Whirlpool

Άλλη μια συνεργασία του Αυστριακού σκηνοθέτη Otto Preminger με την πανέμορφη ηθοποιό Gene Tierney, μετά το αγαπημένο film-noir Laura. Η ταινία Whirlpool (Γκρεμός στα ελληνικά!!) του 1949 μάς παρουσιάζει την κλεπτομανή Tierney να βρίσκεται έρμαιο στα χέρια και τις ορέξεις ενός τσαρλατάνου γιατρού, ο οποίος με τη βοήθεια της ύπνωσης καταφέρνει να κάνει την άμοιρη γυναίκα κυριολεκτικά ό,τι θέλει, ακόμα και να την «βάλει» σε μία σκηνή εγκλήματος και να κατηγορηθεί για φόνο.

Ύστερα από ένα μέτριο (ίσως και ολίγον βαρετό) αρχικό μισάωρο, η ταινία παίρνει μπρος και βουτάει στις σκοτεινές πλευρές των ανθρώπινων παθών. Ανακαθόμαστε επίσης για λίγο όταν αντιλαμβανόμαστε το πανούργο σχέδιο του τσαρλατάνου υπνωτιστή. Αν προσθέσετε την πρωτόγνωρη ακόμα και για τα σημερινά δεδομένα (αλλά αρκετά υπερβολική) λύση στο μυστήριο, έχετε μερικούς καλούς λόγους για να δείτε την ταινία. Ενδιαφέρον επίσης το καστ με τον πουερτορικανό Jose Ferrer (πατέρας του καρατερίστα Miguel Ferrer και θείος του George Clooney) στη δεύτερη χολιγουντιανή ταινία αλλά πρώτη με τόσο μεγάλο ρόλο, τον Richard Conte σε μία άτυχη επιλογή (ο καλοκάγαθος χαρακτήρας δεν του ταίριαζε καθόλου) και τον παλαίμαχο Charles Bickford στο ρόλο του αστυνομικού.

Black Legion (Η μαύρη λεγεών)

Μια από τις πρώτες πρωταγωνιστικές δουλειές του νεαρού Humphrey Bogart αποτέλεσε η ταινία Black Legion του 1937. Κάποιος μπορεί να πει ότι είναι μια μέτρια ταινία, με γραφικούς χαρακτήρες, υπερβολικές ερμηνείες από τους πρωταγωνιστές και πολλές σεναριακές ευκολίες που καθοδηγούν την εξέλιξη του δράματος. Αν και έχει δίκιο, η ταινία παρακολουθείται με ενδιαφέρον ακόμα και σήμερα εξαιτίας του θέματος με το οποίο ασχολείται. Και το θέμα είναι η δράση της φασιστικής οργάνωσης Black Legion που έδρασε κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '30 στην Αμερική μη έχοντας να ζηλέψει τίποτα από την περιβόητη Κου-Κλουξ-Κλαν. Απλά αντί για μαύρους, η οργάνωση κυνηγούσε, τρομοκρατούσε και τιμωρούσε με μαστιγώματα οποιονδήποτε μετανάστη τους «έμπαινε στο μάτι»· Πολωνούς, Κινέζους ακόμα και Ιρλανδούς! Τα ονόματα και η πλοκή της ταινίας είναι φυσικά εντελώς φανταστικά. Αυτό που αποκομίζεις από την ταινία, πάντως, είναι ότι πέρασαν 72 χρόνια και κάποια πράγματα δεν άλλαξαν. Όσο δεν υπάρχει παιδεία, πολιτισμός και σωστή πολιτική, ενώ ταυτόχρονα υπάρχει άγνοια, φανατισμός και κοινωνική δυσαρέσκεια, πολύ εύκολα ο κόσμος μπορεί να οδηγηθεί σε μια νέα μαύρη λεγεώνα.

The Russians Are Coming! The Russians Are Coming!

Ένα Ρώσικο υποβρύχιο προσεγγίζει ένα αμερικανικό νησάκι για να δει ο πλοίαρχος πώς είναι η Αμερική. Το υποβρύχιο κολλάει όμως στα ρηχά και μια ομάδα Ρώσων αποβιβάζεται στο νησί για να βρουν ένα πλοίο να τραβήξει το υποβρύχιο και να ξεκολλήσει. Αυτό που ακολουθεί είναι μια τραγελαφική σειρά καταστάσεων και παρεξηγήσεων. Έξοχη σατιρική και κωμική απεικόνιση του ψυχροπολεμικού κλίματος από τον Norman Jewison εν έτη 1966. Έξοχος και ο Alan Arkin στο ρόλο του Ρώσου υπολοχαγού που ψάχνει να βρει λύση στο πρόβλημα. Υπήρχαν στιγμές που οι κινήσεις του και οι εκφράσεις του μού θύμησαν τον... Βέγγο! Βασισμένη στο παιδικό βιβλίο "The Off-Islanders", η ταινία Έρχονται οι Ρώσοι ήταν από τις λίγες (αμερικανικές) της εποχής που έδειξαν με συμπάθεια τους Ρώσους. Φαίνεται ότι άρεσε στην εποχή της, καθώς κέρδισε και τέσσερις βασικές υποψηφιότητες για όσκαρ: καλύτερης ταινίας, σεναρίου, μοντάζ και α' ανδρικού ρόλου για τον Arkin.

The Lion in Winter

In a world where carpenters get resurrected, everything is possible.

