Il Grande Silenzio (Ο εκδικητής του διαβόλου)

Να πω, κατ' αρχάς, ότι δεν έχω και μεγάλη σχέση με το είδος του σπαγγέτι-γουέστερν. Το Il Grande Silenzio είναι από τα πιο γνωστά του είδους επειδή: α) είναι αυτό το «γουέστερν στα χιόνια», β) έχει πρωταγωνιστή τον αμίλητο Jean-Louis Trintignant (δεν βγάζει ούτε ένα γκουχ από το στόμα του) και γ) έχει για κακό τον Klaus Kinski. Ο κυνισμός και ο ωμός ρεαλισμός του είδους βρίσκεται και εδώ σε πρώτο πλάνο, με τον σκηνοθέτη Sergio Corbucci να παίρνει στοιχεία από τους κλασικούς αλλά με τη σειρά του να επηρεάζει και τους κλασικούς στα δικά τους μετέπειτα έργα (βλ. Sam Peckinpah). Ειδικά το αναπάντεχο, κυνικό, κατάμαυρο τέλος θα μας υπενθυμίσει ότι δεν βλέπουμε άλλη μία ηρωική χολιγουντιανή ταινία. Η ιστορία θέλει τον Trintignant να ασχολήθηκε με το πρότζεκτ μόνο και μόνο για το χατήρι του παραγωγού φίλου του, απαιτώντας να έχει ελάχιστους διαλόγους. Το οποίο στην πορεία εξελίχθηκε και έγινε... ο Silenzio.

Wuthering Heights (Ο πύργος των καταιγίδων)

Πρέπει να είμαι από τους ελάχιστους που δεν διάβασαν το πασίγνωστο κλασικό έργο της Emily Bronte. Πέρα από τα ονόματα των πρωταγωνιστών, δεν είχα καμία ιδέα για την πλοκή του έργου. Όπως επίσης δεν είχα παρακολουθήσει ποτέ καμία κινηματογραφική μεταφορά του, από τις πολλές που έχουν γίνει. Και παρακολουθώντας το γοτθικό ρομάντζο με τη σφραγίδα του William Wyler, υπό την παραγωγή του Samuel Goldwyn (τελευταίο όνομα στα credits ο παραγωγός!), εντύπωση μου έκανε πως τόσα χρόνια που περάσανε, παιδιά δεν κάνανε οι δύο οικογένεις; Ψάχνοντας, διάβασα ότι τα μισά κεφάλαια του βιβλίου αποτέλεσαν το υλικό για την ταινία, επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον στον έρωτα του ζευγαριού. Η συνέχεια θέλει τα παιδιά του Χίκλιφ και της Κάθι να σχετίζονται στο μέλλον, κάτι που μου θύμισε ολίγον από το Come and Get It, πάλι του Wyler. Όπως και να'χει, το Wuthering Heights είναι άλλη μια καλή ταινία από τη χρονιά του 1939, ίσως μια από τις καλύτερες κινηματογραφικές χρονιές. Από τις 8 υποψηφιότητες για όσκαρ, κέρδισε αυτό για την ασπρόμαυρη φωτογραφία, αφού σ'αυτήν την κατηγορία δεν είχε αντίπαλο το Όσα παίρνει ο άνεμος. Ο Laurence Olivier αποσπά την πρώτη του υποψηφιότητα για όσκαρ, η Merle Oberon γίνεται περισσότερο γνωστή και ο David Niven συνεχίζει να εμφανίζεται σε δεύτερους ρόλους. Πειράζει, όμως, που εγώ προτιμώ τη Τζεζεμπέλ;

The Cheyenne Social Club (Τα γεράκια)

Άλλη μια σκηνοθετική δουλειά του πασίγνωστου χορευτή Gene Kelly. Παρόλο που εκείνη την εποχή το σπαγγέτι γουέστερν δέσποζε, ο Κέλι μαζί με τους γερόλυκους James Stewart και Henry Fonda παρουσίασε ένα παλιομοδίτικο γουέστερν. Στο οποίο πρόσθεσε κωμικές πινελιές και μικρές ανατροπές των κλισέ, παίζoντας με τους όρους της φιλίας και της τιμής στην άγρια δύση, φτιάχνοντας ένα διασκεδαστικό σύνολο.

