νεαρή γειτονοπούλα να «επηρεάζεται» από το πνεύμα της προηγούμενης ιδιοκτήτριας που πέθανε υπό μυστήριες συνθήκες. Το ζευγάρι θα αναζητήσει λύση στο μυστήριο με τη βοήθεια της ψυχιάτρου που ξέρει πολλά, κρύβει περισσότερα και λέει λίγα. Τυποποιημένο έργο της εποχής, με καλούτσικα εφέ για την εποχή του (ο διευθυντής φωτογραφίας Charles Lang προτάθηκε για όσκαρ) και με ενδιαφέρουσα πλοκή, αλλά φυσικά δεν ξεφεύγει από γραφικότητες και σεναριακές ευκολίες. Αρχικά, προοριζόταν για τον Άλφρεντ Χίτσκοκ, αλλά επειδή δεν "έδεσε το γλυκό", ανέλαβε ο Lewis Allen. Η ταινία The Uninvited ήταν μεγάλη επιτυχία της εποχής, αλλά δεν έχει κάτι παραπάνω να προσθέσει στο είδος (ειδικά για έναν σημερινό θεατή), απευθύνεται μόνο στους φανατικούς του παλιού κινηματογράφου και του Ray Milland που πρωταγωνιστεί. Για την ιστορία να πούμε ότι βασίζεται στο μυθιστόρημα Uneasy Freehold της Dorothy Macardle (που στις ΗΠΑ κυκλοφόρησε ως Uninvited).

Once Upon a Time in America (Κάποτε στην Αμερική)

Ξαναβλέποντας την επική ταινία του Sergio Leone Κάποτε στην Αμερική συνειδητοποίησα ότι ήταν σαν να μην την είχα δει ξανά. Τη θυμόμουν κάπως διαφορετική. Πρέπει να είχα δει παλιότερα τη μικρότερη έκδοση. Βλέποντας την original έκδοση των τριών ωρών και 40 λεπτών απολαμβάνεις τη μαεστρική σκηνοθεσία και την υπέροχη αφήγηση της ιστορίας των τεσσάρων μικροκακοποιών που γίνονται σιγά-σιγά αρχιμαφιόζοι. Μετά έρχεται το τέλος της ποτοαπαγόρευσης και φυσικά το τέλος της δικιάς τους εποχής. Και μετά από δεκαετίες μακριά από το έγκλημα, κοντά στη δεκαετία του '70, ο ηλικιωμένος πρωταγωνιστής προσπαθεί να ενώσει κάποια κομμάτια από την ιστορία του παρελθόντος, και να κλείσει υποθέσεις που έμειναν ανοιχτές. Θα μπορούσαμε να πούμε, χωρίς δόση υπερβολής, πως η ταινία είναι το αντίπαλο κινηματογραφικό γκανγκστερικό επικό έργο με το Νονό, για την πρωτοκαθεδρία στο είδος. Ίσως είναι και η ταινία που επηρεάστηκε τα μάλα ο Scorsese για να φτιάξει το δικό του The Irishman.

Books in films: Λολίτα & Peter Sellers

Στο Heaven's Above με πρωταγωνιστή τον Peter Sellers, που κυκλοφόρησε το 1963, νεαρό αγόρι διαβάζει την πασίγνωστη Λολίτα (μέσα στην εκκλησία, εν ώρα κατήχησης!) του Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ, του οποίου η κινηματογραφική μεταφορά έκανε γνωστό τον Peter Sellers (σε δεύτερο ρόλο εκεί) και είχε κυκλοφορήσει ένα χρόνο πριν, το 1962. Σύμπτωση;