Άλλη μια ταινία μέσα από τη χρονιά του 1968. Το Λιοντάρι του χειμώνα είναι η κινηματογραφική μεταφορά του θεατρικού έργου του James Goldman σε σενάριο του ιδίου και σκηνοθεσία του Anthony Harvey. Πρόκειται για ένα ιστορικό δράμα εποχής μεσαιωνικού και σαιξπηρικού χαρακτήρα. Αλλά σε αντίθεση με τα έργα του Σαίξπηρ, εδώ η γλώσσα είναι πιο απλή και ο λόγος πιο στρωτός οπότε οι όχι και τόσο θεατρόφιλοι μπορούν επίσης να απολαύσουν το έργο. Και το σενάριο του Goldman έχει απίστευτες, εκπληκτικές ατάκες που κόβουν σαν ξυράφι, δολοπλοκίες ένα σωρό και χαρακτήρες που ζουν μέσα στην ίντριγκα, τα ψέματα και το μίσος. Πολύ σκληρή και φοβερή ταινία για έναν βασιλιά που δεν θέλει να μοιράσει το βασίλειό του στους τρεις γιους του, όπως ο Ληρ. Ο βασιλιάς θέλει να το δώσει στον μεγαλύτερο, η βασίλισσα προτιμάει τον πρωτότοκο και ο δεύτερος συμμαχεί με τον Γάλλο βασιλιά για να ανατρέψει την κατάσταση. Και λίγα είναι αυτά που σας είπα. Δυναμικές ερμηνείες από ολόκληρο το καστ με την παλιά «φρουρά» (Peter O'Toole, Katharine Hepburn) να συναντάει την καινούρια (ντεμπούτο για τους Anthony Hopkins, Timothy Dalton). Πολλές υποψηφιότητες για βραβεία όσκαρ, με τρεις νίκες για το σενάριο, τη μουσική του John Barry και την ερμηνεία της Hepburn. Αυτό αποτέλεσε το τρίτο βραβείο (από τα τέσσερα συνολικά που κέρδισε) για την ηθοποιό και μάλιστα ένα χρόνο μετά την βράβευσή της για το Μάντεψε ποιος θα έρθει για δείπνο.

Time Tunnel

Χρονομηχανές, κουλοβάχατα της ιστορίας και επιστροφή στο μέλλον! Στην παρακάτω λίστα θα θυμηθούμε τις ταινίες όπου γίνεται χρονο-μπάχαλο!

Πέρα από τη Μηχανή του Χρόνου του H.G. Wells, που τροφοδότησε πολλές ιστορίες και ταινίες, έχουμε τα ακόλουθα:
→ Η τηλεοπτική της δεκαετίας του '80 Voyagers! και η πιο "αρχαία" σειρά Time Tunnel.
→ Η επιτομή στα κωμικά ταξίδια στο χρόνο είναι φυσικά η τριλογία της Επιστροφής στο μέλλον
→ Πιο ψαγμένη άποψη μας έδωσε ο Terry Gilliam με το 12 πίθηκοι.
→ Ακόμα πιο ψαγμένη άποψη, τόση που θα σας φύγει το κεφάλι, μπορείτε να δείτε στην ταινία Primer, που είχαμε σχολιάσει και παλιότερα.
→ Και στο ίδιο μήκος κύματος, η πολύ καλή ισπανική παραγωγή με τίτλο Los Cronocrímenes, ή κατά κόσμον Time Crimes, που είδα μόλις σήμερα και αποφάσισα να ανανεώσω αυτό το ποστ και να το μεταφέρω στο παρόν μπλογκ.
→ Και όλο αυτό το ποστ δημιουργήθηκε στο έτερο μπλογκ, όταν είδαμε την ταινία του Denzel Washington: Deja vu (ελλην. τίτλος: 3 μέρες, έξι ώρες πίσω).
→ Η άποψη των Monty Python's επί του θέματος δόθηκε με αυτήν την ταινία: Time bandits (ελλην. τίτλος: Υπέροχοι ληστές και τα κουλουβάχατα της ιστορίας!)
→ Η βίαιη νεανική ταινία Το φαινόμενο της πεταλούδας είναι άλλη μια ταινία με υπόθεση πήγαινε-έλα στο μέλλον.
→ Ο εξολοθρευτής: Ο Τζον Κόνορ έστειλε το φίλο του στο παρελθόν, ο οποίος γκάστρωσε τη μάνα του Τζον και έγινε πατέρας του! Ο Εξολοθρευτής 2: τα τσιπάκια του 1ου εξολοθρευτή που ήρθαν από το μέλλον ήταν αυτά που οδήγησαν στη δημιουργία των εξολοθρευτών. Με άλλα λόγια, μπάχαλο! Το 3ο μέρος το είδα στην τηλεοπτική του μετάδοση και το αφήνω ασχολίαστο.
→ The jacket (Η πρώτη φορά που πέθανα): Τι τζάκετ και παπαριές, πες το ζουρλομανδία καλύτερα...
→ Ως και ο Harry Potter, στο The prisoner of Azkaban, ασχολήθηκε με το θέμα!
→ Πλανήτης των πιθήκων: ο Charlton Heston ακόμα γκαρίζει που δεν κατάλαβε ότι πήδηξε πολλές εκατοντάδες χρόνια στο μέλλον.
→ Η Πέγκυ Σου παντρεύτηκε: μελό και ολίγον βαρετό, θα έλεγα. Μετριότητα από τον Coppola.
→ Ο μεγάλος ηθοποιός Βαν Νταμ δεν θα μπορούσε να λείπει από τη λίστα μας: Timecop! Ο τίτλος τα λέει όλα.
→ Ακόμα και η Megg Ryan ταξίδεψε στο χρόνο και έφτιαξε... άλλη μια ρομαντική κομεντί! Όλα αυτά στο Kate & Leopold.
→ Το Timeline δεν το έχω δει, φίλοι και φίλες, αλλά μου είπαν ότι λαμβάνουν χώρα καταστάσεις παρόμοιες με κάποιες από τις προαναφερθείσες ταινίες!
→ Το πείραμα της Φιλαδέλφειας, όμως, το οποίο ανακάτεψε και λίγο από τρίγωνο των βερμούδων, αυτό ήταν... "έργο ποιότητας"!
→ Ακόμα καλύτερη "ποιότητα" θα βρείτε στο Black Knight, όπου ο κωμικός Martin Lawrence μεταφέρεται στη μεσαιωνική Αγγλία. Μούρλια!
→ Δεν ξέρω αν θυμάστε τον Κιάνου Ριβς και τον φίλο του που πήγαν στο παρελθόν και φέρανε τον Σωκράτη, τον Μπετόβεν και άλλους για να τους βοηθήσουν στο μάθημα της Ιστορίας: Bill & Ted's Excellent Adventure!