Τι είναι το The Cheyenne Social Club; Είναι ο οίκος ανοχής που κληρονομεί(!) ο καουμπόι Stewart από τον αποθανών αδερφό του και αναγκάζεται να γίνει ο διαχειριστής του οίκου, αφού δεν μπορεί να κάνει κάτι άλλο με αυτό, όπως θα μάθει μέσα από τις αποτυχημένες προσπάθειες για να του αλλάξει... χαρακτήρα.

Melvin and Howard

Ο κακόμοιρος γαλατάς Melvin συναντά σε ερημική τοποθεσία τον ηλικιωμένο ρακένδυτο Howard, τον περιθάλπει και τον πηγαίνει μέχρι το Λας Βέγκας, χωρίς να γνωρίζει ότι είναι ο εκατομμυριούχος Howard Hughes. Ο τελευταίος, όταν πεθάνει, θα του αφήσει στη διαθήκη του αρκετά εκατομμυριάκια. Αλλά μέχρι να φτάσουμε σ'αυτό το σημείο, εμείς θα παρακολουθήσουμε για μία ώρα σχεδόν αποσπάσματα από τη ζωή του με τις οικονομικές δυσκολίες που επηρεάζουν το γάμο του και τα όνειρά του για καλή ζωή που θα του φέρνουν συνέχεια φέσια και κατασχέσεις. Όταν θα έρθει η οικονομική λύτρωση από τη διαθήκη, θα γίνει διάσημος εν μια νυκτί. Και ευτυχώς, κάπου εκεί, αποκτά λίγο παραπάνω ενδιαφέρον το έργο.

Μετά τις κιτς περιπέτειες β' διαλογής με παραγωγό τον Roger Corman, ο Jonathan Demme σκηνοθετεί τον Melvin and Howard, μια ταινία που δείχνει εν μέρει την καταναλωτική μανία των αμερικανών (στην οποία μπορούν να ταυτιστούν και οι σύγχρονοι έλληνες). Πρωταγωνιστεί ο βετεράνος του Βιετνάμ Paul Le Mat, που είναι αυτός που ονειρεύεται μια ζωή μέσα στη χλιδή. Δίπλα του η Mary Steenburgen, που κέρδισε το όσκαρ β' γυναικείου ρόλου, είναι η σύζυγος που θέλει απλά μια αξιοπρεπή και άνετη ζωή. Η ταινία απέσπασε επίσης το όσκαρ σεναρίου και ο Jason Robards (ο λόγος που μάθαμε για την ύπαρξη αυτού του έργου) απέσπασε άλλη μια υποψηφιότητα για όσκαρ β' ανδρικού ρόλου, λίγα μόλις χρόνια μετά τις βραβεύσεις του για το ίδιο βραβείο για τα Julia και All the President's Men το 1977 και 1978, αντίστοιχα.

Two-Lane Blacktop

Η διάσημη (σε σινεφίλ κύκλους) και μάλλον καλύτερη ταινία του Monte Hellman είναι ένα road-movie χαρακτηριστικό της εποχής του. Σαράντα ένα χρόνια μετά, στο Two-Lane Blacktop βλέπουμε ανθρώπους, αυτοκίνητα, καταστάσεις, το κλίμα της εποχής, έτσι όπως λίγες ταινίες μπορούν να μας μεταδώσουν. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι το λιγομίλητο, δίδυμο αδερφάκι του Vanishing Point (της ίδιας χρονιάς κι αυτό). Ο οδηγός είναι ο (άγνωστος εκτός ΗΠΑ) τραγουδοποιός James Taylor. Συνοδηγός και μηχανικός του αυτοκινήτου ο ντράμερ των "Beach Boys" Dennis Wilson. Αντίπαλος στον αγώνα διασχίζοντας την Αμερική(!), με έπαθλο το αυτοκίνητο του χαμένου, ο Warren Oates. Μπροστά σ'αυτό το έργο, κάτι ταινίες φαστ-εντ-φιούριους φαντάζουν καρτουνίστικα εργάκια για παιδιά.
Έξτρα διάβασμα; Σινε-τέντας.