The Black Marble

Αστυνομική ταινία του 1980, επηρεασμένη σαφώς από τα 70s. Στο The Black Marble ένας αστυνομικός με προβλήματα (ψυχολογικά τραύματα και συνδυασμός τους με το αλκοόλ) μπλέκεται σε περίεργη υπόθεση απαγωγής σκυλιού (μιας κάποιας ράτσας), με τον Harry Dean Stanton που υποδύεται τον κτηνίατρο, να έχει απίστευτα χρέη στο τζόγο και να θέλει να «καθαρίσει» με όχι νόμιμο τρόπο. Περίεργη ταινία του νέου τότε Harold Becker (αστυνομική με κωμικές αποχρώσεις), ο οποίος φτιάχνει ένα buddy-cop-movie με άντρα-γυναίκα αστυνομικούς (η Paula Prentiss υποδύεται τη συνάδελφο, την οποία θυμόμαστε περισσότερο στην Υπόθεση πάραλαξ και Man's favorite sport), εντελώς διαφορετικών χαρακτήρων φυσικά. Περίεργη επίσης η επιλογή του σαραντάχρονου τότε Robert Foxworth στον πρωταγωνιστικό ρόλο, που δεν είχε πολλές πρωταγωνιστικές εμφανίσεις στο "μεγάλο πανί".

Heaven's Above! (Ο αμαρτωλός)

Μέτρια αγγλική παραγωγή με τον Peter Sellers να τοποθετείται ως κληρικός (από λάθος, φυσικά, συνωνυμία με άλλο κληρικό) σε μία μικρή βιομηχανική πόλη και όντας καλοκάγαθος και σε σημείο εκνευρισμού «αθώος», δημιουργεί ανατροπές στο κατεστημένο της πόλης και κυρίως στη σχέση των πλουσίων με την εκκλησία. Από τα αδέρφια John & Roy Boulting η ταινία Heaven’s Above! είναι μία τυπική βρετανική κωμωδία καταστάσεων, με πρώτο και μοναδικό «βιολί» τον Peter Sellers, που είχε αρχίσει να γίνεται παγκοσμίως διάσημως εκείνη την εποχή.

The Lighthouse (Ο φάρος)

Ο φάρος ή αλλιώς ο πυρετός της καμπίνας (όπως είχε γράψει ο Στίβεν Κινγκ στη Λάμψη) σε έναν απομονωμένο βράχο, με έναν νεαρό εργάτη και τον ηλικιωμένο επιστάτη. Αλκοόλ και παραισθήσεις, φουλ αντρική τεστοστερόνη και νεύρα, και η κακοτυχία του να πειράζεις τους γλάρους, θα οδηγήσουν όχι σε καλά αποτελέσματα. Ο Robert Eggers φτιάχνει ένα γοτθικό, ατμοσφαιρικό αλλά και πνιγηρό έργο με ασπρόμαυρη φωτογραφία και οι δύο πρωταγωνιστές (Robert Pattinson και Willem Dafoe) δίνουν αξιομνημόνευτες ερμηνείες.

Muhomatsu no issho (The ricksaw man)

Ένας άξεστος, αγράμματος και αρκετά ευέξαπτος καροτσέρης μπλέκει συνέχεια σε καυγάδες. Μία από τις περιπέτειες που μπλέκει είναι με την οικογένεια ενός στρατιωτικού. Χωρίς να το καταλάβει καλά-καλά, θα βρεθεί να μεγαλώνει το γιο της οικογένειας, μετά τον απρόσμενο θάνατο του πατέρα στρατιωτικού. Μία απλή ταινία για τους απλοϊκούς άνθρωπους, της καθημερινότητας και του μόχθου, που μας δείχνει ότι το ήθος, η φροντίδα, το νοιάξιμο για το συνάνθρωπό σου, μπορεί να αφήσει το στίγμα της στους οικείους ανθρώπους. Το The rickshaw man είναι μία γιαπωνέζικη ταινία από το 1958 σε σκηνοθεσία Hiroshi Inagaki που έχει για πρωταγωνιστή τον αγαπημένο Toshiro Mifune, που κέρδισε το Χρυσό Λιοντάρι στο φεστιβάλ της Βενετίας εκείνη τη χρονιά.