Και, ως ένα βαθμό, θα μπορούσαμε να συμπεριλάβουμε και το χρονο-χαμό που συμβαίνει στον 5ο κύκλο του Lost, τα Donnie Darko, Μέρα της Μαρμότας, Φονική συχνότητα, Τρέξε Λόλα, τρέξε και... Just Visiting.

Ice Station Zebra

Η ταινία Μυστική βάση: Ζέβρα είναι μια ψυχροπολεμική περιπέτεια παραγωγής 1968, μεγάλης διάρκειας μεν, ελάχιστα κουραστικής δε, με εντυπωσιακές υποβρύχιες λήψεις αλλά και αρκετά παλιομοδίτικα σκηνικά όσον αφορά τον Βόρειο Πόλο. Χωρισμένη σε δύο μέρη, η πρώτη αφορά το ταξίδι με υποβρύχιο μέχρι να φτάσει ο καπετάνιος Rock Hudson (μαζί με το πλήρωμά του και έναν εντεταλμένο από το Ναυτικό με μυστική αποστολή) στους πάγους, κοντά στον μετεωρολογικό σταθμό που έχει το όνομα Ζέβρα. Στο δεύτερο μέρος και με σχετικά απλές διαδικασίες ενώνουμε τα κομμάτια του παζλ, οι κατάσκοποι αποκαλύπτονται, μαθαίνουμε περί τίνος πρόκειται η όλη ιστορία και φυσικά παρακολουθούμε την αναπόφευκτη σύγκρουση Αμερικανών-Ρώσων. Ευπρεπής σκηνοθεσία από τον παλαίμαχο John Sturges και στο σύνολό της μια περιπέτεια για τους θαυμαστές των παλιών ταινιών. Οι πρωταγωνιστές, τέλος, στέκουν καλά στους ρόλους τους· ο Rock Hudson καπετάνιος σε ρόλο που δεν τον έχουμε συνηθίσει και ο Patrick McGoohan φρέσκος μετά την επιτυχία της τηλεοπτικής σειράς "The Prisoner".

It's a Mad Mad Mad Mad World

Ένα τροχαίο ατύχημα λαμβάνει χώρα και οι απλοί, καθημερινοί άνθρωποι (και ολίγον χαζοί) που σπεύδουν να βοηθήσουν τον άτυχο, ετοιμοθάνατο κύριο μαθαίνουν το νεό της ζωής τους: ότι έχει κλέψει ένα ασύλληπτο χρηματικό ποσό και το έχει θάψει κάτω από ένα τεράστιο... W. Ένα τρελό κυνήγι θησαυρού ξεκινάει με τα ευτράπελα να δίνουν και παίρνουν. Για σχεδόν τρεις ώρες και με ξέφρενο ρυθμό παρακολουθούμε με πολλά γέλια αυτή την ταινία με τον μόνο λογικό άνθρωπο να είναι ο Spencer Tracy, που υποδύεται τον αστυνομικό που προσπαθεί να βγάλει άκρη. Ο τρελός τρελός τρελός κόσμος όμως χρωστάει την αξία του στον Stanley Kramer, που αφήνοντας για λίγο τα δραματικά έργα, μας προσφέρει στο πιάτο μια αγνή και απολαυστική κωμωδία, κάτι σαν φόρος τιμής στους μεγάλους κωμικούς του... ασπρόμαυρου παρελθόντος. Αναζητήστε την.

Vengeance Valley (Η κοιλάς της εκδικήσεως)

Μετριότατο γουέστερν παραγωγής 1951, για να μην πω κακό. Η ταινία Vengeance Valley βλέπεται μόνο από τους φανατικούς του είδους, και μόνο. Ξέρετε, αυτούς που γουστάρουν άλογα, πιστόλια, καουμπόηδες και τα λοιπά. Λογικά ο Burt Lancaster, φρέσκος και ανερχόμενος σταρ, έπρεπε να βγάλει και λίγα λεφτά με τη δόξα που είχε αρχίσει να χτίζει. Υπάρχει μια καλούτσικη ιστορία (δύο θετά αδέρφια που θα καταλήξουν αντίπαλοι), αλλά η εξέλιξή της γίνεται με πάμπολλες σεναριακές ευκολίες και το δράμα που κορυφώνεται απλά δεν μας αγγίζει. Στο ρόλο του αδερφού βρίσκουμε τον Robert Walker (πιο γνωστό από την ψυχωτικιά ερμηνεία στον Άγνωστο του εξπρές του Χίτσκοκ), ο οποίος λίγους μήνες μετά πέθανε από αλλεργική αντίδραση σε φάρμακο όντας μόλις 32 χρονών. Ο ένας κακός της υπόθεσης είναι ο John Ireland, χαρακτηριστική φιγούρα κακού εκείνη την εποχή. Η MGM δεν ανανέωσε το copyright της ταινίας, οπότε κάπου μπορείτε να την πετύχετε σε βίντεο ή DVD, συνήθως σε μέτρια ποιότητα εικόνας. Όλα τα 'χε η Μαριορή...