One False Move

Με μια μεγάλη σε διάρκεια και αρκετά βίαιη εναρκτήρια σεκάνς ξεκινάει το έργο One False Move. Από κει και έπειτα παρατηρούμε δύο παράλληλες ιστορίες: η πρώτη με τους κακοποιούς που το σκάνε οδικώς από το Λος Άντζελες και κατευθύνονται στη γενέτειρα της πρωταγωνίστριας, έχοντας να διασχίσουν τη μισή Αμερική. Η δεύτερη ιστορία θέλει τους αστυνομικούς του Λ.Α. να μεταβαίνουν πρώτοι στη μικρή κωμόπολη και μαζί με τον ντόπιο σερίφη (Bill Paxton) να περιμένουν το τρίο των κακοποιών να εμφανιστεί και να τους πιάσουν. Και όλα κυλάνε σχετικά ήρεμα και στις δύο ιστορίες, μέχρι που στο τέλος θα συγκλίνουν (αναγκαστικά) και θα έρθει η ώρα της τελικής αναμέτρησης.

Ποια είναι η λάθος κίνηση που αναφέρεται το έργο; Αυτό που λέει η πρωταγωνίστρια και καταγράφεται στη σπιτική κάμερα; Ή μήπως ο κάθε χαρακτήρας έχει κάνει κι από μία λάθος κίνηση στη ζωή του; Το "στιγμιαίο" λάθος του Πάξτον με την Σίντα; Η επιλογή της δεύτερης να ζήσει με τον Μπίλι Μπομπ; Ή οι επιλογές του Μπίλι Μπομπ, οι οποίες όλες τους μπορούν να περιγραφούν ως μία μεγάλη λάθος κίνηση;! Ή, τελικά, όλες οι επιλογές των πρωταγωνιστών είναι η μία λάθος κίνηση μετά την άλλη;

Πρώτο σενάριο του νεαρού και άγνωστου, τότε, ηθοποιού Billy Bob Thornton, το οποίο μεταφέρθηκε στο πανί από τον Carl Franklin, γνωστού μας από το επίσης νεο-νουάρ "Devil in a Blue Dress" με τον Denzel Washington, που έχει προβληθεί αρκετές φορές στην τηλεόραση. Πολύ καλό κι αυτό το νεο-νουάρ εργάκι (δεν είχα ιδέα για την ύπαρξή του μέχρι προσφάτως), με καλή σκιαγράφηση χαρακτήρων, τολμηρό στα διαφυλετικά σχόλια, γνήσια ταινία της δεκαετίας του '90. Paxton και Thornton ξανασυνεργάστηκαν λίγα χρόνια αργότερα, σε σενάριο πάλι του δεύτερου, στο πιο γνωστό και αγαπημένο A Simple Plan.

Beyond a Reasonable Doubt (Τα ίχνη ήταν ψεύτικα)

Ο Dana Andrews με τον μέλλοντα πεθερό του και διευθυντή εφημερίδας, αποφασίζουν να τοποθετήσουν ψεύτικα στοιχεία σε μια υπόθεση φόνου, ώστε να παραπλανήσουν την αστυνομία, να συλληφθεί και να καταδικαστεί εις θάνατον ο Dana πέρα από κάθε αμφιβολία, δηλ. Beyond a Reasonable Doubt, έτσι ώστε να "χτυπήσουν" το δικαστικό σύστημα και κυρίως τον εισαγγελέα που στέλνει αδιακρίτως τους ενόχους στην ηλεκτρική καρέκλα. Φυσικά, η εμπλοκή του στην υπόθεση θα θέσει σε κίνδυνο τη σχέση του με την αρραβωνιαστικιά του Joan Fontaine που δεν θα γνωρίζει τίποτα από το σχέδιο των δύο αντρών. Και εννοείται πως κάτι θα πάει στραβά προς το τέλος και ο πρωταγωνιστής μας θα βρεθεί άσχημα μπλεγμένος.

Με ένα απλό, σχεδόν ντοκυμενταρίστικο ύφος, ο Fritz Lang σκηνοθέτησε την τελευταία του ταινία στην Αμερική, πριν γυρίσει οριστικά πίσω στη Γερμανία. Ήταν μάλιστα και η δεύτερη συνεργασία του με τον Andrews μέσα στην ίδια χρονιά, μετά το While the City Sleeps. Κάποια στοιχεία σε κάνουν να στρέψεις αλλού το βλέμμα σου, ψάχνοντας για τον αληθινό δολοφόνο, αλλά στο τέλος σου πετάει μια πανέξυπνη ανατροπή και τελικά λες ότι δεν πήγε χαμένος o χρόνος από τη θέαση του έργου. Έγινε και ριμέικ πριν 2-3 χρόνια με τον Michael Douglas, αλλά δεν το είδαμε και ούτε πρόκειται.