The St. Valentine's Day Massacre (Η σφαγή του Σικάγου)

Αν όχι η καλύτερη ταινία του Roger Corman, σίγουρα η καλύτερη και μεγαλύτερη παραγωγή που ανέλαβε ο μπι-μουβάς σκηνοθέτης. Η ταινία του 1967 The St. Valentine's Day Massacre είναι ακριβώς αυτό που λέει ο τίτλος της: η αναπαράσταση των γεγονότων που οδήγησαν στη ονομαστή πλέον σφαγή 7 ανθρώπων του υποκόσμου την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου το 1929 στο Σικάγο. Έτσι παρακολουθούμε διάσπαρτες σκηνές από βασικούς χαρακτήρες της εποχής με τον Jason Robards να υποδύεται τον Al Capone και ο George Segal τον Peter Gusenberg, το πρωτοπαλίκαρο της αντίπαλης συμμορίας του Capone. Το σενάριο έγραψε ο Howard Browne, ιστορικός που είχε «κόλλημα» με τον υπόκοσμο της εποχής εκείνης και είναι ως επί τω πλείστο ακριβέστατο σε γεγονότα και πρόσωπα. Έτσι νιώθεις ότι παρακολουθείς ένα είδος... ντοκιμαντέρ. Αυτή η αποστασιοποίηση του θεατή είναι το μειονέκτημα της ταινίας. Κατά τα άλλα, αποτελεί μια κλασική γκανγκστερική ταινία που επισκιάστηκε από τα χρόνια που περάσανε, τους Νονούς, τους Αδιάφθορους και τους Σημαδεμένους.

Πολλοί κριτικοί της εποχής κατηγόρησαν τον σκηνοθέτη για την υπερβολική απεικόνιση της βίας στην ταινία. Πώς να το κάνουμε όμως όταν η τέχνη απλώς αντιγράφει τη ζωή, και η ζωή στο συγκεκριμένο θέμα έχει δείξει ότι είναι απείρως πιο βίαιη και σκληρή.

Τα παιδικά χρόνια του Ιβάν

Ένα από τα καλύτερα κινηματογραφικά ντεμπούτα (μιλάμε για ταινία μεγάλου μήκους) και η ταινία που έκανε παγκοσμίως γνωστό το όνομα του Andrei Tarkovsky. Τα παιδικά χρόνια του Ιβάν που κυκλοφόρησαν το 1962 αποτελούσαν μέρος του δόγματος του Χρουστσόφ για μια παρουσίαση του Β' Παγκοσμίου πολέμου μέσα από μια πιο ανθρώπινη και πιο προσωπική ματιά. Η ταινία απέσπασε τον Χρυσό Λέοντα στο φεστιβάλ της Βενετίας, όπως και το βραβείο σκηνοθεσίας. Από αυτήν την ταινία φαίνεται το ταλέντο του νεαρού Tarkovsky· εκπληκτικά πλάνα, ευρυματικές γωνίες λήψεις, θαρρείς και η κάμερα... αιωρείται. Και φυσικά βλέπουμε κάποια από τα γνωστά μοτίβα των ταινιών αυτού του Ρώσου δημιουργού, όπως π.χ. το υγρό στοιχείο που και εδώ παίζει σημαντικό ρόλο. Παρακολουθούμε την ιστορία του Ιβάν, ενός μικρού αγοριού που ζει όλη τη φρίκη και το δράμα του πολέμου. Χωρίς να έχει κανένα άλλο συγγενικό πρόσωπο εν ζωή, ακολουθεί το στρατό και προσπαθεί με τον τρόπο του να βοηθήσει και να εκδικηθεί τους Ναζί. Τα παιδικά χρόνια του Ιβάν είναι ο πόλεμος, οι σκοτωμοί, οι βόμβες και οι σφαίρες αντί να είναι παιχνίδι, ξεγνοιασιά και αγάπη.

The Bravados

Μπραβάδος είναι ο λευκός. Ο λευκός που κυνηγάει να σκοτώσει τους κακούς επειδή έτσι του είπανε. Ο λευκός που κυνηγάει να σκοτώσει έναν ινδιάνο, έναν μιγά και δύο λευκούς καοποιούς για να εκδικηθεί το βιασμό και θάνατο της γυναίκας του. Μόνο που στο τέλος θα μάθει ότι ο κακός που έψαχνε ήταν άλλος ένας... Μπραβάδος! Στο τέλος του ταξιδιού θα έρθει η γνώση και θα καταλάβει ο εκδικητής-κυνηγός πόσο άσκοπη είναι η εκδίκηση. Αυτό ίσως ήταν που εντυπωσίασε και τον πρωταγωνιστή Gregory Peck και αποφάσισε να συμμετάσχει σ' αυτήν την παραγωγή του 1958, επειδή -κατά τα άλλα- πρόκειται για μια αρκετά μέτρια και προβλέψιμη περιπέτεια που εκτυλλίσσεται στην ανεξάντλητη από ιστορίες Άγρια Δύση. Για πολλοστή φορά έχουμε συνεργασία του Peck με τον σκηνοθέτη Henry King, αλλά εδώ βρίσκονται πολύ μακριά από την κορυφαία τους στιγμή, το The Gunfighter. Και βέβαια, καμία σχέση η ταινία με το άλλο (και πολύ ανώτερο) γουέστερν που γύρισε ο Peck εκείνη τη χρονιά, τους Ματωμένους ορίζοντες του Wyler. Σε δεύτερους ρόλους-γλάστρα, πάντως, συναντάμε εδώ την Joan Collins (η μετέπειτα... Αλέξις της Δυναστείας!) και τον πάντα κακό και άσχημο Lee Van Cleef.

The Nun's Story (Η ιστορία μιας μοναχής)

Η Ιστορία μιας μοναχής θα μπορούσε κάλλιστα να ονομάζεται η ιστορία μιας νεαρής που ήθελε να γίνει μοναχή, που θα πήγαινε στο Κονγκό για να βοηθήσει στο εκεί ανθρωπιστικό έργο, αλλά στην πορεία καταλαβαίνει ότι την ενδιαφέρει περισσότερο η ανακούφιση και οι υπηρεσίες που προσφέρει στους αρρώστους ως νοσοκόμα παρά ως μοναχή. Βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο της Kathryn Hulme, η ταινία του Fred Zinnemann είναι μια από τις καλύτερες ταινίες της χρονιάς του 1959, που είχε καλλιτεχνική και εμπορική επιτυχία. Αν και μεγάλη σε διάρκεια (σχεδόν 150 λεπτά) δεν την βαριέσαι λεπτό. Η φυσιογνωμία της Audrey Hepburn, εξάλλου, μαγνητίζει το βλέμμα και παρακολουθείς με ευχαρίστηση το δικό της... δράμα. Είναι επίσης μια ευκαιρία, για όσους δεν ξέρουν, να δουν όλα τα στάδια που περνάει μια καλόγρια· από την εισαγωγή στο τάγμα, την περίοδο της εκπαίδευσης ως δόκιμη, την προσωρινή ορκωμοσία ως μοναχή για τρία χρόνια, την τελική ορκωμοσία, που γίνεται μοναχή διά παντός και στο τέλος η... εθελούσια έξοδος! Όλα αυτά κάτω από το σχεδόν ντοκυμαντερίστικο βλέμμα του Zinnemann, ο οποίος παρατηρεί και δεν επεμβαίνει. Οχτώ υποψηφιότητες για όσκαρ για αυτήν την σιωπηλή όπως η πρωταγωνίστρια ταινία (σχεδόν κατανυκτική), χωρίς τα γνωστά κλισέ και τις υπερβολές που έχουμε δει σε ταινίες ανάλογου θέματος.

The Savage Innocents (Άγριος σαν τη θύελλα)

Σίγουρα όχι η καλύτερη ταινία του Nicholas Ray, αλλά επίσης σίγουρα μια από τις πιο παράξενες επιλογές του γνωστού για τα ανθρώπινα δράματα σκηνοθέτη. Αν κάποιος δει την ταινία από τη μέση, σίγουρα δεν θα καταλάβει και πολλά και σίγουρα θα την κλείσει. Αν την πάρεις όμως από την αρχή, θα εισχωρήσεις πιο εύκολα στο... παγωμένο της κλίμα και θα κατανοήσεις πολύ καλύτερα τον πολιτισμό των εσκιμώων. Η ταινία ακολουθεί τη ζωή του εσκιμώου Ινούκ που υποδύεται ο —για άλλη μια φορά— απίστευτος Anthony Quinn. Η οποία ζωή του αφορά κυρίως την επιβίωση στο αφιλόξενο περιβάλλον του βόρειου πόλου. Ο αθώος και «απολίτιστος» εσκιμώος νοιάζεται μόνο για την επιβίωση, να βρει φαγητό και μείνει ζωντανός. Κάποια στιγμή θα γνωρίσει τη δύναμη της καραμπίνας και θα γοητευτεί τόσο που θα πάει να γνωρίσει τους λευκούς σε έναν εμπορικό σταθμό. Εκεί θα φανεί το μέγεθος της πολιτισμικής διαφοράς και αυτή η σύγκρουση πολιτισμών είναι που αξίζει περισσότερο στην ταινία. Ο αγγλικός τίτλος The Savage Innocents τα λέει όλα.

The Great McGinty (Εκλογικά σκάνδαλα/Κυβερνήτης με το στανιό)

Η πρώτη ταινία που ο σεναριογράφος Preston Sturges ανέλαβε και να σκηνοθετήσει. Το αποτέλεσμα ήταν... ένα όσκαρ σεναρίου. Οι δύο ελληνικοί τίτλοι με τους οποίους βαφτίστηκε η ταινία The Great McGinty του 1940 υποδηλώνει το θέμα με το οποίο ασχολείται. Ένας μικροεγκληματίας μετατρέπεται σε πρώτης τάξεως πολιτικάντη χάρη στην υποστήριξη του υποκόσμου. Στην πορεία όμως από διεφθαρμένο παράσιτo μεταμορφώνεται σε ευσυνείδητο πατέρα και σύζυγο. Όταν θα πιστέψει ότι είναι αρκετά δυνατός, θα αποφασίσει να μην ακολουθήσει τη «γραμμή» του κόμματος και τις εντολές του υποκόσμου. Τότε όμως θα καταλάβει ότι δεν μπορεί να αντιμετωπίσει το σύστημα. Ο Πρέστον Στάρτζες φτιάχνει μια κωμωδία που καυτηριάζει την πολιτική και τους θεσμούς της με αρκετές δόσεις χιούμορ αλλά όχι στο βάθμο που μας συνήθισε με τις επόμενες ταινιάρες του. Πάντως, έχει ενδιαφέρον το γεγονός ότι το πρωταγωνιστικό καστ αυτής της ταινίας αποτέλεσε το δευτεραγωνιστικό (υποδύοντας τους ίδιους ρόλους) στο Θαύμα του Μόργκαν Κρικ του ιδίου δημιουργού τέσσερα χρόνια αργότερα.

Le Clan des Siciliens (Η συμμορία των Σικελών)

Η συμμορία των Σικελών θα μπορούσε να τιτλοφορηθεί και ως η οικογένεια των Σικελών. Αφού ο Jean Gabin υποδύεται έναν Σικελό που ζει στο Παρίσι και ετοιμάζει μία μεγάλη ληστεία, στην οποία θα συμμετάσχει η μισή οικογένειά του και ο Alain Delon, ένας νεαρός Γάλλος κακοποιός που τον κυνηγάει ολόκληρη η αστυνομία μετά την απόδραση. Εμμονή με αυτόν έχει ο επιθεωρητής που υποδύεται ο Lino Ventura. Αυτό το τρίο των μεγάλων ηθοποιών κρατάνε στους ώμους τους την ταινία του Henri Verneuil, την καλύτερη ίσως που υπέγραψε στην πολύχρονη καριέρα του. Δράση, κυνηγητό, ο μικρόκοσμος των κακοποιών εναντίων των αστυνομικών, πανικός στον αέρα και οι κώδικες τιμής είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά της ταινίας, όπως ακριβώς προστάζει το συγκεκριμένο κινηματογραφικό είδος. Η πανέμορφη μουσική του Ennio Morricone ολοκληρώνει αυτήν την καλοφτιαγμένη παραγωγή.

Tension

Κλασικίζον φιλμ-νουάρ, με όλα τα κλισέ του είδους· αγαθός υπάλληλος, δουλεύει τα βράδια για να συντηρήσει τη γυναίκα του, μια κουκλάρα που παίζει με όλους τους άντρες και ταπεινώνει το σύζυγό της. Όταν αυτή το σκάσει με έναν ευκατάστατο τύπο, ο αγαθούλης θα τα πάρει στην κράνα και θα αποφασίσει να τον «καθαρίσει». Μεταμφιεσμένος και με νέο όνομα θα ακολουθήσει το ζευγάρι. Στην πορεία όμως θα γνωρίσει μια άλλη σοβαρή κοπέλα που θα ερωτευτεί αμέσως. Και όταν έρθει η ώρα του φονικού, θα καταλάβει ότι δεν αξίζει τον κόπο. Έλα όμως που την άλλη μέρα θα βρεθεί δολοφονημένος ο εραστής και η αστυνομία θα του γίνει στενός κορσές, ειδικά από έναν διορατικότατο και περίεργο αστυνομικό που «παίζει» με όλους τους υπόπτους, τους προκαλεί τέτοια ένταση (tension) έτσι ώστε κάποια στιγμή να σπάσουν. Παρόλο τα κλισέ της, η ταινία Tension του 1949 παρακολουθείται ευχάριστα και για τους θαυμαστές του είδους είναι κάτι παραπάνω από δελεαστική.

Precious Images

Όλος (σχεδόν) ο αμερικανικός κινηματογράφος σε 8 λεπτά! Περιέχει 462 σκηνές από διάσημες ταινίες με εμπνευσμένο μοντάζ. Λείπει το ηχητικό κομμάτι της ταινίας, αλλά πάλι μπορείτε να απολαύσετε την ταινία μικρού μήκους που κέρδισε και το αντίστοιχο όσκαρ το 1986. Επιπλέον διάβασμα μπορείτε να ρίξετε εδώ!

Hombre

Δεν θα είμαι και πολύ αντικειμενικός με την ταινία Hombre, καθώς πρόκειται για μια αγαπημένη ταινία που είχα δει όταν ήμουν πιτσιρίκος και την έψαχνα τα τελευταία δύο χρόνια. Την ξαναείδα τώρα (μπορεί και εικοσιφεύγα χρόνια μετά), όντας σίγουρα διαφορετικός άνθρωπος (όμπρε!) από τότε.

Ο Paul Newman υποδύεται τον Τζον Ράσελ, ένα λευκό που έχει μεγαλώσει με τους Απάτσι. Όταν κληρονομήσει από το λευκό θετό του πατέρα ένα πανδοχείο, θα επιστρέψει για λίγο στον κόσμο των λευκών, ίσα-ίσα όμως για να το πουλήσει και να ξαναγυρίσει πίσω. Συνταξιδιώτες του στην άμαξα που θα ταξιδέψει θα είναι ένα νεαρό και φτωχικό αντρόγυνο, ένα ηλικιωμένο αντρόγυνο αριστοκρατών, ένας νταής και η γυναίκα που φρόντιζε μέχρι πρότινος το ξενοδοχείο. Με ένα στυλ που θυμίζει την κλασική Ταχυδρομική άμαξα, γνωρίζουμε τους στενόμυαλους χαρακτήρες του έργου και κυρίως βλέπουμε την απέχθειά τους για τους Ινδιάνους. Όταν η άμαξα όμως γίνει στόχος ληστών και όλοι οι επιβάτες εγκαταληφθούν στην έρημο χωρίς εφόδια και με ελάχιστο νερό, ο Ράσελ θα αποτελέσει τη μόνη τους ελπίδα για σωτηρία. Επειδή, τελικά, ο άνθρωπος της φύσης θα φανεί πιο δυνατός από τον άνθρωπο της πόλης.

Για πολλοστή φορά συνεργάστηκε ο σκηνοθέτης Martin Ritt με τον Paul Newman και τον διευθυντή φωτογραφίας James Wong Howe και το αποτέλεσμα είναι απλά εξαίσιο. Βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Elmore Leonard (και ένα από τα πρώτα του), η ιστορία είναι λιτή, οι διάλογοι κοφτοί και κοφτεροί και η ουσία δεν είναι αυτό που φαίνεται.

The Harder They Fall (Έπεσαν σκληρά)

Ο ιμπρεσάριος αγώνων μποξ Rod Steiger βρίσκει από την Νότια Αμερική έναν αγαθό γίγαντα που εντυπωσιάζει με την εμφάνισή του, αλλά είναι σχεδόν άσχετος με το άθλημα. Πείθει τον άνεργο δημοσιογράφο Humphrey Bogart να αναλάβει τις δημόσιες σχέσεις για να τον κάνει σταρ. Κι όλα αυτά με σικέ αγώνες χωρίς να ξέρει τίποτα ο γίγαντας. Όταν όμως έρθει η ώρα να αντιμετωπίσει τον παγκόσμιο πρωταθλητή, αφήνεται στην τύχη του καθώς πλέον τα έχει βγάλει τα λεφτά του.

Η ταινία The Harder They Fall είναι μια απίστευτα κυνική και σκληρή ταινία για τον κόσμο του μποξ. Μέσα από τα παρασκήνια βλέπουμε όλα τα ψέματα, τις δωροδοκίες, τους στημένους αγώνες, την εκμετάλλευση γενικά του αθώου από ένα διεφθαρμένο σύστημα. Οι χαρακτήρες του έργου δεν έχουν κανέναν ηθικό φραγμό και δεν σταματούν πουθενά, δεν έχουν επίσης καθόλου τύψεις, εκτός ίσως από τον Bogey που στο τέλος αντιλαμβάνεται το μέγεθος της σαπίλας στην οποία έχει περιέλθει. Θα λέγαμε ότι είναι ένα «κατηγορώ» που απευθύνεται σε όλον τον κόσμο και όχι μόνο στο χώρο του αθλητισμού. Θα πρόσθετα ότι είναι πάντα επίκαιρη σε αυτό το κράτος που λέγεται Ελλαδιστάν. Απολαύστε, επίσης, δύο μεγάλους ηθοποιούς· τον ερμηνευτικό ογκόλιθο Steiger και τον Bogey στην τελευταία του ταινία, όπου φαίνεται ότι προσπαθεί σκληρά να κρύψει την αρρώστια του. Δυναμική σκηνοθεσία από τον Mark Robson με αρκετά σκληρές σκηνές πυγμαχίας για την εποχή (είμαστε στο 1956, έτσι). Ο σκηνοθέτης εξάλλου βρίσκεται σε γνωστά λημέρια, καθώς το 1949 είχε πάλι ασχοληθεί με το συγκεκριμένο άθλημα στην ταινία Champion και πρωταγωνιστή εκεί τον Kirk Douglas.

Das Boot (Το υποβρύχιο)

Και εκεί που νόμιζα ότι είχα δει όλες τις κορυφαίες ταινίες, μου έσκασε το Υποβρύχιο και με έστειλε. Σίγουρα, η καλύτερη γερμανική ταινία του ομιλούντος κινηματογράφου και μια από τις καλύτερες παγκοσμίως. Τα 209(!) λεπτά της ταινίας (του director's cut δηλαδή) κυλάνε αβίαστα και εσύ απλά είσαι γαντζωμένος στη θέση σου και περιμένεις να δεις τι άλλο θα προκύψει. Κλειστοφοβική ατμόσφαιρα, μεγάλες δόσεις αγωνίας, μουσική που σου καρφώνεται στο μυαλό, φοβερή σκιαγράφηση χαρακτήρων, πανέμορφη φωτογραφία και μια σκηνοθεσία που σε κάνει να αναρωτιέσαι πού έκρυψε και πώς χώρεσε ο Wolfgang Petersen τις κάμερες σε τόσο στενό χώρο! Κρίμα πάντως για τον σκηνοθέτη που έφτιαξε το αριστούργημά του τόσο νωρίς στην καριέρα του. Μετά πήγε στο Χόλιγουντ και ό,τι υπέγραψε ήταν κατώτερο των προσδοκιών (για να μην πούμε κάκιστο). Τέλος, να προσθέσω ότι εδώ θα δείτε και την καλύτερη —αδιαμφισβήτητα— ερμηνεία του Jürgen Prochnow.

Hairspray

Ο John Waters κάνει την υπέρβαση και το 1988 παρουσιάζει την πρώτη του mainstream ταινία με τον τίτλο Hairspray. Ένα μουσικοχορευτικό μιούζικαλ τοποθετημένο στη δεκαετία του '60, με την μόνιμη συνεργάτη του, την περσόνα της Divine στη τελευταία της ταινία λίγο καιρό πριν πεθάνει από καρδιακή ανεπάρκεια. Η ταινία μέσα στη σάχλα της, τα εκκεντρικά χτενίσματα και τα «ζαχαρωμένα» τραγουδάκια κάνει άμεσα και έμμεσα σχόλια για το ρατσισμό, τις κοινωνικές τάξεις, τις διακρίσεις και τα στερεότυπα. Τελειώνοντας, η ταινία σου αφήνει τη γεύση ότι είδες μια απίστευτα χαρούμενη κοινωνική σάτιρα, και λιγότερο ένα μιούζικαλ. Όσοι δεν έχουν ιδέα από τις δουλειές του εκκεντρικού κυρίου Waters με την τραβεστί μούσα του Divine, μπορούν άνετα να ξεκινήσουν από εδώ και να αφήσουν τα παλιότερά του έργα για αργότερα. Και σίγουρα αξίζει να ρίξετε μια ματιά στο αυθεντικό έργο που οδήγησε 19 χρόνια μετά τον Travolta να ντυθεί γυναίκα.

Seraphim Falls (Εχθροί για πάντα)

Μια ταινία που πέρασε ψηλο-απαρατήρητη. Μια ταινία που έχει πανέμορφη φωτογραφία, δύο πρωταγωνιστές (Liam Neeson και Pierce Brosnan) που γράφουν στην κάμερα, αλλά ένα υποτυπώδες σενάριο που δυστυχώς δεν «ανεβάζει» την ταινία πάνω από τη μετριότητα. Είχαμε περισσότερες απαιτήσεις από την ταινία Seraphim Falls που τελικά δεν ήρθαν ποτέ. Σε όλη την ταινία, από το πρώτο λεπτό, ο πρώτος (Neeson) κυνηγάει τον δεύτερο (Brosnan) σε όρη και βουνά, στα χιόνια και στις ερήμους της Άγριας Δύσης. Καθώς οδηγούμαστε στο τέλος, μαθαίνουμε το λόγο αυτού του ανηλεούς κυνηγητού· μια αρκετά απλοϊκή εξήγηση που δεν μάς «γέμισε». Η ταινία στο σύνολό της παρακολουθείται ευχάριστα, αλλά δεν θα κάτσεις να τη δεις και δεύτερη φορά. Κάποιος χαρακτήρισε την ταινία ως «ένα άσφαιρο γουέστερν» και θα συμφωνήσω. Κρίμα για ένα από τα λιγοστά γουέστερν που γυρίστηκαν τα τελευταία χρόνια. Αλλά —θα μου πείτε— δύσκολα θα βρεθεί πλέον ταινία του είδους που θα μπορέσει να φτάσει το Proposition.

Act of Violence (Φυγάς του τρόμου)

Ένα σκοτεινό μυστικό από τον πόλεμο απειλεί να διαλύσει την οικογενειακή ευτυχία του Van Heflin. Αυτό εμφανίζεται με την μορφή του κουτσού Robert Ryan, ο οποίος διαψάει για εκδίκηση. Ένα ανελέητο ανθρωποκυνηγητό ξεκινάει καθώς ο Heflin έχει λερωμένη τη φωλιά του. Στην προσπάθειά του να κρυφτεί, μπλέκει και με τον κόσμο της νύχτας, που εποφθαλμιά την πολύ καλή οικονομική του κατάσταση με το πρόσχημα να τον βοηθήσουν να βγάλει απ' τη μέση τον Ryan.

Ένα από τα πιο δυνατά film-noir της εποχής. Γυρισμένο το 1948, το Act of Violence αποτελεί άλλη μια δυνατή σκηνοθετική στιγμή του Fred Zinnemann. Μια ταινία γύρω από τις ενοχές και τα τραύματα του Β' Παγκοσμίου πολέμου, από έναν άνθρωπο που έχασε τους γονείς του στον πόλεμο. Πλήθος κρυφών μηνυμάτων και υπονοούμενων υποβόσκουν στην ταινία που, αφού τη δείτε, αξίζει να ρίξετε μια ανάγνωση στο κείμενο του achilles! Και η τελική σκηνή στο σταθμό του τρένου φέρνει κατευθείαν στο μυαλό το μεταγενέστερο High Noon!

Ride the High Country

Η δεύτερη ταινία του νεαρού Sam Peckinpah το 1962 είχε τίτλο Ride the High Country (ελληνικός τίτλος: «Το χρυσάφι δε φτάνει για όλους») και φιλοξενούσε στους πρωταγωνιστικούς ρόλους δύο παλαίμαχους σταρ του είδους: τον Joel McCrea και τον Randolph Scott. Όλη η ταινία ξεχωρίζει για τη χημεία των δύο αντρών και για τις ατάκες που ανταλλάσουν. Στον ελεύθερο χρόνο (όταν δεν έχουν να αντιμετωπίσουν καμιά... επικίνδυνη κατάσταση) αναλώνονται σε αναμνήσεις από το ένδοξο παρελθόν, καθώς μόνο αυτό τους έμεινε τώρα που οι αλλαγές στην άγρια δύση είναι ραγδαίες, αυτοί γερασμένοι κάνοντας ό,τι να 'ναι δουλειές για να επιζήσουν. Η ταινία ακολουθεί τα κλασικά μονοπάτια του είδους αλλά η σκηνή της τελικής μονομαχίας με τους δύο γέρους εναντίον τριών νεαρών «θυμίζει» έντονα Peckinpah του κοντινού μέλλοντος, ξέρετε, Άγρια συμμορία κλπ. Check it out...

Fiddler on the Roof (Ο βιολιστής στη στέγη)

Το ονομαστό αυτό μιούζικαλ δεν είχε δει ποτέ του ο υπογράφων. Και για όσους δεν ξέρουν, μπορώ να ξαναπώ ότι δεν είμαι οπαδός των μιούζικαλ. Η μεγάλη επίσης διάρκεια του Βιολιστή στη στέγη με απέτρεπε από τη θέασή του. Μέχρι σήμερα, που βρήκα χρόνο. Και μπορώ να πω ότι δεν πήγε καθόλου χαμένος. Χωρίς να είναι κάποιο αριστούργημα ή κάποια επιτομή στο είδος, η ταινία παρακολουθείται παραπάνω από ευχάριστα και τα 173(!) λεπτά της κυλάνε γρήγορα. Μπορεί να πέρασε στο fast-forward δυο-τρία τραγούδια, έχει μερικά όμως που αξίζουν πραγματικά, όπως το dibby-dibby που τραγουδάει ο Topol στο στάβλο (κοινώς "If I Were a Rich Man") και το "Sunrise, Sunset", το τραγούδι που ακούμε στο γάμο της πρώτης του κόρης. Προσωπική άποψη, πάντα.

Η ταινία παρακολουθεί τη ζωή του εβραίου βιοπαλαιστή γαλατά με τις πέντε κόρες σε ένα χωριό στην τσαρική Ρωσία των αρχών του 20ου αιώνα. Οι αλλαγές που συντελούνται στην κοινωνία, στην πολιτική, στις σχέσεις αντρών-γυναικών, στα ήθη και τα έθιμα θα επηρεάσουν ακόμα κι αυτό το μικρό χωριό, με τον πρωταγωνιστή μας να τα υπομένει σχεδόν όλα. Χαρούμενη και συνάμα συγκινητική, η ταινία του 1971 (που βασίστηκε φυσικά στο ομώνυμο έργο του Broadway) κέρδισε πολλές υποψηφιότητες για όσκαρ κερδίζοντας αυτά της φωτογραφίας, μουσικής για τον John Williams και ήχου.